van hyperthermie Wat zegt de wetenschap y Is acht uur slaap onhaalbaar? Geen nood, vijf is vaak al genoeg Eureka! Kampvuur blijkt onmisbaar Je lichaam ervaart stress als gevaar en laat je uit voorzorg lichter slapen 19 nen en daarmee de effecten van de chemotherapie." Deelen: ,,Het is klinisch bewezen dat hyperthermie de behandeling van kanker in onder andere de borst, baarmoeder, darmen, huid en hoofd-halsgebied verbetert. Daar zullen hopelijk nog soorten bijkomen waarvan de behandeling nu nog in de experimentele fase zit, kanker in de botten, hersenen, longen, lever, alvleesklier en pros taat.'' ,,Ik ben er trots op. Ze werken rete- goed. Maar het kan altijd nog be ter. Dan gaat het vooral om uit breidingen als wordt aangetoond dat deze behandeling voor nog meer soorten tumoren werkt. Dan zul je de algoritmes moeten aan passen.'' Na de succesvolle testfase op kunstweefsel en levende grote dieren moeten de 'regelaars' van Deenen zich nu bewijzen bij tes ten op mensen, voor klinisch com merciële machines waarmee op grote schaal straks patiënten kun nen worden behandeld. Ook die testen worden uitgevoerd in sa menwerking met de Uniklinik Köln, het academisch ziekenhuis van Keulen, en een fabrikant van medische apparatuur. ,,Of ik daar zelf bij betrokken zal zijn, weet ik nog niet, omdat ik mogelijk fulltime bij een industri eel bedrijf aan de slag ga. Maar de grote slag met de algoritmes is al gemaakt. De principes ervan zijn voor 100 procent aangeleverd, de algoritmes zelf voor 99 procent. Het gaat er nu vooral om aan te to nen dat de behandeling bij men sen goed werkt en veilig is. Bij welke soort kanker MR-HIFU-hy- perthermie optimaal kan worden gebruikt. Zelden heb je één hamer waarmee je op alle spijkers kunt slaan.'' „Jazeker. Ik heb ook al samenge werkt met het Erasmus MC Kan ker Instituut. Een nieuwe promo vendus heeft die samenwerking nu overgenomen in een vervolg project. Ook dat onderzoek zal mooie resultaten opleveren.'' Volgens slaaponderzoeker Merijn van de Laar (Maastricht Univer sity) moeten we ons minder druk maken over hoelang we slapen en zouden we het meer moeten heb ben over hoe diep we slapen. Het overkomt iedereen weleens: een slechte nachtrust. Je gaat net jes op tijd naar bed voor die be langrijke vergadering of dat tenta men morgen, maar eenmaal in bed lijkt slapen een onmogelijke op gave. En het helpt ook niet dat met elk uur dat je op je wekker ziet ver dwijnen je onrust toeneemt en het nog minder waarschijnlijk wordt dat je in slaap valt. Volgens Van de Laar helpt de fo cus op 8 uur slaap hier niet bij. ,,Je denkt vast: alles minder dan acht uur is slecht, want dat hoor je overal", vertelt hij. ,,Maar het blijkt dat theoretisch gezien de meeste mensen aan 4,5 tot 5 uur slaap ge noeg hebben." Van de Laar geeft toe dat dat als weinig klinkt, maar voegt eraan toe: ,,Er zit ook wel een addertje onder het gras: het gaat om 5 uur goede, diepe slaap." Het is belangrijk om te begrij pen dat niet elk uur dat je slaapt hetzelfde is. ,,Veel mensen denken dat ze zichzelf uitzetten als ze gaan slapen, en dan weer aanzet ten als ze wakker worden. Maar als we kijken naar wat er echt gebeurt tijdens je slaap, zien we dat deze uit verschillende fases bestaat." Van de Laar legt uit dat die diepe slaap die je nodig hebt zich niet in één blok voltrekt, maar afgewis seld wordt met stukjes lichtere slaap. Daar komt bij dat de diepe slaap ook niet gelijk verspreid is over een nacht van 8 uur. ,,Op slaapgrafieken zien we dat men sen in de eerste 4,5 tot 5 uur van de nacht hun diepste slaap hebben. Dat is dus ook de slaap die je het hardst nodig hebt en die de meest verkwikkende werking heeft." Dat je 8 uur in bed hebt gelegen, betekent dus ook niet altijd dat je genoeg diepe slaap hebt gepakt. Van de Laar: ,,Als je spannende of stressvolle dingen doet, bouwt zich gedurende de dag spanning op en dat houdt je ook 's avonds alert en wakker. Je lichaam ervaart spanning of stress als een gevaar lijke situatie, en in die situaties is het evolutionair gezien niet han dig om diep in slaap te vallen. Stel dat je in een omgeving slaapt met wilde dieren of vijandige stam men, dan wil je snel weer wakker kunnen worden, mocht het nodig zijn. Het is dan handiger om tus sendoor af en toe wat lichter te slapen, omdat je op die momenten nog alert bent voor bedreigingen. Dat zien we nu nog steeds terug: als je een stressvolle dag hebt, slaap je lichter.'' We weten dat cafeïne en veel naar een beeldscherm kijken niet handig zijn voor het slapen gaan. Wat volgens Van de Laar wel helpt, is voldoende bewegen op een dag. ,,Maar probeer ook die fixatie op zo lang mogelijk in bed liggen los te laten", benadrukt hij. ,,Dat levert alleen maar weer stress op. Bij slecht slapen kan korter in bed liggen dan juist goed werken. En het gaat uiteindelijk dus niet om de tijd die je slaapt, maar om de kwaliteit van je slaap!" ,,Als kind, als student en later in mijn beroep: ik ben mijn hele leven bezig met natuur. Onlangs rea liseerde ik me echter dat ik erover praatte en er les over gaf, maar de echte verbinding met natuur aan het verliezen was. Dat voelde verkeerd en dat was voor mij de reden om een jaar lang meer tijd buiten dan binnen door te brengen, dat wil zeggen ten minste twaalf uur per dag. Puur praktisch bedacht ik toen om een jaar lang bui ten te gaan slapen. En dat in alle vier de seizoenen. Ik wilde de natuur onder deel maken van mijn da gelijkse leven, de beslom- meringen, het werk. Bui ten worden je grenzen uitgedaagd - je wordt nat, koud of mist het comfort - wat het genieten in de weg kan staan. Maar uit onderzoek blijkt dat na tuur enorm belangrijk is voor ontspanning, inspi ratie, gezondheid, enzo voort. Mijn grootste mo ment van inzicht kreeg ik toen ik aan den lijve on dervond hoe belangrijk vuur is. Zo bezien had ik dus bijna dagelijks een eu- rekamoment. Door vuur keer je terug naar de evo lutionaire wortels van het menszijn. Je staart in het vuur alsof je naar Netflix kijkt; het werd voor mij onmisbaar. Zonder vuur word je koud en raak je onderkoeld. Daarnaast heeft vuur een mentale uitwerking. Het geeft je een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Met een vuur wordt een donkere, koude plek een thuis. Tijdens het jaar buiten herinner ik me een ijs koude winterochtend. De avond ervoor had ik hout gespleten zodat ik binnen een paar seconde een vuur aan het branden had. Het was een soort hergeboorte en ik realiseerde me dat natuurbeleving niet per se hoeft te draaien om bos of biodiversiteit: een simpel kampvuur opent een groene wereld.'' -Jim Jansen GO ZATERDAG 20 FEBRUARI 2021 Universiteit van Nederland warmte «v Een kankerpa tiënt wordt be handeld met hy perthermie, in een MRI-scanner. Met de techniek van Daniel Deenen kan deze behan deling worden ge optimaliseerd. BEELD PHILIPS Is hyperthermie te gebruiken tegen alle soorten kanker? Zijn de algoritmen van Daniel Deenen in beton gegoten? Is er ook belangstelling van Ne derlandse ziekenhuizen? Je hoort altijd dat een mens acht uur slaap per nacht nodig heeft. Maar dat blijkt niet helemaal waar. Het ligt genuanceerder. FOTO SHUTTERSTOCK BRENDAN HADDEN Kijk op de site bij r J /wetenschap Wetenschappers vertellen over hun eurekamoment. Deze keer Koen Arts (38), universitair docent bij Wageningen Unversiteit Wetenschap wordt gemaakt in samenwerking met NewSCiCntïSt en met Universiteit van Nederland Tumor wordt verwarmd met ultrasone golven

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2021 | | pagina 67