'U gaat toch niet echt het water in'? vragen jongens op de dijk
6
Watersnoodmuseum slaat gedwongen alternatieve paden in
Strao nu echt
van de baan.
'Het is jammer,
maar er zijn
ergere dingen'
Esme Soesman
Ouwerkerk
Haar vader, Pieter Willem Leen-
dert van der Vate, verdronk tijdens
de Watersnoodramp toen hij de
polder in fietste om anderen te red
den. De ramp sloeg een groot gat in
de familie. De destijds 8-jarige
Ineke verloor behalve haar vader,
haar grootouders, ooms, tantes,
neefjes en nichtjes. En toen ze, na
de evacuatie, eindelijk weer naar
school kon in Nieuwerkerk bleven
ook da^r stoelen van vriendjes en
vriendinnetjes leeg. ,,Daar werd
niet eens over gepraat. Wat moest
zo'n onderwijzer ook?"
Dat herdenken kwam pas vele ja
ren later en het groeide flink groter
met de tijd. Met hoogwaardig
heidsbekleders en allerlei toeters
en bellen. Absoluut niets verkeerds
aan, aldus Van Dijke. ,,Ik doe daar
zelf ook aan mee. Maar nu worden
we weer teruggeworpen. Terug
naar het pure. Alleen de kern van
het herdenken blijft."
Het is heel onwezenlijk dat dit zo
moet, zegt directeur Siemco Lou-
werse van het Watersnoodmu
seum over deze corona-editie van
de herdenking van de Waters
noodramp die 68 jaar geleden
plaatsvond. ,,Die betrokkenheid.
Daar staan met honderden men
sen, in meestal slecht weer. Dat
heeft iets. Dat is een emotioneel
moment. Maar wat moet, dat moet.
En dat het nu zonder publiek moet,
is logisch. Dat snapt iedereen."
Dat publiek wordt wel zo veel
Daar staan met
honderden mensen
in meestal slecht
weer, dat heeft iets
mogelijk bij de herdenking betrok
ken. Bij het watersnoodmonument
in Ouwerkerk wordt op i februari
om 10.00 uur een publiekloze
plechtigheid gehouden met burge
meester Jack
van der
Hoek en
kinder-
burge
mees
ter Jo-
sefien
van der
Meer. Die
wordt uitge
zonden door Om
roep Zeeland. Aansluitend is er een
symposium (11.00 uur) in het Wa
tersnoodmuseum, dat via een live-
stream op de website van het mu
seum is te volgen.
Mensen kunnen via het museum
een witte roos kopen, die bij het
monument wordt neergelegd. Er
worden al volop rozen besteld,
meldt Louwerse. ,,Dat is anders dan
daar te staan, maar het geeft wel be
trokkenheid weer. Het voorziet in
een behoefte om toch iets te doen."
Ook in de verschillende Schou-
wen-Duivelandse dorpen waar
normaal gesproken wordt her
dacht, gaan de publieke bijeen
komsten dit jaar niet door. Wel
worden in de meeste dorpen, zoals
onder meer Sirjansland en Seroos-
kerke, kransen en bloemen gelegd.
Zie: watersnoodmuseum.nl
Esme Soesman
Scharendijke
Vorig jaar was Scharendijke de eer
ste strao waar een streep door ging
als gevolg van corona. Net als Se-
rooskerke, altijd de hekkensluiter in
de serie strao's, moet dit dorp het
dus voor de tweede keer op rij zon
der de traditionele voetwassing van
paarden doen.
Ook Burgh-Haamstede heeft of-
fideel bekendgemaakt dat het stra-
orieën, ofwel strandrijden, dit jaar
niet doorgaat. Eerder gaven Re-
nesse, Ellemeet en Noordwelle al
aan de traditionele happening van
wege corona te moeten schrappen.
Het straorieën, dat sinds 2018 op
de lijst van immaterieel erfgoed in
Nederland van Unesco staat, is een
eeuwenoude traditie. Boeren en
knechten reden met hun paard, dat
een winter op stal had gestaan, naar
zee om de voeten te wassen. Sinds
jaar en dag is de strao een feest dat
door veel mensen wordt gevierd: is
er weer strao, dan is het voorjaar
zo'n beetje in aantocht.
Razend populair
,,Het is een dorpsfeest met veel ons-
kent-ons. Nét voor het seizoen be
gint en het weer druk wordt op de
campings", vat Hubregtse de
waarde ervan samen. Angst dat de
traditie het loodje legt na twee keer
uitval heeft hij niet. Strao is nog al
tijd razend populair. Onder meer in
Scharendijke wordt een inschrij
vingsstop gehanteerd. Secretaris
Mirella Tromper van de dorpsraad
Serooskerke, die de strao in dat
dorp organiseert, is evenmin be
zorgd over het voortbestaan. ,,Daar
twijfel ik niet aan. Volgend jaar vie
ren we zeker weer strao."
Slechts een splintertje zonlicht
doorbreekt maandagmiddag het
grijze wolkendek, over het Zoute-
landse strand raast een strenge oos
tenwind. Marcel Janse zet zijn bad
mutsen (,,Ik trek er altijd twee over
elkaar, via je hoofd verlies je de
meeste warmte") nog maar eens
even goed en doet zijn duikbrilletje
op. Vanaf de zeedijk zien drie jon-
gens het meewarig aan. ,,Meneer, u
gaat toch niet echt het water in?"
Janse kent geen twijfel. Voor hem
is het een dagelijks ritueel, elke dag
weer een moment om naar uit te
kijken om het ijskoude water te
trotseren. Thuis checkt hij eerst de
watertemperatuur (,,vandaag 5,3
graden"), daarna de stroming. Vei
ligheid staat voorop. Zeker nadat
hij vorig jaar in het Erasmus MC
voor de vierde keer aan zijn hart ge
opereerd moest worden, koestert
hij zijn dagelijkse zwemuitje om de
conditie en zijn gezondheid op peil
te houden. ,,Maar ik ben wel extra
voorzichtig. Ik mag alles weer doen,
ben genezen verklaard maar ik mag
me niet volledig inspannen."
,,Het was natuurlijk in het begin
best eng toen hij deze winter alleen
het koude water in ging", vertelt
zijn partner Jacquelien aan de keu
kentafel. ,,Maar hij is nogal eigen
wijs", zegt ze lachend. ,,Ik kon hem
toch niet tegenhouden. In het begin
ging ik nog mee om te kijken of het
Moet je nou wel
iedere dag het koude
water in met jouw
achtergrond, zeggen
mensen tegen me
wel goed ging, maar nu gaat hij
meestal alleen."
Gezondheid is voor Janse geen
vanzelfsprekendheid. Als 11-jarige
kind onderging hij zijn eerste hart
operatie. Daarna volgden operaties
in 2011, 2019 en 2020, drie keer kreeg
hij een schok op zijn
borstkas. „De laatste
keer moest er echt
snel iets gebeuren,
anders had ik het
niet overleefd. Ik
heb een hartaf
wijking sinds de
geboorte. Het
gaatje in mijn hart is
niet dichtgegaan. Na
de laatste operatie kreeg ik
ook nog een tia, maar daar heb ik
gelukkig niets aan overgehouden.
Mensen zeggen wel eens tegen me,
'moet j e dat nou wel doen met j ouw
achtergrond en dan die koude zee
ingaan?' Maar ik heb het nooit koud,
loop niet te klappertanden." Een
keer dachten Duitse badgasten dat
Janse onwel was geworden. ,,Ik lag
rustig in het water en dat vonden
ze vreemd. Ineens lag er een
reddingboot van de KNRM
naast me. Die was gebeld
door die Duitsers. Geluk
kig mankeerde ik niks."
Janse zwemt meestal
Vier paalhoofden'. „Ik
ben deze winter nog niet
verkouden geweest. Na af
loop neem ik ook een koude
douche, die voelt nu een stuk war
mer aan dan het zeewater."
woensdag 20 januari 2021
SD
Terug naar het pure met
publiekloze herdenking
De herdenking van de Waters
noodramp in Ouwerkerk op
maandag 1 februari moet het dit
jaar zonder publiek stellen.
Bizar maar niet per se verkeerd,
vindt nabestaande Ineke van
Dijke uit Schuddebeurs. ,,Het
gaat terug naar het pure. De
eerste jaren na de ramp werd
ook niet herdacht."
▲Ineke van Dijke is als vrijwilliger in het Watersnoodmuseum actief en kreeg een paar maanden gele
den nog een erepenning uitgereikt vanwege haar enorme inzet voor de Stichting Vrienden van het
Watersnoodmuseum. foto ernesta verburg
-Siemco Louwerse, directeur
Watersnoodmuseum
Het is definitief. Hét voorjaars
evenement van Schouwen-Dui-
veland gaat in 2021 niet door.
Alle zes strao's komen te verval
len. ,,Er zijn ergere dingen", zegt
voorzitter Mark Hubregtse van
het straocomité Scharendijke.
,,Maar jammer is het wel."
Vier keer onderging Marcel
Janse uit Zoutelande een zware
hartoperatie. De laatste, vorig
jaar midden in coronatijd, kwam
maar net op tijd. Door een dage
lijkse duik in de ijskoude zee
voelt hij zich weer topfit.
Maurice Steketee
Zoutelande
-Marcel Janse
j Kijk op de site bij /video
