Zogezien
Gemeenten in
lastig parket door
toeslagenaffaire
En wie staat er
aan de lat voor de
kosten?
'We kennen
iedereen in
de buurt
schap. En
we leven
mee'
Tot hun verrassing hoorden de Zeeuwse
gemeenten dat het kabinet wil dat ze de
schulden kwijtschelden van gedupeerden
in de toeslagenaffaire. Sympathiek idee,
maar is het wel doordacht?
Afgelopen woensdag belde en
appte Kamerlid Renske Leijten
(SP) nog met 'zes, zeven, acht ou
ders' die zijn gedupeerd door de
toeslagenaffaire, vertelde ze bij het
televisieprogramma M. ,,Ze zeiden:
'Help, want de schuldeisers staan
aan de deur.' Ze leggen nu al beslag
op geld dat er niet is."
Dat was een dag na het Kamer
debat over de affaire, waarin pre
mier Mark Rutte meermaals excu
ses maakte aan Pieter Omtzigt
(CDA), dat andere Kamerlid dat
zich - in de woorden van presenta
trice Margriet van der Linden - als
een pitbull in de kwestie heeft
vastgebeten. En het was twee da
gen na de belofte van staatssecreta
ris Alexandra van Huffelen dat de
gedupeerden niet alleen een tege
moetkoming krijgen van 30.000
euro, maar dat ook hun schulden
worden kwijtgescholden, zodat ze
met een schone lei kunnen begin
nen. Zo weerbarstig is de proble
matiek dus.
Nu het demissionair is, is het ka
binet als een blad aan de boom om
geslagen. Jarenlang werd deze zaak
getraineerd, informatie werd ach
tergehouden en onschuldige ou
ders werden als fraudeurs wegge
zet. Toeslagen werden teruggevor
derd, waardoor velen in de financi
ële problemen kwamen. De Rutte-
doctrine, het besluit om gevoelige
informatie rond bestuurlijke be
sluiten niet allemaal vast te leggen,
was in Den Haag al een gevleugeld
woord geworden. Maar hij was nog
niet afgetreden of de premier
pleitte voor volledige openheid
over alle besluiten die ministers en
staatssecretarissen nemen. En er
moet een streep door alle schulden
van de uitgeknepen ouders.
Draai van 180 graden
Het is een sympathiek gebaar en
beter laat dan nooit. Dat een draai
van 180 graden nogal ongeloof
waardig overkomt, zal Rutte niet
deren. Hij heeft dat kunstje vaker
geflikt en tot nu toe is hij er poli
tiek niet slechter van geworden.
Veel kwalijker is het als de nieuwe
voornemens onuitvoerbaar blij
ken. Uit de noodkreten die ouders
bij Leijten slaken, blijkt al dat je
niet van de ene op de andere dag
kwaad in goed kunt veranderen.
Als dat al niet lukt bij de instanties
waarvoor je zelf verantwoordelijk
bent, hoe denk je dat dan voor el
kaar te krijgen bij partijen die ver
der van je af staan?
Van Huffelen heeft zelfs private
partijen opgeroepen het voorbeeld
van de overheid te volgen. Alsof
het al vanzelfsprekend is dat ge
meenten het voor elkaar weten te
boksen. ,,Ik ben er helemaal voor
dat we het vertrouwen in de over
heid repareren, maar het verzoek
om de lokale lasten van de gedu
peerden kwijt te schelden, kwam
voor ons wel als een verrassing",
zei de Middelburgse wethouder
Johan Aalberts afgelopen week.
,,Wij willen heel graag de mensen
helpen", reageerde zijn Vlissingse
collega Els Verhage. ,,Maar is het
wel allemaal haalbaar en betaal
baar?"
Om te beginnen weten de
Zeeuwse gemeenten niet om wie
het gaat. Uit gegevens van de Be
lastingdienst blijkt dat er op 31 ok
tober vorig jaar 109 gedupeerde
ouders in Zeeland waren. De ge
meenten kennen die mensen niet,
want vanwege de privacy mogen
hun gegevens niet zomaar worden
uitgewisseld. Het is dus de Belas
tingdienst die de mensen moet
oproepen zich bij hun gemeente te
melden. Ondertussen zijn er mis
schien meer gedupeerden bekend.
Vanwege de mededeling van
Van Huffelen denken degenen die
zich melden wellicht dat hun
schulden meteen worden kwijtge
scholden. Dat is nog maar de
vraag. Mochten ze een schuld heb
ben bij de gemeente of bij het wa
terschap, is die dan gerelateerd aan
de toeslagenaffaire? Grote kans na
tuurlijk dat mensen daardoor hun
lasten niet meer konden opbren
gen, maar wat als ze het al veel lan
ger financieel moeilijk hadden?
Ontstaat er dan geen rechtsonge
lijkheid met Zeeuwen die om een
andere reden in de schulden zit
ten?
En wie staat er aan de lat voor de
kosten? Zelfs als het Rijk bij
springt, kost de uitvoering de ge
meente geld, gaf Verhage aan. Het
idee is sympathiek, maar als je ge
meenten opzadelt met onuitvoer
bare besluiten en verwachtingen
wekt die je niet kunt waarmaken,
wordt het vertrouwen in de over
heid niet gerepareerd maar juist
verder ondermijnd.
sen, prachtige natuur." Hij laat een
foto zien die de makelaar op zijn
site had gezet, een wit huis met
daarvoor een pergola met een
Witte Regen in bloei. Een
sprookje, vonden ze. En zo voelt
het ook.
Horen ze erbij? Walter van
Damme (1959) en Carla De Rijcke
(1960) knikken instemmend. Ze
wonen in de boerderij net aan de
andere kant van de Westlangeweg.
Carla: ,,Maar we kennen iedereen
in de buurtschap. En we leven
mee." Vroeger was hun adres Ho-
geweg 3, dat is veranderd in West-
langeweg 11. 'Den Scheijdijck 1778
1978' staat er op de gevel van de
schuur. Walter is geboren op de
boerderij, Carla komt van Heille.
Van het echte boerenleven is wei
nig meer over: ,,We hebben zes
schapen, waarvan één van de bu
ren." Walter werkt bij het water
schap, hij is verantwoordelijk voor
het onderhoud van de zeewering
van Knokke tot Doel.
Tot de Deltawerken telde het ge
hucht veertig huisjes. Daarvan zijn
er dertig opgeofferd aan de dijk
verzwaring. ,,In de jaren 70 en 80
kocht een Belgische makelaar alle
woningen op. Hij liet ze wit ver
ven en zette er een naam op." Een
tijdlang was het bijna een Duitse
enclave. Nu is de bewoning gemê
leerd: Nederlands, Vlaams, Duits.
Walter en Carla
genieten van het
buitenleven, 's
Zomers zwem
men ze als het
hoog water is.
Walter doet
altijd mee aan
de nieuwjaars
duik bij strandpaviljoen
't Halve Maentje. He
laas, corona, de laatste
keer waren ze met vier
doorzetters.
meldt zich steevast bij het eetge-
zelschap. Ton: ,,Je zorgt voor el
kaar."
Dat gevoel hebben Roy (1989) en
Marissa (1987) de Jong ook. Ze zijn
druk aan het schilderen en klussen
op nummer 11. Pas twee weken ge
leden kregen ze de sleutel. Zoon
Timon van 4 trekt met een stok
patronen in het grindpad voor het
huis. Voor Roy en Marissa is het
hun eerste huis op vaste bodem,
tot nu toe woonden ze als gezin op
hun in Breskens gelegen binnen
vaartschip Rapide. Doordeweeks,
als ze met zand geladen het
Vlaamse achterland invaren, blij
ven ze dat doen. In het weekend is
Hogeweg hun thuis. Marissa: ,,Het
is hier aangenaam, alle buren zijn
al langs geweest, we kregen kaart
jes in de bus, er werd gevraagd:
moeten we de kliko buiten zetten,
kunnen we helpen?"
Roy: „Ik kom uit
Sprundel. Daar
zijn de men
sen van nature
wantrouwend
naar elkaar. We
kenden Breskens
al goed, de hele
streek eigenlijk.
Goede horeca, vriendelijke men-
GO ZATERDAG 23 JANUARI 2021
ERNST JAN ROZENDAAL
Hogeweg tussen
Breskens en Hoofd
plaat, een witte en
clave in het Zeeuws-
Vlaamse land.
FOTO'S RUBEN OREEL
Walter van Damme en
Carla De Rijcke
Kijk op de
site bij
/video
Walter van Damme en Carla De
Rijcke: ,,Een Belgische makelaar
liet de huisjes wit verven en
zette er een naam op."