'Er zit veel verdriet
in de roman, maar
ook een enorme
hoeveelheid liefde
en zelfs humor'
sommigen die strijd verliezen. Uiteindelijk
is het waardiger de waarheid te tonen dan
die te verfraaien. Die waardigheid kon ik
mijn personages niet ontzeggen.''
,,Ja, vaak worden verslaafde mensen met
nogal wat woede bejegend, omdat we
vinden dat ze in staat zouden moeten zijn
eroverheen te komen, zichzelf te helpen.
We zien het als een gebrek aan wilskracht
als ze daar niet in slagen. Maar zo ligt het
niet. Er is inmiddels veel bekend over
wat chemicaliën doen in het brein, welke
sociaaleconomische factoren een rol spelen
bij het ontwikkelen van een verslaving. Ik
zie het als een ziekte. Ik ben geen deskun
dige op dit gebied, slechts een ervarings
deskundige als het gaat om de belangrijkste
persoon in je leven verliezen. Daarom
schrijf ik erover vanuit een gevoel van
liefde, vanuit het verlangen te proberen
te begrijpen wat er aan de hand is, zonder
te oordelen. Want wat levert dat op? Ik
heb getracht met empathie alle kanten te
laten zien van zo'n situatie, zodat andere
mensen kunnen begrijpen hoe het is om
van iemand te houden die worstelt met
verslaving. Oordelen daarover hebben we
al genoeg.''
,,Woede is er vooral bij de broer van Shug-
gie. Die is soms razend, omdat hij zijn
moeder kende van vóór haar verslaving:
haar potentie, haar schoonheid en dromen.
Ik wist niet beter; al in mijn eerste herin
neringen aan mijn moeder speelt alcohol
een rol. Pas als volwassene besefje dat je
jeugd zo niet had moeten zijn. Wat ik hoop
te laten zien is dat kinderen veerkrachtig
zijn; ze kunnen veel meer aan dan je zou
denken. Ze passen zich aan en hun hoop en
liefde zijn onvoorwaardelijk. Dus nee, ik
ben nooit boos geweest. Het verlies was
te groot om kwaad te zijn. Ik wil met liefde
aan mijn moeder terugdenken. Er is al
genoeg gestolen van ons, ik wil mezelf
niet ook nog eens daarvan beroven.''
,,Het stelde me in staat me in mijn moeders
situatie te verplaatsen en dat deed me be
seffen wat mijn moeder toen ze dezelfde
leeftijd had als ik nu, allemaal niet had;
geen opleiding, geen steun van de over
heid, geen carrière of kans daarop. In die
tijd was het leven van vrouwen sterk
beknot. Ze werden geacht echtgenote en
moeder te zijn, ook al verlangden ze naar
meer. Alle oude industrieën waar Glasgow
op draaide - scheepsbouw, staal, de kolen
mijnen - stortten binnen één generatie in
elkaar. De werkloosheid was 26 procent.
Mensen hadden het echt heel zwaar. Daar
door kreeg ik begrip voor mijn moeders
verslaving. Als de kaarten voor mij net zo
waren geschud, was ik waarschijnlijk ook
gaan drinken. Als je nog hoop hebt dat je
situatie kan verbeteren,
dan kun je daar aan wer
ken. Maar als die hoop is
vervlogen, kan een borrel
zomaar je beste vriend
worden.''
U schrijft met veel compassie over een
verslaafde vrouw - heel anders dan er
gemiddeld tegen een alcoholist wordt
aangekeken.
Het heeft u ook beschadigd. Was u
nooit kwaad?
Waarom was het schrijven helend?
Shuggie Bain verschijnt bij
Nieuw Amsterdam (€23).
ZATERDAG 6 FEBRUARI 2021 33
