7
Geweld op straat, botsingen met
politie: in Frankrijk hebben ze er volop
ervaring mee. „Mijn advies is: zorg dat
mensen niet radicaliseren'', zegt Sebastian
Roché, deskundige op het gebied van
sociale onrust.
Parijs
ind vorig jaar sloegen
antikapitalistische de
monstranten nog win
kels kort en klein in Pa
rijs. Ruim twee jaar ge
leden kwam het tot ex
treem geweld bij maandenlange de
monstraties van de Gele Hesjes. En in
2005 waren er de banlieue-rellen:
wekenlang raakten jongeren en agen
ten slaags in probleemwijken ver
spreid over het land. En nu is het in
Frankrijk relatief rustig en slaat in
Nederland de vlam in de pan.
,,Dat het in coronatijd tot rellen
komt, verbaast me niet'', zegt de
Franse politicoloog en politiespecia-
list Sebastian Roché.
,,Sinds juli zien we al in verschil
lende Europese landen oprispingen,
protesten en demonstraties tegen het
coronabeleid. Een uitbarsting, zoals
nu in Nederland, zat er aan te komen.
We hebben ook al serieuze protesten
en geweld in Spanje en Duitsland ge
zien.''
Roché, verbonden aan de Universi
teit van Grenoble, geldt in Frankrijk
als dé specialist op het gebied van
sociale onrust en politieoptreden.
Op dit moment doet hij onderzoek
naar de maatschappelijke aanpak van
II J
corona in Europa, samen met onder
meer de Universiteit van Groningen
en de Radboud Universiteit. ,,We
hebben net een wetenschappelijk ar
tikel gepubliceerd over de Franse en
Nederlandse aanpak.''
,,Ja, daar ben ik wel verbaasd over.
Landen als Frankrijk en Groot-Brit-
tannië hebben ervaring met straat
geweld en onlusten, maar jullie niet.
Bovendien: premier Rutte streeft
juist naar consensus. Hij zegt steeds:
'we moeten het sSmen doen'. In
Frankrijk treedt president Macron op
als 'chef de guerre': hij zegt hoe het
móet, hij geeft instructies. En ner
gens in Europa zijn zoveel boetes
uitgedeeld wegens overtreding van
coronamaatregelen als in Frankrijk.
In Nederland echt veel minder. Ne
derland heeft een consensusmodel,
wij een confrontatiemodel. Daarom
is het geweld in Nederland echt een
verrassing, ja. Zelfs voor ons, specia
listen.''
,,Je kunt die twee niet los van elkaar
ii BUS II li I
B o g d b a i
a a a s u a c
B Q B Z'ï B
,,We weten nog niet precies wie
de mensen zijn die nu al een
paar avonden de straat opgaan.
Op het eerste gezicht lijkt het
een beetje op de Gele Hesjes.
Er ligt brede onvrede aan ten
grondslag. Het geweld is ver
spreid over het hele land en in ver
schillende wijken. En er wordt veel
georganiseerd via sociale media.
De Franse banlieue-rellen waren echt
iets van bepaalde bevolkingsgroepen
in bepaalde wijken.''
,,In Frankrijk heeft de regering een
fout gemaakt door keihard op te tre
den tegen de Gele Hesjes. Er werden
door agenten rubber kogels en grana
ten gebruikt. Er vielen veel gewon
den. Daardoor escaleerde de zaak
juist. Mijn advies is: doe dat niet. Ga
de dialoog aan met de grote meerder
heid van ontevreden mensen die wél
willen praten. En zorg dat d^e niet
radicaliseren. Ik denk ook dat lokale
politici een grote rol moeten spelen.
Die hebben vaak meer contact met
bewoners, en meer vertrouwen van
bewoners. Lokaal moeten politici
de boel kalmeren en die dia
loog aangaan.''
,,We staan allemaal onder
druk. Door corona en po
litieke beslissingen
wordt ons leven aan
banden gelegd. Overhe
den voeren druk uit op de
bevolking met regels. En
als je lang ergens druk op
uitoefent, krijg je tegen
druk. Ik denk dat er een dia
loog moet blijven, dat we niet
moeten polariseren. Er is een
minderheid die nu voor ge
weld kiest, maar dat is een an
dere groep dan de massa die
ontevreden is.''
zien. Verzet en geweld zijn dynami
sche processen. Kijk naar de Rodney
King-rellen in Los Angeles, kijk naar
de Gele Hesjes in Frankrijk en kijk
naar het geweld nu in Nederland. Het
begint elke keer met een gevoel van
onrechtvaardigheid. Dat leidt tot een
bepaalde dynamiek: mensen gaan de
monstreren, daarbij komt het tot in
cidenten en tot confrontaties met de
politie. Dat leidt weer tot nieuwe de
monstraties en die trekken ook weer
nieuwe mensen aan. En sommigen
kiezen dan voor geweld. De minder
heid die met de politie op de vuist
gaat en winkels plundert, dat zijn
soms delinquenten. Een hele grote
groep mensen is gewoon boos en on
tevreden, vanwege het coronabeleid.
Maar die twee groepen hebben dus
wel met elkaar te maken.''
woensdag 27 januari 2021
GO
Ook roerig
Frankrijk
hervond
zij n rust
Frank Renout
Dat het juist in Nederland tot een
geweldsexplosie komt, verbaast u
dat?
In Nederland zeggen veel mensen:
dit zijn relschoppers of criminelen.
Dit heeft niets met coronaprotest
te maken. Klopt dat?
Gele Hesjes betogen in Parijs tegen hervormingen. foto joris van gennip
Lijkt wat er nu in Nederland ge
beurt op wat eerder in Frankrijk
gebeurde?
Wat is, als specialist, uw advies
aan Nederland?
Wat kunnen we nog ver
wachten?
Serene rust in
Parijs, de stad die
vaak het toneel is van
roerige betogingen.
FOTO GETTY IMAGES
