Energie van de toekomst, deel 2 Zonnepanelen, de nieuwe melkkoe
ZONNEPARKEN: EEN
VECHTMARKT
13
'De grondprijzen
zijn niet misselijk.
Ze bieden je het
tienvoudige'
De auto stopt naast haar huis. Een
man stapt uit. Het is Symen Jel-
lema, directeur en eigenaar van
projectontwikkelaar PowerField.
Zijn bedrijf wil het grootste zon-
nepark van West-Europa bou
wen. Op de akkers naast het huis
van Kruzenga. Ruim 320.000 zon
nepanelen op een perceel ter
grootte van 230 voetbalvelden.
Groter dan de binnenstad van
Den Bosch.
Het is voorjaar 2016. Kruzenga,
jurist van beroep, is fel tegen de
bouw van het zonnepark, dat haar
uitzicht over de landerijen zal
verpesten. Een jaar eerder heeft ze
met haar actiegroep de rechter
zover gekregen om de gaswin
ning rond Loppersum stil te leg
gen. Jellema is beducht voor haar
faam en reist af naar Sappemeer.
,,Hij wilde ons verzet breken'',
vertelt Kruzenga, terwijl ze aan
de keukentafel Groningse kruid
koek in plakken snijdt. ,,Hij kwam
met mooie praatjes over een
duurzame wereld. Het zonnepark
zou de biodiversiteit versterken.
Bijen zouden afkomen op de spe
ciale bloemen en kruidenmeng
sels die ze gingen zaaien. Het was
stuitend. Vanaf het moment dat
hij in zijn gouden Porsche mijn
oprit opreed, was voor mij wel
duidelijk waar het hem om te
doen was. Zo'n zonnepark levert
heel veel centjes op.''
Zonneparken zijn aan een ra
zendsnelle opmars bezig. De af
gelopen jaren werden er tiental
len gebouwd, de komende jaren
komen er honderden bij. Klein
tjes van een paar hectare, maar
ook veel grote. Zonnevelden van
meer dan vijftig voetbalvelden
zijn tegenwoordig heel normaal.
Een grote lap grond is cruciaal,
daarom krijgen landeigenaren -
meestal boeren - wekelijks pro
jectontwikkelaars over de vloer.
Die bieden grof geld, tot wel tien
duizend euro per hectare. Een
boer die 25 hectare land verpacht
ontvangt jaarlijks al snel zo'n
200.000 euro. Twintig jaar lang.
Daarvoor hoeft hij zijn trekker
niet één keer de stal uit te rijden.
Geertjan Kloosterboer is melk
veehouder in Oxe, onder de rook
van Deventer. Hij heeft 120 koeien
en 62 hectare land. De afgelopen
tijd is hij door meerdere project
ontwikkelaars benaderd. Ze heb
ben bedrijfsnamen waar hij nog
nooit van heeft gehoord. Sommi
gen bellen netjes op, anderen
staan onaangekondigd op zijn erf.
Of hij een deel van zijn land wil
verpachten voor een zonnepark.
Ze weten precies wat de rende
menten zijn en beloven hem gou
den bergen. Het ene bod is nog
hoger dan het andere.
,,Er zitten nette gasten tussen,
maar ook opdringerige types. Die
komen met een gelikt verkoop
verhaal. Alsof je in zo'n Tel Sell-
reclame zit, dat gevoel. Ze doen je
geloven dat je een volslagen idioot
bent als je niet met ze in zee gaat.''
Soms drinkt hij een kop koffie
met ze, benieuwd naar de moge
lijkheden. Als boer zit hij er dub
bel in: zonneparken snoepen
schaarse landbouwgrond af en
drijven de prijzen op. Tegelijker
tijd ziet hij dat zijn gemeente, De-
venter, in 2030 energieneutraal
wil zijn. Daarvoor zijn windpar-
ken en zonnevelden nodig. Dan
kun je de hakken in het zand zet
ten of je gaat in gesprek. ,,De
grondprijzen zijn niet misselijk.
Ze bieden je het tienvoudige van
de normale waarde. Zo'n deal kan
je als boer een goed pensioen op
leveren.''
Niek Tamminga is Head of Busi
ness Development bij Solarfields,
een van de grootste zonnepark-
bouwers van het land. Hij stuurt
zijn mensen op visite bij agrariërs
zoals Kloosterboer. Ze drinken
veel koffie, maar tot een deal ko
men is lastig want de concurren
tie is moordend.
,,Net als andere projectontwik-
/-r
GO ZATERDAG 16 JANUARI 2021
1.
Een gouden Porsche Cayenne
rijdt het erf op van Nette Kru-
zenga even buiten Sappemeer.
Een zonnepark in Wilp, langs
de A1, bestaat uit 145.000 pa
nelen. FOTO HISSINK
Veehouder Geertjan Kloosterboer
LEES VERDER OP PAGINA 14
