F.
- f'w.
(3=
'Chinese, Duitse, Engelse en
Scandinavische bedrijven
verdienen geld dat eigenlijk
voor de regio bedoeld is'
15
Zonneparken in Nederland Buitenlandse investeerders kopen graag Nederlandse zonneparken. De bijbehorende subsidie verdwijnt naar het buitenland.
**-.-t
t
Er staan nu 126 zonneparken in Nederland.
Van ruim 375 liggen er concrete plannen.
O
O
o
O
O
O
0
windmolens van 3 megawatt en
45.000 voetbalvelden vol zonne
panelen. Iets meer dan een kwart
hiervan is inmiddels gerealiseerd.
Bovendien subsidieert de over
heid volop om al die projecten vlot
te trekken. Dat gebeurt via de Sti
muleringsregeling Duurzame
Energieproductie (SDE). Het geld
hiervoor wordt opgehaald via een
extra opslag op de energierekening
van burgers en bedrijven. Vorig
jaar verstrekte de overheid 5 mil
jard euro aan SDE-subsidie. Tus
sen 2016 en 2024 heeft het minis
terie van Economische Zaken zo'n
50 tot 60 miljard euro aan SDE-
subsidie beschikbaar.
De bedragen per project zijn
niet mis. Zo ontvangt het onlangs
geopende zonnepark in
Vlagtwedde - 240 voetbalvelden
groot - de komende vijftien jaar
maximaal 130 miljoen euro. Voor
zonnepark Zuyderzon in Almere
(35 voetbalvelden) ligt 33 miljoen
euro klaar. Deze subsidies lokken
veel buitenlandse projectontwik
kelaars en investeerders. Die zien
wel brood in het bouwen en ex
ploiteren van een zonnepark. Op
drachten gegarandeerd en de over
heid betaalt nog flink mee ook.
Opvallend vaak zijn het buiten
landse investeringsfondsen die
een Nederlands zonnepark opko
pen. Zoals het Duitse Blue Ele
phant Energy (BEE), waar de grote
verzekeraar Gothaer Insurance
Group achter schuilgaat. BEE ('Wij
maken de wereld elke dag een
beetje schoner en mooier') kocht
in juli 2017 het zonnepark Groene
Hoek in Hoofddorp. Sindsdien
heeft het in Hamburg gevestigde
bedrijf nog twaalf andere zonne-
parken opgekocht, waaronder in
Veendam, Andijk en Lelystad. De
komende jaren wil BEE 1,1 miljard
euro investeren in zonneparken.
Dat geld komt behalve van de Got
haer Group grotendeels van parti
culiere beleggers.
Andere grote buitenlandse spe
lers die hun vizier op Nederland
hebben gericht zijn het Deense
Obton Solenergi, dat inmiddels
vier zonneparken heeft overgeno
men. Ook het Duitse beursgeno
teerde Encavis timmert aan de
weg. Deze institutionele belegger
bestaat pas drie jaar maar koopt in
rap tempo windparken en grote
zonnevelden in diverse Europese
landen. Eerder dit jaar nam Enca-
vis zeven zonneparken over van
GroenLeven.
Ook het zonnepark naast het
huis van Nette Kruzenga in Sappe-
meer is inmiddels in buitenlandse
handen. Hoewel Kruzenga en zo'n
tachtig andere omwonenden in
2016 nog vastberaden zijn om de
komst van de zonne-installatie
naast hun huizen tegen te houden,
verliezen zij hun strijd tegen pro
jectontwikkelaar PowerField. Zo
dra de SDE-subsidie binnen is
(maximaal 101 miljoen euro), staat
niets de bouw nog in de weg. Eind
2019 worden de 320.000 panelen
op het stroomnet aangesloten.
De feestelijke opening maakt
PowerField-eigenaar Symen Jel-
lema niet meer mee. De man met
de gouden Porsche is een paar
maanden eerder vertrokken nadat
zijn bedrijf in opspraak was ge
raakt vanwege dubieuze grond-
transacties. Van de Autoriteit Fi
nanciële Markten krijgt hij een
boete van 75.000 euro. Jellema
wordt opgevolgd door Henk Ble
ker. Die neemt als oud-staatsse
cretaris van Landbouw een groot
Haags netwerk mee. Bovendien
spreekt Bleker de taal van de boe
ren, noodzakelijk om grondposi-
ties te verwerven voor nieuwe
zonneparken.
Kruzenga's buurman René
Cordes woont in een vrijstaand
wit huisje. Hij is er twintig jaar
geleden komen wonen vanwege
de vrijheid en het weidse uitzicht.
In de verte zag hij Froombosch
liggen. Nu niet meer, want waar
zijn tuin eindigt, begint het zon-
nepark. Er zit hooguit een paar
meter gras tussen. Dan volgt een
groen hek met prikkeldraad en
daarna een oneindige zee zwarte
zonnepanelen. Bijna dagelijks had
hij reeën in zijn tuin. Sommige
aten uit zijn hand. Maar sinds het
zonnepark er staat, zijn de reeën
verdwenen. Net als zijn uitzicht.
,,We zijn het allemaal kwijt'', zegt
Cordes met melancholie in zijn
stem, terwijl zijn hond een plas
doet tegen het afscheidingshek.
De komst van het zonnepark
heeft Cordes veel stress bezorgd.
De onrust is onder zijn huid gaan
zitten. Hij was fel tegen de bouw,
maar voelde zich machteloos om
er iets tegen te doen. De partijen
tegen wie hij het opnam weten
precies hoe het spel gespeeld
wordt, hij niet. ,,Die bedrijven ko
men van ver weg en zetten hier
even zo'n joekel van een zonne-
park naast ons huis. Nu zijn ze
weer vertrokken en zitten wij met
de ellende.''
Nog voordat het zonnepark in
Sappemeer operationeel is, veran
dert het al twee keer van eigenaar.
Nadat PowerField de felbevochten
vergunning binnen heeft, ver
koopt het de rechten aan Chint
Solar, een zonneparkbouwer uit
China. Die is gespecialiseerd in
het opkopen van zonneparken
vlak voordat ze gebouwd worden.
De zonnepanelen koopt Chint bij
het eveneens Chinese zusterbe
drijf Astronergy, zo slaat het twee
vliegen in één klap. Na de bouw
verkoopt Chint het zonnepark in
Sappemeer weer door aan het
Duitse Blue Elephant Energy.
,,Het gaat allemaal om geld'',
zucht Cordes. ,,Dit zonnepark le
vert miljoenen op, maar daar zien
omwonenden niets van terug.''
Het is niet zonder reden dat
buitenlandse investeerders in Ne-
GO ZATERDAG 16 JANUARI 2021
BESTAANDE GEPLANDE
ZONNEPARKEN
Bestaand
(126)
4 Gepland
en subsidie
toegekend
(375)
a
y
- - J
160120 BRON:ZONOPKAART
DE 33 GROOTSTE
BESTAANDE ZONNEPARKEN
(10 hectare en groter)
7 Nederlands
26
BRON: RVO, KVK
Buitenlands 0
O
De 33 grootste velden zijn samen goed
voor €1,07 miljard aan subsidie. Daarvan
vloeit €890 miljoen naar het buitenland.
Subsidie
€130 miljoen
- €50 miljoen
€10 miljoen
Vlagtwedde
130 mln
subsidie)
BRON: RVO, KVK
DE 29 GROOTSTE
GEPLANDE ZONNEPARKEN
(20 hectare en groter)
14 Nederlands
15 Buitenlands
O
Elst 75 mln
subsidie)
Aan de 29 grootste parken die nog in ontwikkeling
zijn, is €1,09 miljard subsidie toegekend. Daarvan
gaat €506 miljoen naar het buitenland.
Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid
LEES VERDER OP PAGINA 16
