Advies Gezondheidsraad: vaccin AstraZeneca voor60-65jaar
NIEUWS 3
Zondagmorgen wordt heel Nederland wakker in een witte wereld
De schaatsen kunnen uit het vet, de snowboots en
dikke wanten uit de kast. Koning Winter slaat dit weekend
toe in Nederland met een dik pak sneeuw, matige tot
strenge vorst en een snijdende oostenwind.
;«9i
Vanuit het noorden duikt de tem
peratuur zaterdagavond overal on
der nul, waarop enkele ijsdagen
volgen met mogelijk zelfs een kou-
derecord, voorspelt Weerplaza. Ne
derland ligt zaterdag volgens het
weerbureau eerst nog op de schei
ding van twee fronten. Terwijl het
noorden al in de kou zit, trekt van
uit het zuiden een regenzone ons
land binnen. Die botsing van
zachte en warme lucht veroorzaakt
sneeuw en ijzel. ,,In de provincies
Limburg en Noord-Brabant kan het
enkele uren regenen bij een tempe
ratuur van -1 of -2 graden. Intussen
gaat het dan in het midden van het
land sneeuwen. Na middernacht
gaat de regen ook in het zuiden over
in sneeuw'', zegt weerman Alfred
Snoek.
Zo wordt heel Nederland zon
dagmorgen wakker in een witte
wereld. ,,In het zuiden ligt naar ver
wachting dan een sneeuwlaag van
Winters weer
een centimeter of twee, elders kan
dat tien centimeter zijn'', denkt
Snoek. In de provincies Noord- en
Zuid-Holland, Utrecht, Flevoland
en Overijssel valt meer sneeuw.
,,Daar kunnen uitschieters van 15
tot 20 centimeter sneeuw voorko
men. Die sneeuw kan in open stuk
ken gaan stuiven door de vrij ste
vige oostenwind met kracht 5. In
het noorden kunnen daardoor in de
nacht van zaterdag op zondag al
sneeuwduinen ontstaan.''
Zondagmorgen sneeuwt het nog
maar in de loop van de dag trekt het
neerslaggebied weg. Na de sneeuw
komt de vorst. De aangevoerde
lucht is heel koud. In combinatie
met het sneeuwdek en wegval
lende wind kan Nederland matige
tot strenge vorst verwachten. Niet
alleen 's nachts, maar ook overdag
blijft het de dagen erna vriezen.
Snoek: ,,Waar het bewolkt blijft,
zakt het kwik tot zo'n 8 of 9 graden
onder nul. Waar het helder is, daalt
de temperatuur tot min 10 graden
of lager.'' Begin volgende week mo
gen we zelfs enkele ijsdagen ver
wachten. „Dan blijft het over
dag ook vriezen, in dit geval
zo'n 4 of 5 graden. Dat is ruim 10
graden onder de normale tempera
tuur voor deze tijd van het jaar."
Schaatsen
Door de aanhoudende vorst is de
kans groot dat we in de loop van
volgende week de schaatsen kun
nen onderbinden en oud-Hol
landse plaatjes kunnen schieten.
Hoe het ijs erbij ligt, is volgens de
weerman afhankelijk van de
sneeuw. „Op ondergelopen
weilanden en ijsbanen kan
de sneeuw een dikke, kor
relige brei vormen die
bevriest. Daarop is
het lastig schaat-
sen. Bij grote plassen en meren zal
de sneeuw eerst smelten in het wa
ter, dat daarna bevriest. Dan heb je
prachtig zwart ijs dat in een paar
dagen tijd flink kan aangroeien. De
dikte van het ijs zal van plek tot
plek verschillen met kans op wind-
wakken'', zegt Snoek.
Naar aanleiding van de weers
voorspellingen is op Twitter het
woord 'Elfstedentocht' alweer ge
vallen maar van het schaatsevene-
ment zal dit jaar geen sprake zijn
volgens de Koninklijke Vereniging
De Friesche Elf Steden. Voorzitter
Wiebe Wieling verklaarde in no
vember al dat de tocht vanwege co
rona uitgesloten zou zijn en dat is
nog steeds zo. ,,De cijfers zijn nu
zelfs slechter'', zegt officemanager
Nynke Eerligh. ,,De 1,5 meterregel is
heel erg lastig bij de inschrijving
van de ongeveer 24.000 deelne
mers. Die moeten zich persoonlijk
inschrijven. Ook willen we onze
vrijwilligers op bijvoorbeeld stem
pelposten niet blootstellen aan
mensenmassa's.'' Ook is er volgens
haar geen capaciteit op de ic's in de
ziekenhuizen in Friesland en de
rest van Nederland. Die worden bij
een gewone Elfstedentocht al opge
schaald maar zijn nu overbelast.
De Siberische kou, snijdende wind
en kans op vorming van sneeuw
duinen roept herinneringen op aan
de legendarische winter van 1979.
Toen was het noorden van het land
medio februari zelfs van de buiten
wereld afgesloten en moest het le
ger uitrukken om wegen weer vrij
te maken en de bevolking te hel
pen. Zo erg wordt het komende
week niet, voorspelt Snoek. ,,In 1979
volgde de sneeuw op ijzel. Door de
stormachtige oostenwind met
kracht 8 konden daardoor enorme
sneeuwduinen ontstaan. We krij
gen nu een lightversie daarvan.''
Rijkswaterstaat adviseert wegge
bruikers om dit weekend alert te
zijn en goed alle weer- en verkeers
informatie in de gaten te houden.
Vooralsnog wordt mensen nog niet
afgeraden de weg op te gaan. De
ANWB verwacht meer pechmel-
dingen. ,,En bewaar de slotont-
dooier niet in het dashboardkastje.''
Inmiddels is er een run ontstaan
op schaatsen, sleeën en snowboots.
Zo verkocht Bol.com deze week elf
keer zoveel sleeën als vorige week
en negen keer zoveel schaatsen.
Ook zijn de sneeuwgripzolen en
snowboots populair. Bij sportwin-
kel Decathlon zijn kinderlaarzen
voor in de sneeuw het meest be
steld.
Verder adviseert de raad bepaalde
medische risicogroepen te vaccine
ren met het middel van AstraZe-
neca. Op basis van het advies neemt
minister van Volksgezondheid
Hugo de Jonge snel een besluit over
de bestemming van het vaccin. Het
kabinet houdt in het eerste kwar
taal rekening met de levering van 1
tot 1,5 miljoen doses, te beginnen
met bijna 125.000 vaccins volgende
week.
Wat opvalt aan het advies van de
Gezondheidsraad: 55-plussers na
men maar beperkt deel aan de stu
dies met het vaccin. Daarom kan de
werkzaamheid van het middel bij
ouderen volgens de raad 'nog niet
berekend worden'. Omdat de im-
muunrespons van ouderen die wél
meededen gelijk is aan die van
mensen van 18 tot 55 jaar, acht de
raad het toch verstandig om 60 tot
65-jarigen het AstraZeneca-vaccin
met voorrang te geven. Dit omdat
deze doelgroep relatief vaak met co
rona op de ic belandt.
Onvoorstelbaar
Verschillende Nederlandse ic-art-
sen winden zich op over het feit dat
de vaccins die eerder werden goed
gekeurd, die van Pfizer-BioNTech
en Moderna, volgens de Gezond
heidsraad zoveel mogelijk naar de
alleroudsten en -kwetsbaarsten
moesten gaan. Mensen die soms
niet lang meer te leven hebben, en
niet de doelgroep die de ic's al bijna
een jaar vult.
Armand Girbes, hoofd afdeling
intensive care volwassenen van het
UMC in Amsterdam, verbaast zich
in een interview verderop in deze
krant over de tot dusver gevolgde
strategie. ,,Ik vind het onvoorstel
baar dat wij in zo'n enorme crisis
onze schaarse vaccins als eerste ver
spreiden onder 100-, 90- en 80-ja-
rigen, de doelgroep die niet of nau
welijks op de ic terechtkomt'', stelt
de hoogleraar intensivecaregenees-
kunde.
Girbes noemt het bovendien
'oneerlijk' dat coronapatiënten in
de Nederlandse ziekenhuizen bijna
standaard voorrang krijgen op an
dere patiënten, die hun operatie of
behandeling nu vaak afgezegd zien
worden. ,,Alsof coronapatiënten
zieliger zijn dan andere patiënten.
Dat is onrechtvaardig.''P8
vrijdag 5 februari 2021
GO
Koning Winter komt eraan
Caspar Naber
Houten
Verwachte sneeuwval tussen
zaterdagavond en zondagavond.
5-10 cm
5-10 cm
op ijzel
050221 BRON: WEERPLAZA
De kans is
groot dat Neder
land volgende
week massaal
de schaatsen
onder kan bin
den.
FOTO ANTON KAPPERS
De eerste doses van het vorige
week goedgekeurde coronavac-
cin van AstraZeneca zouden
vooral moeten gaan naar men
sen tussen de 60 en 65 jaar. Dat
adviseert de Gezondheidsraad.
Volgens de raad wordt hiermee
'zo snel mogelijk zo veel moge
lijk ernstige ziekte en sterfte
door Covid-19 voorkomen'.
Chris van Mersbergen
Den Haag
Volgende week komen er
125.000 vaccins van AstraZe-
neca. foto getty images
