Saskia Noort
Voorbij corona
praten, het lukt niet
Zo doen zij dat
Genderneutrale taal protest
tegen Argentijns machismo
VEEL GEDEELD
Auteur Ana
Ojeda gebruikt
'chiques' voor
meisjes (chicas)
én jongens
(chicos)
12
Coronabubbel
Onze
innerlijke Ab
Osterhaus
doemde
steeds op
Saskia Noort schrijft op deze plek
wekelijks over nieuws dat haar raakt.
De fles wijn was leeg, we keken als vanzelf naar de tijd.
Half zeven. We wisten nog steeds niet welke serie of film we
moeten kijken na de avondklok. Als er al een avondklok was.
Hij vroeg of ik al op Clubhouse zat. Ik dacht aan Houseparty,
de eerstegolfhype. 'En dan gaan we het op Clubhouse over
corona hebben?'
Hij grinnikte.
We deden 'Wat mis je het meest?', ons favoriete onder
werp. 'Ik denk de zomaar-mensen. De bijvangst op een feest,
een concert, aan de bar, op weg naar huis, bij een kroketje uit
de muur. De aangewaaide kennissen van kennissen. Het
avontuur, dat zich met hen soms plots aandient.'
Samen waren we even stil, omdat we wegzonken in het
verlangen naar nieuwe verhalen. We konden het nog hebben
over dat het zondag 18 graden zou worden. Perfect middag-
borrelweer. Maar toch. Zo raar, vorige week schaatsten we
nog. We wilden allebei niet praten over de volgende ramp die
ons en onze nazaten te wachten stond. Eigenlijk waren we
wel uitgeluld. En dat waren we voor corona nooit.
Twee mannen inspecteren een opblaasbaar ziekenhuis in de Colombiaanse
hoofdstad Bogota, voor de isolatie van Covid-19-patiënten. Het noodhospitaal
bestaat uit acht koepels, die elk plaats bieden aan twee bedden. De compartimenten
zijn aan elkaar verbonden middels een opblaasbare gang. foto afp
In Nederland is de
discussie over gender-
neutraal taalgebruik wat
naar de achtergrond
geschoven. In Argentinië
vermijden juist steeds
meer organisaties
verwijzingen naar hem
of haar.
PETER SCHOUTEN
BUENOS AIRES
Na onder meer de Argen
tijnse centrale bank kwam
onlangs een landelijke uit
keringsinstantie met de
zelfde mededeling: de in
stelling zal alleen nog maar
lenguaje inclusivo in de offi
ciële communicatie gebrui
ken. Oftewel, 'inclusief
taalgebruik. Het idee is om
woorden en taal te vermij
den die als vooringenomen,
discriminerend of denigre
rend kunnen worden erva
ren. Vaak omdat ze implice
ren dat een bepaald geslacht
genderde norm is. In Ar
gentinië begon deze trend
een jaar of vijf geleden en
deze krijgt langzaamaan
meer volgers. Zo'n 8 procent
van de Argentijnen zou re
gelmatig genderneutrale
woorden gebruiken. Een
van hen is schrijfster Ana
Ojeda (foto). Zij publiceerde
eind 2019 Vikinga Bonsai, de
allereerste Argentijnse ro
man in genderneutrale taal
ooit. Ojeda verving alle
vrouwelijke (-a) en manne
lijke (-o) vormen door -e.
Chicos en chicas, jongens
en meisjes, wordt bijvoor
beeld het neutrale 'chiques'.
Anderen gaan soms verder
door het vervangen van die
klinkers door een x of
,,Ik was heel nieuwsgierig
naar de fonetisch-ritmische
mogelijkheden van deze
vorm", licht Ojeda toe. ,,Het
verhaal gaat over een groep
vrouwen in Argentinië.
Door inclusieve taal te ge
bruiken, probeer ik het be
langrijkste sociale feno
meen van de afgelopen ja
ren - in mijn ogen het femi
nisme - te vertellen." De
oorsprong van dit taalge
bruik vindt men vooral in
het groeiende protest tegen
de machocultuur in het
land. Daarbij hoort een roep
om een minder seksistisch
en op de man gericht taalge
bruik, is de gedachte. Ter
wijl het morgen de Interna
tionale Dag van de Moeder
taal is, kijkt de Argentijnse
Taalacademie met argus
ogen naar deze taalkundige
en culturele diversiteit. Zij
vindt dat deze opgelegde
nieuwe linguïstische struc
turen niet als uithangbord
van een idealistische strijd
mogen dienen. In een reac
tie spreekt de taalacademie
van een manipulatie van de
taal om de onzichtbaarheid
van vrouwen te veroorde
len. Een e, of een x zul
len de samenleving niet
veranderen, is haar officiële
positie. Dat zou de samen
leving zelf moeten doen,
maar niet de taal die ons
verbindt.
e zaten een beetje verslagen tegenover elkaar,
mijn beste vriend en ik. De sneeuw was weer
weg. Het ijs gebroken. De zon brak nog niet
door. De avondklok bleef. De Britse variant
hing in de lucht. Gommers had gezegd dat hij
niets durfde te zeggen over een stip aan de horizon. Dan
maar weer wijn, zeiden we.
Het was zoeken naar een onderwerp. Alles hadden we be
sproken. Iedere Netflixserie, iedere afgelopen jaar verschenen
roman die door de Volkskrant een belofte was genoemd, de
kranten en hun verhalen, de talkshows en hun onheilstij
dingen. Twitter, Instagram, de verkiezingen, scheidingen,
wie er nu weer was gevallen in het konijnenhol van de virus-
wappies. We zeiden: ik ben er zo klaar mee steeds over co
rona te praten. Maar we konden het niet helpen. Het was als
roken. Om de tien minuten begon een van ons er toch mee.
'Trouwens, in Nieuw-Zeeland hebben ze alweer festivals.'
'Ja. En in Israël is bijna ie
dereen al gevaccineerd.'
'Op Malta ook.'
'In Oostenrijk hebben ze de
lockdown verlengd, by the
way.'
'Skiën kunnen we dit jaar
wel vergeten.'
'Zou Lowlands doorgaan?'
'Gommers zegt van wel.'
'Ja, in 2024.'
'Dan is er alweer een
nieuwe variant.'
'Echt, ik ben zo klaar met
het over corona te hebben.'
'Maar corona is nog niet
klaar met ons.'
'Heel grappig, Hugo.'
Op wie we moesten stem
men wisten we ook al niet.
We kregen het niet voor el
kaar om voorbij corona te
denken. We probeerden het,
maar onze innerlijke Oster-
haus doemde steeds op, als
gitzwarte Nederlandse vari
ant, om iedere gedachte aan
lockdownloze tijden de kop
in te drukken.
'Ik droom soms van een
feestje, en dat we allemaal
dicht bij elkaar staan te dansen, en dan word ik zwetend en
vol schuldgevoel wakker', zei hij.
'Ook in je dromen is het belangrijk om je aan de maatrege
len te houden', zei ik op mijn Van Dissels.
'Je mag er niet mee spotten hè.'
'Nee. Uit modulaties is gebleken dat dat tien extra ic-opna-
mes oplevert.'
ZATERDAG 20 FEBRUARI 2021 GO
FOTO INDENT AGENCY
