EUWS 11
Adoptie van kinderen uit het buitenland wordt voorlopig stopgezet
'Adoptie' is
zaakvoor een
nieuw kabinet
Rond buitenlandse adopties zijn al decennialang
misstanden. Procedures zijn fraudegevoelig, het toezicht
faalt. De overheid wist ervan, maar stond het oogluikend toe.
Demissionair minister Sander Dekker biedt geadopteerden
daarvoor excuses aan en zet huidige adopties voorlopig stop.
Dirk Jan Barreveld herinnert zich
goed hoe hij medio jaren 80 als
hoofd Operationele Dienst van
Schiphol op een woensdagmorgen
zijn rondje over de luchthaven
maakte. Op de D-pier trof hij een
surrealistisch tafereel aan.
,,Er lagen wel dertig a veertig ba
by's uit Sri Lanka op dekentjes op
de grond uitgestald langs de
wand'', vertelt Barreveld. ,,Een
groep mensen liep er langs met pa
pieren, alsof ze er eentje uitkozen
die ze leuk vonden. Het leek wel
een markt. Hier werden gewoon
baby's verhandeld.''
Barreveld was van 1984 tot 1988
de 'bedrijfsleider' van Schiphol. Hij
moest de beveiliging verbeteren.
Mensen konden vrijstelling krij -
gen om in het gebied achter de
douane te komen. Maar de scree
ning was slecht en er werden te
veel passen verstrekt. Barreveld:
,,Schiphol was zo lek als een
mandje.''
Met zo'n pas kwamen ook de
echtparen op de D-pier om hun
adoptiebaby op te halen. Dat ge
beurde elke woensdag na aan
komst van een Air Lanka-vlucht.
,,Ter plekke werden de papieren in
orde gemaakt door mensen van
een adoptieclub. Het gebeurde ge
woon openlijk'', vertelt Barreveld.
,,Omdat de ouders op de pier wa
ren, vielen ze buiten de controle
van de marechaussee. Ze liepen
met hun baby door de douane en
paspoortcontrole alsof het hun ei
gen kind was.''
De vraag naar een adoptiekind
was groot. In de herkomstlanden
bloeide een dubieuze industrie op,
waar grof geld mee werd verdiend
en misbruik werd gemaakt van
kinderen en ouders.
Een commissie onder leiding
van Tjibbe Joustra onderzocht
adopties uit Brazilië, Sri Lanka,
Bangladesh, Colombia en Indone
sië (1967-1998) en stuitte op kin
derhandel en -roof, fraude en cor
ruptie.
Misbruik
,,In de hele periode hebben zich
structureel ernstige misstanden
voorgedaan'', zegt Joustra. ,,Mis-
bruik van armoede, vervalsing van
documenten, afstand van kinderen
tegen betaling of onder dwang en
verduistering van staat, het bewust
zoekmaken van de identiteit.''
Het rapport, dat gisteren werd
gepresenteerd, meldt schandalen
met malafide Nederlandse bemid
delingsbureaus en lokale tussen
personen. Soms faciliteerden me
dewerkers van Nederlandse am
bassades en consulaten illegale
adopties. De overheid liet hen on
gemoeid, ook al was ze al sinds de
jaren 60 op de hoogte. Het minis
terie van Justitie erkende dat ge
fraudeerd werd, maar deed geen
onderzoek of zag af van strafrech
telijke vervolging.
De focus lag op de belangen van
adoptieouders en hun kinderwens.
Illegale adoptie werd met de man
tel der liefde bedekt
omdat de ouders
goede intenties j
hadden. Joustra:
„De Neder
landse over
heid was pas
sief bij het te
gengaan en
Ook al is het
toezicht verbeterd,
het systeem is en
blijft kwetsbaar
aanpakken van misstanden. Ook
de bemiddelende instanties waren
op de hoogte maar grepen niet in.''
Sinds 1957 zijn meer dan 40.000
kinderen uit ruim tachtig landen
in Nederland geadopteerd. Met de
meesten gaat het goed, blijkt uit
een enquête. Maar de misstanden
bemoeilijken de zoektocht naar bi-
ologische ouders. Bij twee derde
van de geadopteerden die zochten,
klopte de informatie, zoals geboor
tepapieren, namen van ouders en
de reden dat ze zijn afgestaan, niet.
Volgens demissionair minister
Sander Dekker (Rechtsbescher
ming) is de overheid tekortgescho
ten 'door jarenlang weg te kijken'.
Hij biedt geadopteerden excuses
aan. ,,Het is pijnlijk te moeten con
stateren dat de overheid niet heeft
gedaan wat er van haar mocht wor
den verwacht.''
Opgeschort
De commissie concludeert dat ook
na 1998 en in andere landen mis
standen plaatsvonden.
Daarom schort Dekker
voorlopig alle buiten
landse adopties (450)
op. Echtparen die al
een beginseltoestem
ming hebben (400),
mogen de adoptie
procedure afronden.
Anderen blijven in de
wachtkamer. Dekker:
,,0ok al is er geen sprake
meer van een wegkijkende
overheid en is het toezicht op
adoptieprocedures verbeterd, het
systeem is en blijft kwetsbaar.''
Jaap Jonkers, CDA-kandidaat
voor de Tweede Kamer, vindt het
een 'drastische maatregel'. Hij
werd als baby te vondeling gelegd
in Bolivia en kwam terecht in een
'liefdevol Hardenbergs gezin'.
,,Ik zal de laatste zijn die zal ont
kennen dat er misstanden zijn. Het
mag niet zo zijn dat wensouders en
weeskinderen de dupe worden van
fouten van de overheid. Ik gun ie
der kind de kansen die ik heb ge
kregen, liefdevolle ouders en een
veilige gezinssituatie.''
TWEEDE KAMER:
dinsdag 9 februari 2021
GO
Op vliegveld Eindhoven kwamen in 2010 adoptiekinderen aan uit
Haïti, dat getroffen was door een aardbeving. fotos anp
'Baby's uit Sri Lanka lagen op
Schiphol uitgestald op de grond'
Tonny van der Mee
Den Haag
- Sander Dekker, demissionair
minister
DEN HAAG De Tweede
Kamer is geschokt door de
manier waarop de laatste
vijftig jaar kinderen uit arme
landen werden geadopteerd,
zoals de commissie-Joustra in
het gisteren gepresenteerde
rapport stelt. Zij wil een fun
damentele herbezinning op in
terlandelijke adoptie. De
nieuwe Tweede Kamer en het
volgende kabinet zullen van
wege de hoge gevoeligheid
het verdere debat moeten
voeren over de toekomst van
interlandelijke adopties. Dit
vinden de woordvoerders van
de coalitiefracties VVD, CDA,
D66 en de ChristenUnie.
Sinds 1956 zijn er zo'n 40.000
kinderen uit anderen landen
door Nederlanders geadop
teerd. VVD-Kamerlid Tobias
van Gent: ,,Wat me het diepst
raakt is dat die adopties met
de beste bedoelingen gebeu
ren, maar dat de praktijk
weerbarstiger blijkt.''
,,De overheid wist ervan en
heeft weggekeken", zegt Attje
Kuiken (PvdA). ,,Heel erg pijn
lijk." CDA-Kamerlid Madeleine
van Toorenburgh: ,,We moeten
nadenken of interlandelijke
adoptie nog kan en hoe. Als
alleen Nederland niet meer
adopteert, lost dat het pro
bleem in de wereld niet op.''
