Robesin vraagt Kamer om onderzoek Hedwigepolder
ZEELAND 3
V
HET ZWAAR
Bram is de eerste zomertortel ter wereld met een gps-zender met
zonnepaneel. foto Jennifer vreugdenhil.
vergezeld is van vrouwelijk
schoon, is helaas niet bekend.
Jennifer Vreugdenhil gaat er
vanuit dat Bram ergens in de
buurt van Jos is. Maar zeker weet
ze dat niet. ,,Van de vijf vogels die
waren uitgerust met hypermo
derne gps-zenders is alleen hij
In ruim veertig jaar
tijd is het aantal
zomertortels met 97
procent afgenomen
nog in beeld. ,,Van de anderen is
er een overleden, de rest zijn we
kwijt. Het bijzondere van deze
zenders is dat ze coördinaten zeer
nauwkeurig opslaan. Als Bram te
rugkomt, heeft hij een rugzak vol
met data. We hoeven hem niet te
vangen, we kunnen de zender
binnen 500 meter aflezen. Tenzij
de zender het niet meer doet, dan
halen we hem eraf." Jennifer
werkt daarvoor overigens samen
met Het Zeeuwse Landschap en
Vogelbescherming Nederland.
Dat Bram de wetenschap, maar
vooral zijn soortgenoten een
grote dienst bewijst zal hem
waarschijnlijk ontgaan. ,,We kun
nen straks tot de meter nauwkeu
rig zien waar hij is geweest. Aan
de hand daarvan kunnen we kij
ken hoe zomertortels zich gedra
gen en wat ze nodig hebben om te
overleven."
Dat is weer nodig voor een
nieuw project waarmee Jennifer
bezig is. ,,Met behulp van de data
die Bram heeft verzamelt, richten
we op Walcheren de komende
tijd een proefgebied in. Dat pro
beren we zo in te richten dat zo
mertortels er zich prettig voelen
en er gaan broeden. De komende
jaren hopen we uit deze proef les
sen te trekken zodat we in heel
Nederland dat soort gebieden
kunnen inrichten."
Robesin dient daartoe donderdag
4 februari een petitie in waarin hij
de Kamer voorstelt een parlemen
taire ondervraging mogelijk te ma
ken, waarbij alle betrokkenen -
(oud-)politici, ambtenaren, be
langhebbende particulieren, orga
nisaties - onder ede worden ge
hoord. Alle 150 Tweede Kamerle
den krijgen die dag meteen ook
een exemplaar van zijn dan te ver
schijnen boek Alles voor de Herto
gin.
De Hedwigepolder in het ooste
lijkste puntje van Oost-Zeeuws-
Vlaanderen werd in 1907 ingepol
derd, zo'n driehonderd hectare in
totaal. Ondanks verzet vanuit de
politiek en door bewoners besloot
het Rijk in 2012 tot ontpoldering.
De voorbereidingen daarvoor zijn
in volle gang.
Tegenstander
Oud-journalist en oud-politicus
Robesin is altijd uitgesproken te
genstander geweest van de ontpol
dering. In zijn in 2017 verschenen
boek Staart van de walvis geeft hij
een overzicht van wat hij noemt
'politiek gesjoemel' en heeft hij het
over 'één groot complot, opgezet
door de Vlamingen en bedoeld om
de haven van Antwerpen te laten
groeien'. Toen pleitte hij al voor
een parlementair onderzoek: ,,Het
is tijd voor een gewetensonder-
Eén groot complot,
opgezet door de
Vlamingen en
bedoeld om de haven
van Antwerpen te
laten groeien
zoek met open vizier, dat zou hel
pen het vertrouwen van mensen
in de politiek terug te winnen."
Nu vraagt hij met zijn petitie de
Kamer rechtstreeks om een onder
zoek. In de begeleidende brief aan
Kamervoorzitter Arib verwijst hij
naar de actuele toeslagenaffaire die
volgens hem eens te meer duide
lijk maakt dat burgers het recht
hebben om te weten hoe besluit
vorming tot stand komt. Over de
Hedwigekwestie schrijft hij: ,,Hoe
is de overheid tot besluiten kun
nen komen die jarenlang voor zo
veel maatschappelijke en politieke
onrust hebben gezorgd, terwijl
onttrokken aan de openbaarheid,
de uiteindelijke afronding op voor
hand vast stond?" En verder over
het gevraagde onderzoek: ,,Het is
uitsluitend bedoeld om een opti
male, eerlijke waarheidsvinding te
bewerkstelligen; het achterhalen
van hoe het allemaal zó is gebeurd
nog gebeurt en het trekken van
lessen voor de toekomst."
Een parlementaire ondervraging
is een lichte versie of een verkort
Het is tijd voor een
gewetensonderzoek
met open vizier
- Johan Robesin
traject van een parlementaire en
quête: er is vooraf geen uitgebreid
dossieronderzoek nodig, er wordt
gebruikgemaakt van bestaande
kennis in de vorm van documen
ten, nota's, briefwisselingen en
notulen. De Kamer besluit of er op
het verzoek wordt ingegaan.
De Zeeuwse zomertor
tels Jos en Bram
overwinteren in
Afrika. Ze vertrok
ken, apart van elkaar,
uit Westkapelle en Nisse. Jos zit
in Mali. Waar Bram uithangt, we
ten we pas in mei. Tegen die tijd
komen ze weer op Walcheren aan
en hebben ze bijzondere bagage
bij zich. Want wat de bedreigde
diertjes niet weten, is dat alles
wat ze doen nauwkeurig wordt
vastgelegd. Jos pakte op 14 sep
tember zijn
bie
zen en liet Westkapelle snel ach
ter zich. Kameraad Bram sloeg
zijn vleugels drie dagen later uit
bij de schaapskooi in Nisse. Voor
beide het begin van een ongeloof
lijk zware, maar vooral levensge
vaarlijke reis van zo'n 4000 kilo
meter. Zonder het van elkaar te
weten, kiezen ze - net als hun
soortgenoten uit Engeland en
Duitsland - voor lange nacht
vluchten via de 'Western Flyway':
over België en Frankrijk naar
Spanje. Na een tussenstop vliegen
ze over Marokko en de Sahara in
de richting van Mauritanië.
Zenders^
Beide tortels hebben bijzondere
.bagage bij zich. Jos
draagt een satellietzender mee, zo
dat de hele wereld zijn reis via in
ternet kan volgen. Bram is de eer
ste zomertortel ter wereld met een
gps-zender met zonnepaneel. Die
zender is niet uit de ruimte te vol
gen, maar vertelt ons bij terug
komst op Walcheren tot op 15 me
ter nauwkeurig waar hij heeft ge
zeten. Dat gebeurt niet voor de lol,
vertelt ecoloog en vogelonder
zoekster Jennifer Vreugdenhil. ,,In
ruim veertig jaar tijd is het aantal
zomertortels met 97 procent afge
nomen. In Nederland zijn er vol
gens de laatste telling nog zo'n
1200 broedparen over, maar die
telling is al een paar jaar oud."
Jos en Bram zijn dus van een
bedreigde vogelsoort en hebben
het dan ook zwaar. Dat begint al
dichtbij huis, waar ze simpel
weg minder te eten hebben.
Ze zijn dol op zaadjes, onder
meer van onkruidplantjes.
,,Maar door grootschalige
landbouw is hun leefgebied
steeds kleiner geworden. Er
zijn steeds minder kleine
akkers met heggen, on
kruid en bomen, plekken
waar ze zich prettig voelen."
Spervuur
Natuurlijk, dat is al dramatisch
genoeg voor Jos en Bram. Maar ze
hebben nog meer kopzorgen. Bij
hun jaarlijkse reis naar Afrika
moeten ze oppassen voor een
spervuur aan kogels. Want in
Frankrijk en Spanje mag op hen
worden gejaagd. Elk jaar weer
schieten jagers vele duizenden
zomertortels aan gort.
Gelukkig weten we één ding
zeker: Jos heeft de jaarlijkse el
lende weer doorstaan. Na vijftien
dagen doorjakkeren en een korte
tussenstop in de Spaanse regio
Valladolid trok hij over Gibraltar
en Marokko. Hij vloog hoog over
het Atlas-gebergte en de Sahara,
naar Mauritanië en Mali. Daar
sterkt hij nu aan ten westen van
de stad Kayes en eet hij zijn buik
vol langs de rivier Sénegal. Of hij
maandag 18 januari 2021
vieren vakantie in Afrika
- Jennifer Vreugdenhil, ecoloog
Kijk live mee waar Jos is via:
zomertortels.nl
Oud-Statenlid Johan Robesin
(1942) uit Hoek wil dat de
Tweede Kamer een parlemen
tair onderzoek gaat doen naar
de besluitvorming rond de ont-
poldering van de Hedwigepol
der.
Jan van Damme
Hoek
- Johan Robesin in zijn boek
Staart van de Walvis
Jeffrey Kutterink
Nisse/Westkapelle
'L 4fÊk:
%r
M
