Brandweercommandant
blikt terug op racisme in korpï
8
Duitsland sluit
grens Tsjechië
Massa-overleg
in Belarus
India en China
bereiken deal
Als Amsterdamse brandweercommandant
moest Leen Schaap een einde maken aan
racisme en uitsluiting binnen het korps. In zijn boek
Brand in Amsterdam beschrijft Schaap hoe hij die
strijd aanging en verloor. ,,Ik wist: dit zit verkeerd tot
op het bot.''
it is foute boel,
beseft Leen Schaap
(61) op zijn eerste
werkdag als com
mandant van de
Amsterdamse
brandweer. Hij
heeft net zijn nieuwe uniform aan en
brengt zijn eerste bezoek aan kazerne
Dirk achter het Rijksmuseum. ,,Be-
halve de bevelvoerder was er nie
mand. Het was er oorverdovend stil.
Alle mannen hadden zich verschanst
in de fitnessruimte. Niemand die het
fatsoen had om een hand te geven.
Toen wist ik: dit is geen incident, dit
zit verkeerd tot op het bot.''
Het is de toenmalige en inmiddels
overleden burgemeester Eberhard
van der Laan die Schaap in 2016
vraagt de nieuwe brandweercom
mandant te worden. Hij wil dat poli
tiechef Schaap de bezem door de
brandweer haalt. Van der Laan wil
een einde maken aan een cultuur van
uitsluiting en racisme. Schaap vindt
het eervol dat iemand als Van der
Laan hem vraagt. ,,Voor hem wilde ik
het wel doen. Bovendien wist ik dat
het alleen zou lukken met een heel
stevig iemand naast me. Een strijder.
We zouden er samen een flexibele en
moderne brandweer van maken."
Brotherhood
Maar de harde kern binnen de brand
weer blijkt weerbarstig. Schaap ver
gelijkt de overwegend wittemannen-
cultuur bij de Amsterdamse brand
weer met een brotherhood zoals
motorbendes die kennen. ,,Een naar
binnen gekeerde organisatie, die je
dwingt om mee te doen, anders lig je
eruit. Dan wordt bijvoorbeeld je
helm vol gepist en mag je niet meer
mee aan tafel eten. Ik wil niet zeggen
dat de brandweer crimineel is, maar
de manier van reageren op 'verraad'
is dezelfde."
Allochtonen hebben het zwaar
binnen de brandweer, constateert
Schaap in zijn eerste weken. „Ze
lijden enorm onder pestgedrag en
racisme. De enige manier om te func
tioneren is om altijd die vrolijke
allochtoon uit te hangen, die lekker
eten meebrengt voor zijn collega's,
anders word je niet gepruimd. Meer
dere allochtone brandweermannen
zijn bang en altijd alert. Eén uit
spraak heeft me bijzonder geraakt.
Een Marokkaanse man zei: 'Als ik val
in het vuur, ben ik bang dat ze me er
bewust niet uithalen. Dan overlijd ik
op papier aan een bedrijfsongeval'."
Schaap onthult dat de dood van
een brandweerman in november
2019 ook het gevolg lijkt van pesten.
De brandweerman stak een collega
neer en sloeg toen de hand aan zich
zelf. „Het gaat om een Turkse man,
die altijd zwaar gepest is. Ik heb
gehoord dat hij zijn grootste pester
heeft neergestoken voordat hij zelf
moord pleegde. Dat is wat er kan
gebeuren als je 24 uur lang het pis
paaltje bent. Je kunt niet even weg,
het gaat onder je huid zitten. Dit ver
haal is één groot drama. Hij heeft een
verdrietige weduwe met een jong
kind achtergelaten."
In zijn boek, dat 15 februari ver
schijnt, noemt Schaap de brandweer
mannen verwaarloosde en tegelijker
tijd verwende kinderen. Hij spreekt
van een verziekte cultuur die 140 jaar
lang ongemoeid is gelaten. Ook legt
hij een link met andere organisaties
waar een giftige cultuur tot excessen
leidde. Zo kon extreemrechts ge
dachtegoed in een Duitse politie
dienst sluipen en vermoordden elite
troepen uit Australië zelfs Afghaanse
ff
o*
burgers als onderdeel van een
inwijdingsritueel.
„Het begint er al mee wie zich
aangetrokken voelt tot een be
paald beroep. Niemand maakt de
afweging: word ik balletdanser of
ga ik vechten in Afghanistan?
Daarvoor kiezen overwegend
mannen, en meestal het wat rau
were soort Vervolgens geef je ze
een uniform, waar een bepaalde
status en macht bij hoort. Maar
kunnen ze die ook hanteren? Ik
haal een voorbeeld aan van Pa-
rijse politiemensen die op het
bureau een vrouw verkrachtten.
Een uniform kan gekke dingen
met sommige mensen doen."
„Zij speelt geen glansrol nee,
integendeel. Halsema had een
andere kijk op het geheel. Dat is
haar goed recht, maar ik vind het
heel jammer dat ik niet kon af
maken waarvoor ik door het
veiligheidsbestuur was ingehuurd."
vrijdag 12 februari 2021
MUNCHEN Om de opmars
van besmettelijkere coro
namutaties te stoppen,
gaat Duitsland de grenzen
met Tsjechië en het Oos
tenrijkse Tirol sluiten. Het
nog toegestane grensver
keer voor pendelaars zal
nog intensiever worden ge
controleerd, aldus Duitse
media. Volgens de Duitse
minister van Binnenlandse
Zaken, Horst Seehofer, is
het de bedoeling dat de
maatregel dit weekend van
kracht wordt. In Tsjechië en
Tirol worden steeds meer
infecties met coronavarian
ten geconstateerd.
MINSK Belarus houdt na
maandenlange protesten
tegen de regering een
grote volksvergadering in
hoofdstad Minsk. Daar
mogen duizenden mensen
aan deelnemen en worden
mogelijk hervormingen be
sproken. Critici klagen dat
op de tweedaagse massa
bijeenkomst, die gisteren
begon, alleen aanhangers
van president Loekasjenko
aanschuiven. Hij verklaarde
tijdens zijn openings
speech dat vanuit het bui
tenland wordt geprobeerd
onrust te veroorzaken in
zijn land. Er zijn al maanden
protesten.
NEW DELHI India en China
hebben afgesproken troe
pen terug te trekken in een
betwiste grensregio in het
Himalayagebergte. Die
diplomatieke doorbraak
volgde volgens de Indiase
defensieminister Rajnath
Singh op overlegrondes
tussen militairen en diplo
maten van de kernmach
ten. De spanning in de
bergachtige streek Ladakh
liep het afgelopen jaar flink
op. Er sneuvelden in juni
zeker twintig Indiase mili
tairen bij gevechten met
soldaten uit China. Het
ging om de eerste keer in
45 jaar dat doden vielen
door militaire schermutse
lingen aan die grens. Er zijn
daarna ook andere con
frontaties gemeld.
Koen Voskuil
Amsterdam
Q Zoeken
Gisteren om 01:14 Bewerkt
Vind ik leuk Beantwoorden
Klasse
vrijdag om 23:04 vind ik leuk -
Beantwoorden
Zit vol met emotie en ben zeer
ongenuanceerd dusklaar met
die manBehhhhhhhhhhh
Gisteren om 17:10 Vind ik leuk
Beantwoorden
Reactie schrijven...
top
21 u. Vind ik leuk
O1
Beantwoorden
Ik wil schaap wel naar zijn laatste
rustplaats brengen, desnoods op
de fiets.
4 u. Vind ik leuk Beantwoorden
Nou, ik niet. Al valt ie dood voor
me neer. Loop er met een grote
boog omheen, {en dat heb ik nog
nooit over iemand gezegd) Maar
deze omhoog gevallen minkukel.
Wit eigenlijk nog veel meer zeggen
maar zelfs dat gun ik 'm niet.
Vind ik leuk Beantwoorden
Kl Schrijf een antwoord...
jjgj w r m.
fol Schrijf een opmerking...
Leen Schaap kreeg
veel ellende over zich
heen: zoals bedreigin
gen op sociale media.
Is het toeval dat u bijna alleen
excessen noemt binnen geüni
formeerde diensten? Heeft dat
uniform er iets mee te maken?
Na 3,5 jaar als brandweer
commandant moest u onder
druk van burgemeester Femke
Halsema aftreden. U probeert
in uw boek alle gebeurtenissen
zo neutraal mogelijk te be
schrijven. Pas als het gaat over
Halsema vond ik er enige ran
cune in doorklinken.
Halsema vroeg de bekende oud-
generaal Peter van Uhm te onder
zoeken hoe de verandering bij de
brandweer versneld kon worden.
U vindt dat zij u daarmee een
kunstje heeft geflikt. Hoe zit dat?
,,Ik verbaasde mij erover dat Halsema
Moest de bOte
bijl hanteren'
