14
Als minister in Nigeria bakkeleide ze al met
stamhoofden en oliemiljardairs, nu moet Ngozi
Okonjo-Iweala als hoogste baas de zieltogende
Wereldhandelsorganisatie (WTO) weer overeind
krijgen. „Business as usual kun je wel vergeten."
Niemand
is zeker
zolang niet
iedereen
zeker is
wat haar reputatie als harde onder
handelaar versterkte. Haar moeder
werd na een paar dagen vrijgelaten.
Na haar vrijwillige aftreden een paar
jaar later kwam een klokkenluider
nog met het verhaal op de proppen
dat deze minister stiekem haar zak
ken had gevuld. De zakken met dol
lars zouden in haar kelder staan. De
politie ontdekte inderdaad wat zak
ken bij haar thuis. Okonjo-Iweala be
waarde daarin oude kranten.
Herstelwerk
Bij de WTO wil Okonjo-Iweala een
vliegende start maken. 'Ik ben klaar
de uitdagingen aan te pakken. Busi
ness as usual kun je wel vergeten',
tweette de Nigeriaanse. Haar wacht
urgent herstelwerk, want de Wereld
handelsorganisatie heeft een klin
kende naam, maar ligt feitelijk op
haar gat. Er zal vooral worden geke
ken hoe ze de belangrijke geschillen
commissie van de WTO - de recht
bank in handelsruzies - overeind
trekt. Sinds de weigering van de Ver
enigde Staten daarvoor nieuwe juris
ten aan te leveren is de commissie
een tandeloze tijger.
Okonjo-Iweala heeft de steun
gekregen van de Amerikaanse presi
dent Joe Biden. China twijfelde aan
haar onpartijdigheid vanwege haar
Amerikaanse opleiding, maar ook dat
land heeft haar aanstelling toch
begroet.
Okonjo-Iweala neemt in ieder ge
val kennis mee van Gavi om vaccins
zo snel mogelijk over de hele wereld
te verspreiden. ,,Niemand is zeker zo
lang niet iedereen zeker is", aldus de
nieuwe WTO-baas. Daarmee be
doelde ze dat rijke landen kunnen
voordringen met het vaccineren van
hun burgers, maar dat de wereld pas
echt geholpen zal zijn als iedereen is
gevaccineerd en het virus geen
nieuwe slachtoffers vindt.
m ^k
Ngozi Okonjo-Iweala is
per i maart de opvolger
van de Braziliaanse car
rièrediplomaat Roberto
Azevêdo als baas van de
Wereldhandelsorganisatie. Hém
lukte het niet de zwalkende WTO
weer op koers te krijgen in het geru
zie tussen de grote machtsblokken.
Azevêdo verliet het hoofdkwartier in
Genève vorige zomer al wegens
'familieomstandigheden'. Hij is in
middels in dienst getreden van de
multinational Pepsico.
Nu begint dus het tijdperk Okonjo-
Iweala. En dat gaan we merken, zo
voorspelt menigeen. Ze heeft geleerd
om te knokken: als drievoudig Nige-
riaans minister stond Okonjo-Iweala
haar mannetje in een arena waarin
politici, legerleiders, vorsten, stam
hoofden en oliemiljardairs elkaar
soms letterlijk naar het leven staan.
Als je dat allemaal aankan, valt het
vast wel wel mee bij de Wereldhan
delsorganisatie.
Haar aanstelling is nu al historisch
en past in een cv die bol staat van de
primeurs: eerste vrouw die in Nigeria
(grootste economie van Afrika)
minister van Buitenlandse Zaken
werd; eerste vrouw die daar minister
van Financiën werd (twee keer zelfs),
en nu eerste vrouw die de WTO leidt
en ook eerste Afrikaan in die functie.
Okonjo-Iweala woont en werkt in
Washington en heeft inmiddels ook
de Amerikaanse nationaliteit. Het
was de regering van Donald Trump
die haar kandidatuur vorig jaar blok
keerde met het argument dat de
Nigeriaanse 'niet genoeg ervaring
zou hebben'. Dat hij de WTO so
wieso te veel op de hand van China
vond, was voor Trump reden te meer
die organisatie hoe dan ook tegen te
werken.
Indrukwekkend
Trumps argumenten waren vooral
politiek, want de staat van dienst van
Okonjo-Iweala is juist indrukwek
kend. Als nummer twee van de
Wereldbank beheerde ze een portfo
lio van 65 miljard dollar voor steun-
projecten in Afrika, Europa en Azië.
Ze werkte bij het Internationale
Monetaire Fonds, zat in vele Afri
kaanse organisaties en tot voor kort
was ze voorzitter van Gavi, een pu-
bliek-private samenwerkingsorgani
satie die ijvert voor distributie van
coronavaccins in de allerarmste lan
den.
Aan haar opleiding schortte het
evenmin. Okonjo-Iweala studeerde
magna cum laude af (dat wil zeggen
dat ze gemiddeld hoger scoorde dan
8,5 in alle belangrijke vakken) aan de
prestigieuze universiteit van Har
vard. Ze promoveerde vervolgens als
econoom aan het eveneens gerenom
meerde Massachusetts Institute of
Technology (MIT).
En levenservaring? Die is minstens
Corruptie
In haar geboorteland aanvaardde ze
ministersposten en leidde ze de
Nigeriaanse delegatie die onderhan
delde over de Nigeriaanse schulden
last, die met 18 miljard dollar werd
verminderd. Ze oogstte lof voor haar
strijd tegen corruptie. Haar tegen
standers noemden haar 'Okonjo Wa-
hala', wat zoveel betekent als 'Okonjo
de herrieschopper'.
Haar gevecht tegen corruptie
leidde thuis tot de ontvoering van
haar hoogbejaarde moeder. De ont
voerders eisten dat Okonjo-Iweala
(destijds minister van Financiën) in
een live-uitzending op een nationale
televisiezender haar aftreden bekend
zou maken. Ze weigerde en ook het
gevraagde losgeld betaalde ze niet,
zo indrukwekkend.
Okonjo-Iweala kwam
ter wereld als prinses.
Ze is dochter van ko
ning Chukwuka
Okonjo van de dynastie
Ogwashi-Ukwu, die
regeert in de delta van
de Nigerrivier, berucht
door olievervuiling
door Shell. Haar vader
was wiskundige. Als
kind maakte ze de
ellende van de Biafra-
oorlog mee. De familie
moest vluchten en op
nieuw beginnen. De
koning stuurde zijn
dochter later naar Amerika daar om
te studeren. Het doet een beetje den
ken aan de film Coming to America, al
leen maakte Okonjo-Iweala er geen
potje van, zoals de koningszoon die
wordt gespeeld door Eddie Murphy.
Na haar studie volgde een geslaagde
carrière in de bankenwereld en ver
vulde ze commissariaten bij de bank
SCB, Twitter en Danone.
woensdag 17 februari 2021
Nigeriaanse
prinses wil
puinruimen
bij WTO
Bob van Huet
Rotterdam/Washington
- Ngozi Okonjo-Iweala,
topvrouw WTO,
over het belang
van bestrijding van
het coronavirus in
armere landen.
Ngozi Okonjo-
Iweala in haar huis in
de buurt van Washing
ton en op 19-jarige
leeftijd. foto afp
