De aanwas
van nieuwe
gezichten en
beelden
heeft veel
gevestigde
namen finaal
van de kaart
geveegd
Jongere 3: ,,Een film met James Dean?
Geen idee!"
Bij een peiling onder veertigers en
vijftigers in de familie- en vriendenkring
bleek zijn rol als Jim Stark in Rebel Without
a Cause de enige die men bleek te kennen.
De Duitse filmwetenschapper Hans Jür-
gen Wulff bedacht lang geleden de term
Deanofilie, een geaardheid die zich volgens
hem in golfbewegingen blijft manifesteren.
Na het explosieve begin in de jaren 50 laai
de de aandacht voor James Dean elke tien
jaar opnieuw op, zo had hij vastgesteld.
Over het grote geheel genomen is daarin
echter een scherpe daling waar te nemen.
Kunnen we eigenlijk wel spreken van
een icoon - dat letterlijk 'geschilderde
heiligenafbeelding' betekent - als het
in de loop der tijd zo is afgebladderd?
Het antwoord luidt: nee, eerlijk gezegd
niet. Dat is jammer voor James Dean, maar
gelukkig hebben we de foto's nog. Hij is
overigens niet het enige bejubelde idool
van vroeger dat ons vandaag de dag geen
biet meer interesseert. Of zoals de Engelse
filmcriticus John Bleasdale onlangs blogde:
'Het probleem met iconen is dat ze ertoe
neigen de persoon uit te wissen. Che Gue
vara wordt een T-shirt, Bob Marley een
poster aan de muur van talloze studenten-
kamers en Marilyn Monroe een kapsel, een
pruilmond en een jurk die onverwacht
omhoog wordt geblazen'. Ja, zelfs good old
Marilyn is aan erosie onderhevig. Eind
vorige eeuw kon je hare weelderigheid nog
geregeld tegenkomen in magazines en tele
visieshows, niet in de laatste plaats dankzij
Madonna's eerbetoonvideo bij Material
Girl. Inmiddels wordt er voornamelijk
nepnieuws over haar verspreid. Beroemde
beauty's blijken dus ook vergankelijk te
zijn. Filmgodinnen en klassieke sekssym-
bolen als Jayne Mansfield, Brigitte Bardot,
Gina Lollobrigida, Anita Ekberg en Ursula
Andress - weer een ex-date van Dean -
verdwijnen en masse uit zicht. Het mag
een wonder heten als iemand van onder
de 40 ze überhaupt herkent. Wat wil je,
nu zowel de gezusters Kardashian als Scar
lett Johansson, Beyoncé en honderden
fitgirls met een knopdruk op je telefoon-
scherm paraderen.
Het heeft er alle schijn van dat de wisse
ling van de wacht in een stroomversnelling
is geraakt. De aanwas van nieuwe gezich
ten en beelden heeft veel gevestigde namen
finaal van de kaart geveegd.
Over Che Guevara hoeven we ons geen
zorgen te maken; de ultieme revolutionair
30
Bob Marley leeft voor altijd voort, omdat muziek iets
biedt wat voor boeken en films niet is weggelegd.
