9
Europa hakt vandaag knoop door over toelating
De Zweeds-Britse farmaceut ligt in
de clinch met de Europese Unie,
kampt met productievertragingen
en moet zich verweren tegen
beschuldigingen in de media dat
het vaccin bij senioren nauwelijks
effectief is. Kortom, het zijn turbu
lente dagen voor AstraZeneca.
Toch komt de onrust niet bepaald
onverwacht, blijkt uit gesprekken
die deze krant met betrokkenen
voerde. Het rommelt al langer bij de
farmagigant, waarbij Nederland
zo'n 11,7 miljoen vaccins bestelde.
Een betrokkene binnen Astra-
Zeneca uit in december al zijn zor
gen over de gang van zaken bij de
farmaceut. Op dat moment is er al
commotie: AstraZeneca zou naar
de buitenwereld geen open kaart
hebben gespeeld over de effecti
viteit van het vaccin en tijdens
persmomenten de zaken rooskleu
riger hebben doen voorkomen dan
ze zijn.
,,Als ik nu zelf een prik zou mo
gen kiezen, zou ik voor het Pfizer-
vaccin gaan'', zegt de betrokkene
tegen deze krant. Dat vaccin, ont
wikkeld aan de hand van nieuwe
mRNA-techniek, scoort met een
bescherming van 95 procent onge
kend hoog. ,,Niemand had daarop
gerekend. Natuurlijk was dat een
klap binnen AstraZeneca.''
Hun eigen vaccin lijkt - gemid
deld genomen - namelijk 'maar'
een bescherming te bieden van
zo'n 70 procent. Nog steeds prima,
en aanzienlijk hoger dan een ge
middelde griepprik, maar toch, het
wringt. Zeker als blijkt dat concur
rent Moderna ook met ronkende
cijfers een vaccin presenteert.
Oproep
Stéphane Bancel, ceo van Moderna,
wrijft nog wat extra zout in de
wonde bij AstraZeneca en roept
'twijfelende overheden' openlijk
op contact op te nemen om bij
Moderna bestellingen te plaatsen:
,,Er bestaat immers nogal wat on
duidelijkheid over AstraZeneca.''
Topman Pascal Soriot van Astra-
Zeneca bijt daarop van zich af en
benadrukt dat het in Oxford ont
wikkelde vaccin bij nader inzien
óók een bescherming biedt van
95 procent én veel makkelijker en
grootschaliger te produceren is dan
die van concurrenten: ,,Wij hebben
de winnende formule gevonden.''
Een claim die hij vooralsnog niet
kan bewijzen. In de weken die vol
gen blijft het angstvallig stil. An
ders dan bij Pfizer en Moderna
loopt de communicatie tussen
medicijnwaakhond EMA en
AstraZeneca stroef. Laatst
genoemde levert ondui
delijke en rommelige
papieren aan, zeggen
ingewijden. Pas op 8 ja
nuari kan het EMA écht aan 4
de slag met de data van Astra-
Zeneca.
Ondertussen groeien de zorgen
binnen de Europese Unie. Astra-
Zeneca zou honderdduizenden in
België ontwikkelde vaccins ver
schepen naar het Verenigd Konink
rijk, waar het vaccin onder het
mom van noodgebruik wél al is
goedgekeurd. De vaccins zijn ont
wikkeld in productiefaciliteiten
waar nota bene de EU tientallen
miljoenen in geïnvesteerd heeft.
Vorige week vrijdag barst de
bom: AstraZeneca meldt dat het
'vanwege productievertragingen'
zo'n 60 procent minder vaccins kan
leveren aan de lidstaten van de EU.
In Brussel bestaat direct wantrou
wen over die lezing en de farma
ceut wordt op het matje geroepen.
De vrees bestaat dat AstraZeneca
de voor Europa bestemde vaccins
Als ik zelf een prik
zou mogen kiezen,
zou ik voorhet
Pfizer-vaccin gaan
heeft verkocht aan andere over
heden, voor hogere bedra
gen. Ongekend harde ge
sprekken volgen, maar
een bevredigend ant
woord van AstraZeneca
blijft uit.
Topman Soriot gooit nog eens
olie op het vuur door te zeggen dat
AstraZeneca slechts 'een inspan
ningsverplichting' heeft: ,,Nergens
zijn contractueel afspraken vast
gelegd met de EU."
Enorm pijnlijk, noemt Groen
Links-Europarlementariër Kim van
Sparrentak het: ,,Het gedrag van
AstraZeneca laat zien wat er mis is
met het beleid rondom de farma
ceutische industrie. Multinationals
krijgen al jaren vrij spel doordat er
geen voorwaarden worden gesteld
om onze volksgezondheid boven
de belangen van bedrijven te stel
len.'' Volgens haar is de Europese
Unie nu 'overgeleverd aan de gril
len van AstraZeneca'.
Exportverbod
De Duitse gezondheidsminister
Jens Spahn opperde afgelopen week
een tijdelijk exportverbod in te stel
len voor de in Europa ontwikkelde
coronavaccins. Zo zou de EU toch
aan het bestelde aantal vaccins ko
men. Een ingewijde meldt 'dat die
optie nu serieus op tafel ligt binnen
de Europese Commissie.' Daardoor
dreigt het Verenigd Koninkrijk
weer in de knoei te raken: dat land
is immers voor een groot deel
afhankelijk van de import vanuit
het Europese vasteland. Engelse
tabloids zoals Daily Express maken
op hun beurt korte metten met de
Europeanen: 'Wait your turn!' kopt
de krant gisteren. 'Selfish EU wants
our vaccines'.
Tot overmaat van ramp citeert
de Duitse krant Handelsblatt een
anonieme Duitse regeringsfunc
tionaris, die meldde dat het Astra-
Zeneca-vaccin bij 65-plussers
slechts 8 procent effectief is. Dat
zou een enorme klap zijn voor de
farmaceut en de vaccineringsstrate-
gieën in Europa (waaronder Neder
land), die voor een groot deel geënt
zijn op het AstraZeneca-vaccin.
Hoewel de farmaceut die be
schuldigen in ferme taal weer
spreekt en andere media melden
dat het om een misverstand gaat
(de 8 procent zou slaan op het aan
tal deelnemers tijdens de vaccin-
proeven met een leeftijd van 57 tot
69 jaar), volhardt Handelsblatt.
Minister Spahn zei gisteren dat
'Duitsland de vaccinstrategie
mogelijk moet gaan veranderen.'
Een veeg teken. De Duitse vaccina
tiecommissie gaat nog een stapje
verder en vreest 'dat er onvol
doende data is om de werkzaam
heid van het vaccin bij senioren
vast te stellen.'
Hoe de vork nu echt in de steel
zit, zal vanmiddag tijdens de pre
sentatie van het EMA blijken. Een
ding staat in elk geval als een paal
boven water: het goudhaantje van
weleer, dat is het AstraZeneca-vac-
cin allang niet meer.
vrijdag 29 januari 2021
GO
A.M In India wordt ge
werkt aan de productie
van het vaccin van Astra-
Zeneca. Er is onduidelijk
heid over de effectiviteit
daarvan, en ook over
de levering is gedoe
ontstaan. fotos afp
Chaos troef rondom
AstraZeneca-vaccin
Het coronavaccin van Astra-
Zeneca leek het beste paard
van stal te worden, maar dreigt
uit te lopen op een fiasco.
Vandaag beslist het Europees
Geneesmiddelenagentschap
(EMA) over het in Oxford ont
wikkelde vaccin; de verwachtin
gen zijn inmiddels fors naar
beneden bijgesteld.
Stephen Friedrichs
Rotterdam
- Betrokkene AstraZeneca
