12 NIEUWS
Nasleep van Trumps nederlaag en zijn radicale gedrag scheurt de partij
Het is oorlog in de
Republikeinse partij
in de VS. De
partijleider probeert
Trump te lozen, Trump
haalt partijleider Mitch
McConnell door het
slijk. Ondertussen
gedijt het extremisme.
McConnell, de Republikeinse frac
tievoorzitter in de Amerikaanse
Senaat, is een 'stugge, norse en
nooit-glimlachende politieke op
lichter' zonder persoonlijkheid.
Politiek inzicht, vaardigheden of
wijsheid heeft hij ook al niet. Dat
is de boodschap van de vinnige
verklaring die oud-president
Trump uitbracht nadat McConnell
hem verantwoordelijk heeft ge
houden voor het geweld rond het
Capitool op 6 januari. Met McCon
nell aan het roer, zullen Republi
keinen 'niet meer winnen', stelt
Trump.
Nu de Republikeinen hun
macht in Washington zijn verlo
ren is een verbale burgeroorlog
uitgebroken in de partij. De inzet:
wat het betekent om Republikein
te zijn? Sta je dan voor traditioneel
conservatieve ideeën over een
kleine overheid en law and order,
of betekent het dat je koste wat
kost de laatste Republikeinse pre
sident steunt, ook als hij leugens
vertelt en de boel zo opstookt dat
geweld wordt gebruikt?
De scheur is zo diep, dat de fac
tie die conservatieve politiek be
langrijker vindt dan Trump over
woog een eigen partij op te rich
ten. Het idee is al afgeschoten als
onhaalbaar door onder andere Liz
Cheney, een prominente anti-
Trump-Republikein en dochter
van voormalig vicepresident Dick.
Maar Trump zelf zou ook denken
over een eigen 'patriottenpartij'.
Verslapt
Zijn greep op de Republikeinse
partij is verslapt. In zijn tweede af
zettingsprocedure keerden meer
Republikeinen dan ooit zich tegen
hem. Partijleider Mitch McCon-
nell probeert Trump te lozen.
McConnell heeft jaren meegelift
op zijn succes, onder meer omdat
Trump conservatieve rechters be
noemde. Maar hij is het zat nu de
partij de meerderheid in de Senaat
verloor, Trump leugens over de
verkiezingsuitslag zo groot maakte
dat radicale aanhangers het Capi-
tool bestormden, en rijke dona
teurs vertrokken.
McConnell stemde om juridi
sche redenen tegen impeachment
- en voorkwam zo handig dat hij
r .r-
Trumpfans op de kast joeg - maar
hij oordeelde daarna alsnog kei
hard. Hij suggereerde dat Trump
strafrechtelijk vervolgd kan wor
den. In de Wall Street Journal liet
hij weten dat hij zich voortaan zal
verzetten tegen pro-Trump kandi
daten, als hun provocatieve stijl tot
verlies dreigt te leiden.
Tegelijk is Trump ook de man
die afgelopen november meer
stemmen trok dan elke andere zit
tend president in de geschiedenis
van de VS. De meeste Republi
keinse kiezers, 81 procent, geven
hem nog altijd een positieve be
oordeling, bleek uit een peiling
van Politico. Ook belangrijke figu
ren uit de partijtop blijven hem
trouw. Senator Lindsey Graham
en Kevin McCarthy, fractievoor
zitter in het Huis van Afgevaardig
den, trokken naar zijn strandresort
The Grand Old Party
is bereid zich neer te
leggen bij opruiing,
geweld, extremisme
om met Trump te overleggen.
'Trump-plus', zei Graham in een
interview met Fox News, 'is de weg
terug' voor de partij.
Hij vroeg zich juist hardop af of
McConnell nog wel bij de Repu
blikeinen hoort. Een van de sena
toren die stemde voor veroorde
ling van Trump, Richard Burr, zou
volgend jaar weleens uit het zadel
gewipt kunnen worden door
schoondochter Lara Trump, voor-
spelde Graham. ,,Ik denk dat zij
staat voor de toekomst van de Re
publikeinse partij.''
Volmondig
Veel lokale afdelingen scharen
zich ook volmondig achter Trump.
Al twaalf Congresleden die vóór
impeachment hebben gestemd
kregen te maken met een officiële
berisping van hun afdeling. ,,We
hebben hem daar niet heenge-
stuurd om met zijn geweten te
stemmen'', klaagde de voorzitter
van de Republikeinse partij in
Washington County, Pennsyl
vania, over senator Pat Toomey uit
die staat. Toomey stemde voor ver
oordeling. Hij had Trump moeten
steunen, was de boodschap van
deze Dave Bell.
Zo'n officiële berisping kwam er
niet voor Marjorie Taylor-Green,
een door Trump geholpen com
plotdenker die het Congres haalde
en steun geuit bleek te hebben
voor moord op politieke tegen
standers. The Grand Old Party is
een partij geworden, waar
schuwde conservatief commenta
tor Charlie Sykes, die 'bereid is
zich neer te leggen bij opruiing,
geweld, extremisme en antidemo
cratisch autoritarisme'.
Daniel Cox, opinieonderzoeker
van het conservatieve American
Enterprise Institute, bespeurt an-
tidemocratische sentimenten on
der Republikeinse kiezers. Het is
'echt verontrustend', zegt Cox, dat
een aanzienlijk deel zegt dat ge
weld soms geoorloofd is om poli
tieke doelen te bereiken. Een
meerderheid van 56 procent zei
het eens te zijn met de stelling dat
'de traditionele Amerikaanse ma
nier van leven zo snel verdwijnt
dat we mogelijk geweld moeten
gebruiken om hem te redden'.
De strijd over de positie van
Trump mist de kern van de zaak,
denkt hij. Trump maakte natio
nale kwesties van strijd over cul
turele onderwerpen - een sporter
die weigert op te staan voor het
volkslied uit protest tegen politie-
geweld tegen zwarte burgers, bij
voorbeeld. De woede daarover ge
bruikte Trump vervolgens in zijn
voordeel.
Senatoren als Ted Cruz en Josh
Hawley, genoemd als toekomstige
presidentskandidaten, bieden nu
hetzelfde: feitenvrije Republi
keinse politiek die niet over oplos
singen gaat, maar over verzet tegen
culturele veranderingen. Cox:
,,Krijgt Trump een rol of niet, dat
is helaas de discussie over de toe
komst van de Republikeinse partij
geworden. Maar er zijn genoeg Re
publikeinen die bereid zijn het
over te nemen en in zijn voetspo
ren te treden.''
maandag 22 februari 2021
GO
Binnen de Republikeinse partij
woedt een verbale burgerstrijd
Karlijn van Houwelingen
Washington
"Tjff
- Charlie Sykes, commentator
De Republikeinse fractievoorzitter in de Senaat, Mitch McConnell
in 2017 samen met Trump, toen ze nog door één deur konden.
M McConnell, in januari, tijdens de impeachmentsdebatten.
FOTO S EPA, AFP
