Mutant ligt op de loer,
maar kabinet wil teugels
toch iets laten vieren
4
CORONA VERLICHTING
Zij zouden de situatie
liefst nog een aantal
weken willen volgen,
met huidige regels
In een RIVM-lab in Bilthoven vonden ze
in december het eerste 'Nederlandse'
geval van de Britse variant. Het vormde
het startschot voor een nieuw hoofdstuk in
de Nederlandse strijd tegen het
coronavirus. Deze krant kreeg een kijkje
achter de schermen. „Eigenlijk maken we
hier een vingerafdruk van het virus.''
Als premier Mark Rutte vanavond
zijn persconferentie besluit, moet
de afdronk een fijne zijn. Steeds
vaker ziet ook hij het 'chagrijn'
over de maatregelen. Hij ziet dat
'mensen het zwaar vinden'. ,,Dat
geldt denk ik voor ons allemaal, in
ieder geval ook voor mij."
Tegen die achtergrond komt er
vandaag wat verlichting. Op
maandag 8 februari mogen de ba
sisscholen weer open, net als de
kinderopvang. En niet-essentiële
winkels zouden 'in die week' open
kunnen voor het ophalen van be
stellingen.
Ook de avondklok staat op de
lijst van te schrappen maatregelen.
Vanaf 10 februari, mits de besmet-
tingscijfers niet ineens omslaan.
Tegelijk wilde minister Hugo de
Jonge niet 'van versoepelingen
spreken'. ,,Het gaat nog helemaal
niet goed." De Jonge stelt dat er
'nog altijd de dreiging van een
derde golf is'.
Pittige
Daarom was er ook pittige discus
sie binnen het OMT dit week
einde, blijkt uit de stukken. Zo
heeft een 'aantal OMT-leden' aan
gegeven dat 'zij de risico's op dit
moment te groot achten om über
haupt over een versoepeling, zoals
heropenen van de scholen, positief
te willen adviseren'. 'Zij zouden de
situatie liefst eerst nog een aantal
weken willen volgen, onder voort
zetting van de huidige maatre
gelen.'
Hun gedachte: eind februari komt
er weer een piek, door de Britse va
riant. Maar die is op te vangen,
stellen de anderen. 'In meerder
heid' erkent het OMT tegelijk dat
door 'maatschappelijke afwegin
gen' er toch 'dringend ruimte ge
wenst is voor perspectief en enige
versoepeling'. Lees: de mensen
zijn het spuugzat, de nevenschade
loopt anders te veel op.
Hoewel de verkiezingen nade
ren, zouden de versoepelingen
niet daardoor zijn ingegeven, be
zweren betrokkenen. ,,Het corona-
beleid straalt toch vooral op Rutte
en De Jonge af, maar die eerste
heeft het helemaal niet nodig'',
zegt een ingewijde.
En inderdaad: kiezersonderzoek
wijst uit dat Ruttes VVD niet lijdt,
nee, soms zelfs stijgt in de peilin
gen als het kabinet hard ingrijpt in
het coronadossier. De steun voor
de maatregelen steeg in januari
wederom, naar 75 procent van alle
Nederlanders, aldus I O Re
search. Wel daalt de waardering
voor Rutte (en zijn kabinet) iets.
Premier Rutte beloofde boven
dien eerder (en bij herhaling) al
dat als het aantal besmettingen
zou dalen tot onder 'ongeveer
3600 per dag', het kabinet 'iets zou
kunnen versoepelen'.
Daar koersen we momenteel op
af. Zondag werden er 3714 gevallen
gemeld, de afgelopen week ging
het per dag om gemiddeld 4270
mensen. Dat aantal zou enigszins
behapbaar zijn voor de zorg. En
bovenaan dat lijstje van versoepe
lingen staan de heropening van
scholen en een einde aan de lock-
down.
Daarmee zit er nog een straat
lengte tot het punt waar het kabi
net heen wil, namelijk naar maxi
maal 1200 besmettingen per dag.
Bij die aantallen komen we in de
stand 'waakzaam' en kunnen we
ons oude leven weer oppakken, al
is thuiswerken ook dan nog het
devies en zijn mondkapjes usance.
Doorkijk
Een kleine 'doorkijk' naar die her
start van de samenleving wil de
premier vanavond wel geven.
,,Want we snappen dat iedereen in
Nederland ongelofelijk snakt naar
perspectief'', zei Rutte vrijdag al.
Het moet een soort routekaart
worden van wat-er-wanneer-
weer-mogelijk is. Daarmee hoopt
de premier alle sectoren tegemoet
te komen die nu zien dat de scho
len heropenen, terwijl hun deuren
op slot blijven. De volgorde zou nu
zijn: eerst de basisscholen open,
dan de detailhandel iets meer, de
avondklok weg, dan de middel
bare scholen heropenen en daarna
de contactberoepen weer toestaan
te werken.
De premier giet dat echter niet
in beton, waarschuwde hij al wel.
Het zal 'echt heel complex zijn' en
'niet zo van 'als het besmettings
niveau hier is dan kun je dit en dit
en dit allemaal weer', aldus Rutte.
Zijn winstwaarschuwing: ,,Zo
werkt het helaas niet, want je zult
dan per keer nog steeds moeten
overleggen wat verstandig is. Met
elkaar, als politiek, en met de epi
demiologen."
Maar een kleine glimp van hoop
moet de persconferentie van van
daag wel bieden.
en vreemd besef is
het wel. Dat we nu
in Nederland een
avondklok hebben,
dat de winkels en
horeca dicht zijn,
komt uiteindelijk
allemaal door dat apparaatje dat
hier op een bureau in de hoek van
de ruimte staat. Het is een zwart
grijs rechthoekig ding, ongeveer
30 centimeter hoog, met een com
puterscherm ernaast. Met behulp
van deze machine werd in decem
ber voor het eerst de aanwezigheid
van de Britse variant van het coro
navirus in Nederland vastgesteld.
De zorgen over die variant, die
besmettelijker wordt geacht dan
de bestaande, leidden tot onge
kende maatregelen. Daardoor
staat de samenleving en het poli
tieke debat meer en meer onder
hoogspanning. Maar in het RIVM-
lab in Bilthoven voelt al die onrust
deze vrijdagmiddag ver weg. Ge
huld in witte jassen en blauwrub-
beren handschoenen ontleden
virologen, laboranten en bio-in-
formatici hier het virus tot in de
tail, en daarbij kunnen ze geen af
leiding gebruiken.
Al ruim een jaar lang staat bijna
alles in dit lab in het teken van co
rona. Hier werd op 27 februari vo
rig jaar ook het eerste Nederlandse
coronageval vastgesteld. Ook
wordt regelmatig ingezoomd op
bepaalde uitbraken, bijvoorbeeld
in zorgcentra. Bekeken wordt dan
wie wie heeft aangestoken, en of
daar iets van te leren valt.
Door de recente opkomst van
nieuwe virusvarianten - ook de
Zuid-Afrikaanse en twee Brazili
aanse mutanten zijn inmiddels in
ons land aangetroffen - ligt het
werk in het lab opnieuw onder het
vergrootglas. Voor deze krant zet
het RIVM voor deze éne keer de
deuren open. Want hoe doe je dat
precies, nieuwe virusvarianten
aantonen? En hoe weet je nou
zeker dat ze besmettelijker zijn?
De rondleiding wordt verzorgd
door virusexpert Chantal Reusken
en analist en labcoördinator Bas
van der Veer. Ze vertellen over fre
quenties, fragmenten en flowcel-
len, over poriën, RNA en dna.
Steekproef
Sequencen heet het proces waar
mee onderzocht wordt welke vari
anten van het coronavirus rond
gaan. Vanuit heel het land worden
wekelijks honderden positieve co
ronamonsters naar Bilthoven ge
stuurd. Een deel wordt gebruikt
voor een willekeurige steekproef,
de zogenoemde kiemsurveillance.
Een ander deel wordt opgestuurd
door GGD's die zien dat een posi
tief getest persoon bijvoorbeeld
een link met Brazilië heeft, of dat
plots ergens een snelle corona-uit
braak zichtbaar is. Zij willen dan
weten of dat door een nieuwe vari
ant komt.
Na een uitgebreide voorbewer
king worden de monsters door een
sequence-apparaat gehaald. Dat
creëert als het ware een vingeraf
druk van het virus, zegt Van der
Veer. Hij legt uit hoe de machine
elk positief coronamonster ver
taalt in een lange code, die op 98
punten beschrijft hoe het speci-
dinsdag 2 februari 2021
GO
Ondanks alle angst voor de
Britse mutant, neemt het kabi
net vandaag wat gas terug met
de coronamaatregelen. Dat be
sluit volgt wel op pittige discus
sies onder OMT-deskundigen.
Tobias den Hartog
Den Haag
Premier
Mark Rutte en
Jaap van Dis
sel van het
RIVM na een
eerder crisis
overleg.
FOTO ANP
- notulen OMT-overleg
Sander van Mersbergen
