AUTO
Het loopt de spuigaten uit met verschillende
ÜI
Rotondes zorgen dat het verkeer
veiliger en vlotter doorstroomt.
Maar met de wildgroei aan soor
ten rotondes groeit ook de ver
warring, want elke soort lijkt z'n
eigen voorrangsregels te hebben.
Hoe zit dat?
18
VRAAG ANTWOORD
Mag je je telefoon
wel gebruiken als
je stilstaat voor
het stoplicht?
het in de hand houden van een
smartphone. Ditzelfde geldt
trouwens ook voor andere
elektronica, zoals een naviga
tiesysteem, dashcam of een
tablet.
Hoe is Volkswagen
op de naam Up!
gekomen?
Mijn buurman rijdt in een
Volkswagen Up!. Ik zat te den
ken hoe ze ooit deze naam
hebben verzonnen en ik
kwam tot deze verklaring. De
U wordt op z'n Engels uitge
sproken en dan wordt het 'joe'
en de P wordt 'pie' dus voluit:
Joepie! Klopt dit? Was het al
bekend? Anders heb ik een
wereldprimeur...
—Aat Schilperoort
Heeft een fietser
voorrang bij
zebrapad?
De rotonde bestaat al sinds
de jaren 20 van de vorige
eeuw, maar pas deze eeuw
nam het aantal rotondes in
Nederland een vlucht. In
middels liggen ze op meer dan vijf
duizend plekken. ,,In zekere zin is de
rotonde het slachtoffer van zijn eigen
succes'', zegt 'verkeerspsycholoog'
Gerard Tertoolen, verbonden aan
XTNT, een adviesbureau voor verkeer
en vervoer. Als gedragswetenschap
per analyseert hij onze gewoontes in
het verkeer.
,,In principe is de rotonde een geni
ale uitvinding, maar op dit moment
lijkt het een trend om overal zo'n
ding neer te leggen. Voor je gevoel rij
je soms om de honderd meter over
een rotonde en het lastige is dat ze al
lemaal van elkaar kunnen verschil
len. Heb je één of meerdere rijstro
ken, is de rotonde rond of ovaal (de
zogenoemde ovatonde, red.), rijden
de fietsers op of naast de rotonde, en
hoe zit het met de voorrangsregels?
Die zijn vreemd genoeg niet overal
gelijk.''
Waarom is Nederland eigenlijk zo
dol op de rotonde? Dat zit hem aller
eerst in de betere doorstroming van
het verkeer. Vergeleken met een
kruispunt met verkeerslichten kan
een goed aangelegde rotonde per uur
veel meer voertuigen verwerken,
waardoor we met z'n allen minder
lang stilstaan. Bovendien zijn de
bochtige constructies goedkoper om
te onderhouden, terwijl ze - onder
meer door de lagere snelheid waar
mee voertuigen het knooppunt na-
'Rotondes verschillen
en vreemd genoeg zijn
ook de voorrangsregels
niet overal gelijk'
deren - tot minder verkeersongeval
len moeten leiden. In theorie, ten
minste.
Irritatie
Want hoewel dit type 'verkeersplein'
veel pluspunten heeft, neemt de kri
tiek toe. Uit onderzoek van verkeers
bureau VIA (in opdracht van RTL
Nieuws) in 2018 bleek al dat rotondes
niet altijd veiliger zijn dan klassieke
kruispunten. 'Ze verschijnen in aller
lei soorten en maten, met elk eigen
verkeersregels. Dat zorgt niet alleen
voor onverwachte en onoverzichte
lijke situaties, maar leidt ook tot on
nodig veel ongevallen', luidde één
van de conclusies.
Tertoolen en zijn collega's onder
zoeken dagelijks wat de effecten van
al die verschillende aspecten van ro
tondes zijn op verkeersdeelnemers.
,,De wirwar van regels leidt tot on
duidelijkheid en ergernis bij wegge
bruikers, en irritatie in het verkeer is
een zeer gevaarlijke emotie. Dat kan
er voor zorgen dat mensen agressie
ver of juist achtelozer gaan rijden,
met alle gevolgen van dien. Er zijn
veel elementen van invloed op de
veiligheid rond rotondes, maar van
uit de gedragswetenschappen kun
nen we stellen dat het eenvoudiger
en eenduidiger maken van de regels
de verkeersveiligheid ten goede
komt.''
Er bestaan weliswaar sinds 1998
richtlijnen voor de aanleg van roton
des, maar niet elke gemeente houdt
zich daar aan. Soms noodgedwongen,
VRIJDAG 19 FEBRUARI 2021 WW
Autospecialist Niek Schenk beantwoordt
lezersvragen. Mail naar auto@dpgmedia.nl
Als je voor een rood verkeers
licht stilstaat, mag je dan wel
je telefoon even pakken om te
kijken of iemand je heeft ge-
appt of een ander liedje op te
zetten op Spotify?
—Jos Klein
Ja, dat mag. Uitsluitend tijdens
het rijden geldt een verbod op
Grappig, zoals u deze naam
hebt ontleed. Maar ik moet u
teleurstellen. Autofabrikanten
kiezen liefst een modelnaam
die in zo veel mogelijk landen
makkelijk kan worden uitge
sproken en daar ook wordt be
grepen. Het Engelse woord Up
is heel internationaal. Niemand
bij Volkswagen zal eraan heb
ben gedacht hoe je die letters
apart kan uitspreken om een
Nederlands woord te creëren.
De Up! was bedoeld als kleine
auto met de ruimte en het
comfort van een auto uit een
hogere klasse. Hoger, oftewel
Up! Het uitroepteken hoort er
officieel bij, om dit nog eens te
onderstrepen. Later heeft
Volkswagen wel eens uitgelegd
dat de naam ook zo treffend
was omdat de U en P de mid
delste letters waren in de naam
van de voorganger van de Up!:
de Lupo. Overigens kiezen fa
brikanten er soms voor om in
bepaalde landen een model
naam te wijzigen. Omdat het
woord in een andere taal dan
toch een betekenis heeft die ze
niet geassocieerd willen zien
met hun product. Veelal zijn dat
scheldwoorden, schuttingtaal
of woorden die duiden op seks
of geslachtsdelen.
Sü*.
Moet ik een fietser voorrang
geven als hij fietsend het
zebrapad oversteekt?
—Corne Kemmeren
Nee, dat hoeft u niet. Wel als
de fietser is afgestapt en met
zijn fiets aan de hand lopend
oversteekt. Op een zebrapad
hebben namelijk alleen voet
gangers voorrang én invaliden
voertuigen, zoals een elektri
sche rolstoel of scootmobiel.
Rotonde
is de weg
kwijt
ROLAND TAMELING
- GERARD TERTOOLEN
Hebben fietsers
wel of niet voor
rang? En zet je je
linker knipperlicht
wel of niet aan als
je de rotonde drie
kwart neemt?
FOTO FLIP FRANSEN/ANP
