II
4
Door lockdown voor de tweede keer op rij niet knuffelen bij boer Kaljouw
In de stal van Kaljouw aan de rand
van Middelburg is het een gemek
ker. De volwassen schapen
schreeuwen om krachtvoer. Maar
Kaljouw en een legertje vrijwilli
gers hebben hun handen vooral vol
aan de geboortegolf. Op 6 januari
kwam het eerste lam ter wereld.
Sindsdien is het elke nacht raak.
„Vannacht nog een drieling!", glun
dert hij. Af en toe moet hij een
schaap een handje helpen bij de ge
boorte. Daarom draagt hij hand-
Schapen zijn in veel
gevallen de beste
oplossing om een
natuurgebied te
onderhouden
-Jan Caljouw
schoenen. ,,Het vruchtwater van
een schaap is nogal agressief. Voor
je het weet heb je kloven."
Kaljouw rekent op zo'n 1000 ge
boortes. ,,We werken nu met twee
ploegen. Ik ben om zes uur 's och
tends in de schuur, twee uur later
komt de ochtendploeg. En 's mid
dags komt er een nieuwe ploeg. Dat
zijn overwegend vrijwilligers die
het leuk vinden om mee te helpen.
Ook heb ik regelmatig stagiairs. Ik
heb er nu twee van Aeres MBO uit
Barneveld."
Als de lammertijd voorbij is, zet
Kaljouw doorgaans de deuren open
voor publiek. Gezinnen met jonge
kinderen vergapen zich dan aan de
kudde en de aaibare lammetjes in
het bijzonder. ,,Eind februari, half
maart is het lammeren klaar.
Daarna houden we doorgaans een
lammetjesdag. Het is leuk om men
sen te laten zien waar een schapen
houder mee bezig is. Er komen al
tijd zo'n duizend mensen op af.
Dan mogen ze bij de schapen zit
ten, kinderen mogen lammetjes
aaien. Het is altijd heel gezellig.
Maar helaas, de coronacrisis laat het
ook dit jaar niet toe. In onze schuur
kun je nu geen honderden mensen
bij elkaar hebben. Tenminste, dat
lijkt me gezien het besmettingsri
sico onverstandig. Ook de nieuw
jaarswandeling hebben we zonder
toeschouwers gelopen."
Kaljouw heeft zo'n 1350 schapen.
Binnen staan er 650, buiten lopen
er 700, verdeeld over verschillende
kuddes. Momenteel staan de scha
pen vooral op grasland bij boeren.
,,Die vreten nu het wintergras weg.
Boeren zijn er blij mee, die zijn van
hun oude gras af. En ik ook, want
die schapen hoefik niet te voederen
met hooi of kuilgras."
Grasmaaiers
De schapen worden bijna het hele
jaar door ingezet voor ecologisch
natuurbeheer. Terreinbeheerders
huren Kaljouw daarvoor in. ,,De
meeste schapen grazen op natuur
terreinen. Ze lopen onder meer in
de duingebieden. We hadden dit
jaar 600 schapen staan in de Kop
van Schouwen. Het zijn natuurlijke
grasmaaiers. En in veel gevallen de
beste oplossing om een natuurge
bied te onderhouden, omdat de bi
odiversiteit toeneemt. Dat moet
nog wel indalen bij een aantal ter
reinbeheerders en overheden."
Zo houden schapen in het
Schouwse duingebied de opruk-
kende vogelkers in toom. Onze die
ren eten de zaailingen van de vogel
kers, zodat die plant niet het na
tuurgebied gaat overwoekeren. Ze
hebben van alles geprobeerd, van
maaien tot rooien, maar voor het
beheer zijn schapen gewoon het
beste." Ook distels op dijken zijn
met schapen het beste te bestrijden.
,,De dijk tussen Middelburg en
Veere was vergeven van de distels.
Al die boeren die aan de binnen
zijde van de dijk grond hadden, bel
den voortdurend het Zeeuwse
Landschap dat ze de distels moes
ten maaien. Altijd moest er een
trekker over de dijk. Toen mijn
kudde er werd gestationeerd was de
dijk na drie jaar distelvrij."
Lopen over de weg
Binnen een straal van acht kilome
ter van de stal loopt Kaljouw met
zijn kudde over de weg. ,,Dat is het
makkelijkste. Het zijn meestal
groepen van 50 tot 250 schapen. Ik
heb een kar waar er 50 in kunnen,
maar je kunt beter lopen dan een
paar keer heen en weer rijden."
Gewoonlijk oefenen automobi
listen geduld, maar Kaljouw merkt
dat in de lockdown sommige men
sen een kort lontje hebben. ,,Je
hoort dat herders soms conflicten
hebben omdat ze geen voorrang
verlenen aan mensen die in de na
tuur wandelen. Op de weg merk je
het wel. Een paar weken terug
wilde een bestuurder toch langs de
kudde te scheuren. Onze honden
begeleiden de kudde, in een auto
zie je ze niet, met het risico dat onze
honden worden aangereden. Dat
zou een drama zijn. De honden zijn
tenslotte onze beste werknemers."
maandag 1 februari 2021
Lammetjesdag
Kijk op de site bij /v
Lammertijd in de
lockdown
Schapenhouder Jan Kaljouw met een lammetje. fotos dirkjan gjeltema
Even knuffelen met de pasgebo
ren lammetjes? Vorig jaar
schrapte schapenhouder Jan
Kaljouw wijselijk de traditionele
lammetjesdag. De pandemie
zette toen in. Een jaar later zit
een lammetjesdag er nog steeds
niet in.
Frank Balkenende
Middelburg
Lammetjes en moeders in de schuur van schapenhouder
Kaljouw.
Een net geboren lam drinkt bij zijn moeder.
A Angela de
Bree ontsmet
de navel van
een pasgebo
ren lammetje
in de schuur
van schapen
houder Jan
Kaljouw.
