7
w&m
Er lonkt een grote rol voor het Leidse
coronavaccin van Janssen, nu AstraZeneca
zegt minder vaccins te kunnen leveren. Minister
Hugo de Jonge en de EU willen dat de Brits-
Zweedse farmaceut zijn afspraken nakomt.
Afgelopen vrijdag werd bekend dat
de eerste levering van het AstraZe-
neca/Oxford-vaccin aan de Euro
pese Unie aanzienlijk kleiner zal
uitvallen dan in eerste instantie
was verwacht. De fabrikant gaat 31
miljoen doses afleveren in het eer
ste kwartaal van 2021, 60 procent
minder dan de bedoeling was.
,,Dat was een flinke domper", al
dus De Jonge. „Sindsdien zijn we
non-stop in overleg met AstraZe-
neca en met de Europese Unie om
te zorgen dat afspraken zo goed mo
gelijk worden nagekomen. En om
alsnog zo veel mogelijk deze kant
op te krijgen op een zo kort moge
lijke termijn.''
Volgens AstraZeneca ligt het pro
bleem bij een productiefaciliteit in
België. Er zouden onvoldoende
grondstoffen zijn om alle bestelde
vaccins voor het eerste kwartaal te
kunnen leveren. De farmaceut is
gisteravond op het matje geroepen
bij de Europese Commissie.
De lidstaten van de Europese
Unie willen dat de Zweeds-Britse
farmagigant uitlegt waarom die
vertraging nu pas aan het licht
komt. Volgens een ingewijde bin-
nen de Europese Commissie be
staan er twijfels over de lezing van
AstraZeneca. De kwestie krijgt hoe
dan ook een staartje, zegt ook De
Jonge. Het is bijvoorbeeld mogelijk
om de leveringen wereldwijd te
herschikken, zodat Europa meer
krijgt. Of te werken met een andere
toeleverancier, zodat de productie
alsnog geen vertraging oplevert.
,,De boodschap is: zorg dat je je af
spraken nakomt.''
Schop
Als AstraZeneca tóch voet bij stuk
houdt, verwacht De Jonge dat de
vaccinstrategie in Nederland op de
schop moet: ,,Wij rekenen immers
op forse leveringen en als dat sub
stantieel minder wordt dan bete
kent dit dat wij scherpere keuzes
moeten maken. Dat is niet een pro
bleem voor Nederland alleen, maar
voor alle EU-lidstaten."
Sowieso wordt het dan weer een
'versnelling omlaag' verwacht in
het vaccinatieschema, aldus de mi
nister. Hij voorziet een vertraging
van een aantal maanden. ,,We kun
nen geen ijzer met handen breken,
maar we zetten alles op alles.''
Het nieuws rondom AstraZeneca
betekent dat er mogelijk een grotere
rol voor de Leidse farmaceut Jans
sen is weggelegd. Janssen, dat on-
derdeel is van het Amerikaanse
concert Johnson Johnson, staat
volgens ingewijden op het punt om
resultaten van de fase 3-testen, de
laatste klinische testfase, wereld
kundig te maken.
De afgelopen maanden is het
Leidse vaccin getest op zo'n 44.000
proefpersonen in onder meer de
Verenigde Staten, Brazilië en Zuid-
Afrika. Uit cijfers die 13 januari wer
den gepubliceerd in the New Eng
land Journal of Medicine blijkt dat
ruim 90 procent van de proefperso
nen 29 dagen na de prik antistoffen
tegen het coronavirus had aange
maakt. Na 57 dagen hadden zelfs
Of er is onvoldoende
geïnvesteerd, of de
vaccins zijn duurder
aan anderen verkocht
alle proefpersonen antistoffen in
hun lichaam. Een toename na ver
loop van tijd, wat het vermoeden
sterkt dat de antistoffen tegen co
rona een behoorlijke poos aanwezig
blijven.
Groot voordeel van dit vaccin is
dat naar alle waarschijnlijkheid
slechts één prik volstaat voor be
scherming tegen het coronavirus.
De Nederlandse regering heeft 11,3
miljoen vaccins bij Janssen besteld,
waarvan - als alles goed verloopt -
er drie miljoen in het tweede kwar
taal gebruikt kunnen worden.
De Gezondheidsraad en het Out
break Management Team (OMT)
wezen vorige week al op de moge
lijkheid van een noodvergunning:
in theorie kan minister De Jonge
een coronavaccin sneller toelaten
op de Nederlandse markt onder het
mom van noodgebruik. Daarbij
wordt de toelatingsprocedure van
het Europees Geneesmiddelenbu
reau (EMA) gepasseerd, wat enkele
weken kan schelen.
In Nederland is nog nooit gebruik
gemaakt van zo'n noodvergunning.
Volgens ingewijden is die kans ook
met het Janssen-vaccin nihil. Toch
is het te veel te vroeg om 2021 al af
te schrijven: Volgens De Jonge is er
nog geen reden om te twijfelen aan
afronding van de vaccinatie voor de
herfst. Gisteren kreeg de minister
ook nog goed nieuws te horen: uit
een eerste onderzoek blijkt dat het
vaccin van Moderna, waarvan Ne
derland er in totaal ruim zes mil
joen heeft besteld en bestemd zijn
voor kwetsbare ouderen, ook werkt
tegen de gemuteerde varianten van
het coronavirus uit het Verenigd
Koninkrijk en Zuid-Afrika.
Twijfels
Gisteravond kwam naar buiten dat
de hoge verwachtingen van het
vaccin van de Brits-Zweedse far
maceut AstraZeneca mogelijk niet
gerechtvaardigd zijn. Gevreesd
wordt dat dit vaccin niet in de buurt
komt van de ruim 90 procent effec
tiviteit van de vaccins van
Pfizer/BioNTech en Moderna.
Duitse regeringskringen stellen
volgens de krant Handelsblatt dat
het middel maar bij 8 procent van
de 65-plussers effectief is.
De vermeende lage effectiviteit
bij senioren is een tegenvaller voor
de Duitse en Nederlandse vaccina
tiestrategie. Bild meldt dat het vac
cin niet voor ouderen zal worden
toegelaten.
Eerder kwam uit testen naar vo
ren dat het AstraZeneca-vaccin een
gemiddelde effectiviteit had van 70
procent. Dat steeg later naar 90 pro
cent, afhankelijk van de dosering.
dinsdag 26 januari 2021
GO
W Mevrouw Roos, bewoonster van woonzorg
centrum WelThuis Buytenhaghe in Zoetermeer,
krijgt haar vaccinatie. De prik, gegeven door een
huisarts, is het startsein van de vaccinatie van
kwetsbaren in kleinschalige woonvormen. foto anp
EU kwaad op AstraZeneca,
grotere rol Leids vaccin
Edwin van der Aa
Stephen Friedrichs
Den Haag
- ingewijde in Brussel
Minister
Hugo de
Jonge kijkt toe
hoe een lading
vaccins naar
woonzorgcen
trum WelThuis
Buytenhaghe
in Zoetermeer
wordt ge
bracht.
FOTO ROBIN UTRECHT
