Winnaar van 'Hel van '63' Reinier Paping viert vandaag zijn 90ste verjaardag
23
Hij won één
wedstrijd, de
meest heroïsche
uit de Nederlandse
sportgeschiedenis.
Met zijn zege in de
legendarische
Elfstedentocht van
1963 werd de
onbekende Reinier
Paping een held
voor de
eeuwigheid.
Op de eettafel in de woonkamer
liggen z'n fotoalbums van de
twaalfde Elfstedentocht verspreid.
Niet dat Reinier Paping ze nodig
heeft om de meest barre en apoca
lyptische editie van de bekendste
schaatswedstrijd van het land te
kunnen herinneren.
Het kortetermijngeheugen laat
hem dan wel een beetje in de steek,
maar de dag waarop hij 58 jaar gele
den de grootste sportheld van het
land werd, kan de winnaar van de
'Hel van '63' in geuren en kleuren
precies navertellen.
Vandaag viert-ie zijn 90ste ver
jaardag. Thuis in Zwolle, in zijn ja
ren '30 rijtjeswoning, waar Paping
nog zelfstandig woont. Op bezoek
komen zijn drie kinderen en wat
kleinkinderen. In alle rust, zonder
poespas. De afgelopen dagen was er
weer genoeg te doen rondom zijn
persoon, zoals het eigenlijk altijd is
wanneer het al een graadje vriest in
Nederland. ,,Dan gaat het vaak met-
een over de Elfstedentocht en dan
komen ze bij mij terecht. Journalis
ten, tv-programma's, noem maar
op. De afgelopen dagen, met het na
tuurijs in eigen land, was het wel
extra druk ja.''
Of hij al die aandacht niet verve
lend vindt? Ach'', haalt Paping
daags voor zijn verjaardag de
schouders op, ,,soms denk ik wel
eens 'moet dat nou altijd?' Aan de
andere kant heb ik dankzij die over
winning ook ontzettend veel lieve
mensen ontmoet. Als ik hier in de
supermarkt loop voor boodschap
pen en oudere mensen spreken mij
aan, dan maak ik altijd tijd voor een
praatje. Is toch leuk?''
Allermooiste moment
Over de Elfstedentocht van 1963 is
eigenlijk alles al verteld en geschre
ven, maar het weerhoudt de glori
euze winnaar er niet van om uitge
breid terug te blikken. Alle bijzon
dere momenten van die 18de ja
nuari komen aan bod. Van de ex
treme kou - 'min twintig graden en
een snijdende noordoostenwind'-
tot de totstandkoming van de kop
groep en van de erbarmelijke ijs
kwaliteit tot zijn indrukwekkende
honderd kilometer lange solo naar
de streep in Leeuwarden.
,,Daar stonden mijn vrouw Joke,
m'n vader en drie broers me op te
wachten. Voor mij het allermooiste
moment van die dag'', zegt Paping
over de 200 kilometer die hij in tien
uur en 59 minuten wist af te leggen.
Welgeteld 129 schaatsers haalden de
eindstreep.
Zijn vriendelijke blik verandert
heel even bij de gedachte aan hét
plasmoment. Na Bolsward moest
Paping een sanitaire stop maken, de
medekoplopers verhoogden het
tempo. ,,Toen werd ik boos. Ver
domd, dacht ik, ze willen van me
af.'' De in Dedemsvaart geboren
schaatser reed naar de mannen toe
en nam even later afscheid van ze.
Getergd was-ie en vastberaden om
te winnen. Het leverde hem een
heldenstatus op, die tot de dag van
vandaag alleen maar lijkt te groeien.
,,Het was ook een heel zware
tocht.''
Twee jaarkaarten
Als een held ziet Paping zichzelf ab
soluut niet, net zoals de verering
van hem niet zo hoeft. ,,Ik voelde
me die dag de beste en was voor
niemand bang, dankzij een heel
goede conditie. Ik had heel hard
voor die tocht getraind'', zegt Pa
ping, die na zijn schaatscarrière een
sportzaak in Zwolle begon.
Van de 'winstpremie' kon hij des
tijds niet leven, de zege leverde
hem twee jaarkaarten voor de ijs
baan in Deventer op en een zilveren
sigarettendoos. Roken deed Paping
niet. Zijn vader vond dat hij wel een
auto had verdiend, maar dat werd
Ik voelde me die dag
de beste en was voor
niemand bang,
dankzij een heel
goede conditie
tegengehouden.
,,Een Simca 1000 kostte toen
5000 gulden, ik kon 'm kopen voor
4000 gulden'', zegt de oudste nog
levende winnaar van een Elfste
dentocht met een glimlach op het
gezicht.
Dat zijn opvolgers Evert van
Benthem (1985 en 1986) en Henk
Angenent (1997) er financieel wel
flink beter van werden, is Paping
om het even. ,,In mijn tijd was dat
nog niet, prima hoor.'' Hij bladert
nog eens door een fotoalbum en
vertelt dat-ie op zijn zeventiende al
in het eerste elftal van Voetbalver
eniging Dedemsvaart speelde en
erg goed was in turnen. En tennis.
Vier heupoperaties en twee
kunstheupen verder voelt de Zwol
lenaar zich nog goed te pas. ,,Ik ben
een beetje doof aan mijn linkeroor
en ik vergeet wel eens namen.
Daarom schrijf ik nu alles op.'' Be
wegen doet-ie nog steeds. Samen
met vriend Jan, die een paar huizen
verderop woont, fietst hij wekelijks
zo'n twee a drie keer een rondje
rondom Zwolle. Op de gewone
fiets.
,,Ik hoop dat volgende winter
weer eens een Elfstedentocht kan
worden gereden, dit jaar waren we
er heel dicht bij. Maar zo zwaar als
toen wordt het nooit meer, dat weet
ik zeker'', blikt Paping nog een keer
terug.
donderdag 18 februari 2021
GO
'Als het vriest in Nederland,
komen ze altijd bij mij terecht'
Ralph Blijlevens
Zwolle
Reinier Paping toont trots het Elfstedenkruisje. Het is een replica, het origineel hangt in het schaatsmuseum in Hindeloopen. „Als ik
boodschappen doe, maak ik nog altijd tijd voor een praatje. Is toch leuk." foto pim ras
Reinier Paping werd een held door zijn zege in de 'Hel van 1963'.
FOTO ANEFO
- Reinier Paping
