1
Met vitaminen
naar Rome
8 NIEUWS
CORONA VACCINATIE
Een snelle opkomst van de
Britse variant kan de
Nederlandse vaccinatie
strategie volledig op zijn kop
zetten. Moeten we dan eerst
zoveel mogelijk mensen één
prik geven in plaats van twee?
Experts zijn ernstig verdeeld.
I I I I I I I I
Een doemscenario: het is 15 fe
bruari, en de Nederlandse zieken
huizen liggen vol, omdat de be-
smettelijkere Britse variant van
het coronavirus om zich heen
slaat. Ambulances staan in een
lange rij voor de slagboom bij de
spoedeisende hulp. Op de inten
sive cares geldt code zwart: artsen
moeten er beslissen over leven en
dood, omdat niet elke patiënt
meer kan worden geholpen.
In vriezers in Oss liggen op dat
zelfde moment honderdduizen
den ongebruikte doses van het
Pfizer-vaccin. Ze worden nog een
paar weken achtergehouden, om
dat ze door het ministerie van
Volksgezondheid gereserveerd
zijn als tweede dosis voor oude
ren die net de eerste prik hebben
gekregen.
Die voorzichtigheid geldt niet
voor niets. Leveringsdata en -aan
tallen van vaccins zijn onzeker,
een technisch probleem in een fa
briek kan zomaar voor een kink in
de kabel zorgen. En in de studies
met het Pfizer-vaccin is aange
toond dat het middel een week na
de tweede prik (dat is vier weken
na de eerste) een bescherming
van 95 procent geeft, een toren
hoog percentage.
Maar wat als de nood echt aan
de man is? Je kunt je de maat
schappelijke en politieke druk le
vendig voorstellen. Haal die vac
cins uit de vriezer en geef zoveel
mogelijk ouderen in elk geval één
prik om de druk op de zorg te ver
lichten!, zal het klinken. Het vac
cin van Pfizer geeft vanaf tien da
gen na de eerste prik al een be-
scherming van ruim 50 procent.
Bij Moderna, een vaccin waarvan
we er in de eerste maanden veel
minder binnenkrijgen, lijkt dat
percentage zelfs nog hoger.
Dus wat te doen: stapje voor
stapje mensen zo volledig moge
lijk beschermen volgens het voor
geschreven protocol? Of zoveel
mogelijk mensen eerst de eerste
prik geven en de tweede prik uit
stellen?
In het Verenigd Koninkrijk,
waar de Britse variant de druk op
het zorgsysteem doet exploderen,
Je moet het scenario
in een modelletje
stoppen en zien
hoeveel je ermee wint
heb
ben ze
de
switch
al ge
maakt. De
periode tussen
de twee prikken is
daar zowel bij het vaccin
van Pfizer als bij dat van
AstraZeneca opgerekt tot liefst
twaalf weken. En in de Verenigde
Staten zei de aankomende presi
dent Joe Biden al dat beschikbare
vaccins niet in de vriezer horen te
liggen, maar in de arm gespoten
moeten worden.
Wat moet Nederland straks
doen? Experts zijn verdeeld. Alex
Friedrich, arts-microbioloog,
hoogleraar aan de Rijksuniversi
teit Groningen en OMT-lid, is ge
zien 'de epidemiologische situatie
waar we inzitten' voor het oprek
ken van de tijd tussen de eerste en
tweede prik bij ouderen en
kwetsbaren die het vaccin van
Pfizer of Moderna krijgen. ,,,We
kunnen de mensen later ook nog
serologisch testen en wie te wei
nig beschermt lijkt, alsnog een
derde keer een vaccinatie geven
wanneer er voldoende vaccins be
schikbaar zijn."
Ook viroloog Ab Osterhaus
noemt het een 'een slim idee'. ,,Je
moet het scenario gewoon in een
modelletje stoppen en uitrekenen
hoeveel je ermee wint. De risico's
van het uitstellen van een tweede
prik zijn niet heel groot. En bij
sommige vaccins is de uiteinde-
lijke bescherming juist nog beter
als je die later geeft."
De helft van de twaalf door
deze krant geraadpleegde experts
is veel minder gecharmeerd van
de gedachte. Zij pleiten ervoor om
het vaccin toe te dienen zoals het
door farmaceuten is getest. Dus
een tussenpoos van drie weken
bij Pfizer, en vier weken bij Mo-
derna.
„Langere tussenpozen zijn niet
getest, en het is onduidelijk wat
dit voor het effectiviteitspercen
tage betekent", zegt Marjolein
Kikkert, moleculair viroloog aan
het Leiden University Medical
Center (LUMC). ,,Er zullen meer
mensen half immuun rondlopen.
Dat is een situatie waarbij het vi
rus meer gelegenheid tot muteren
heeft."
Voor dat risico op zo'n nieuwe
virusvariant is ook Peter Rottier
bang, emeritus hoogleraar virolo
gie en virusziekten aan de Univer
siteit Utrecht. Er zou zelfs een va
riant kunnen ontstaan waartegen
de huidige vaccins niet werken,
waarschuwt hij.
Logistiek
Andere bezwaren van door deze
krant geraadpleegde kenners:
dreigende logistieke chaos en het
risico dat mensen bij een langere
tussenpoos niet meer terugko
men voor een tweede prik. De
Gezondheidsraad en het OMT
brengen volgende week een ad
vies uit over de kwestie.
Minister Hugo de Jonge hintte
er woensdag in de Tweede Kamer
al op dat de tijd tussen de twee
prikken met het AstraZeneca-
vaccin, mits dat eind januari
wordt goedgekeurd, kan worden
opgerekt tot twaalf weken.
Maar dat vaccin is vooral be
stemd voor mensen onder de zes
tig, en dus niet voor de oudere
doelgroep die grotendeels de ic's
vult.
Wat er met de Pfizer- en Mo-
derna-vaccins moet gebeuren, is
'een enorm dilemma', voelt ook
Rottier. Eric Snijder, hoogleraar
moleculaire virologie aan het
LUMC, spreekt van kiezen tussen
twee kwaden. ,,Als het hier zo uit
de hand loopt als in Engeland,
moet het uitstellen van de tweede
prik misschien alsnog worden
overwogen.
IN QUARANTAINE
TWEEDE GOLF, DAG 113
Ik heb net even een sinaasappel
weggewerkt, nu heb ik een manda
rijn te pakken. Vanmorgen al een
banaan gevild. Ik heb nog nooit zo ge
zond geleefd als tijdens deze lock-
down. Ik vertel de kinderen natuur
lijk al twintig jaar dat ze elke dag een
appel moeten nemen en we gooien er
voor de zekerheid elke morgen nog
een roze snoepvitaminetabletje in.
Maar zelf was ik er niet zo van. Fruit:
gedoe, vliesjes tussen je tanden, klok
huizen waar je geen weg mee weet,
onverwachte bruine plekken onder
het appeloppervlak. En als je op je
werk bent (waar we vroeger vaak wa
ren, weet u nog? Dat je 's ochtends op
je fiets stapte en tralallala naar een
heel andere wereld reed) enfin, op je
werk dus komt het er ook gewoon
niet van. Te druk en dan met zo'n hap
appel een goed gesprek voeren, dacht
het niet.
Maar ja, thuis
staat die fruit
mand altijd maar
obsceen z'n vita
minen naar je toe
te stralen. En als
je het je kinde
ren aanprijst,
ontkomt je er
uiteindelijk zelf
ook niet aan. Goed voorbeeld enzo.
Belangrijker nog dan dat alles echter
is het besef dat het misschien wel hel
pen kan. Misschien. Om de corona te
overleven. Gewoon, omdat vitamines
gezondmakers zijn.
Daarom gooi ik dus inmiddels ook
elke ochtend twee doses vitamine d
naar binnen; meer dan de aangegeven
hoeveelheden, maar je kunt maar
voor zeker gaan. Van mijn astma en
bronchitis medicijnen: ook dubbele
doses. Ik las ergens (ik krijg ook nog
wel eens advies van lezers) dat het
geen kwaad kan om met die onder-
houdsmedicijnen een extra tapijtje
weerstand in je luchtwegen aan te
leggen. Dus hup, daar sta ik weer te
inhaleren. En af en toe wat paraceta-
molletjes en soms ook een Rennie als
ik die toevallig zie. Voor de zekerheid.
Als het niet schaadt
En wandelen, hè. Ik heb nog nooit
zoveel gelopen als de laatste tien
maanden. Steeds langs dezelfde kade,
dat wel. Daarom heb ik nu van mijn
vrouw een app gekregen waarmee ik
virtueel door Italië wandel, van Vene
tië naar Rome. Elke dag vier tot vijf
kilometer, ik moet nog wel een paar
honderd kilometer, maar dan zul je
mij het Sint-Pietersplein op zien
wandelen. Kerngezond! Tenzij voor
die tijd natuurlijk toch nogmaar
daar wil ik niet aan denken. Dus ik
neem nog een pilletje, en vooruit, een
appel. Dat moet goed zijn.
Nog nooit
zoveel
gelopen als
laatste tien
maanden
vrijdag 15 januari 2021
GO
Duivels dilemma:
tweede prik uitstellen?
vaccinatie
vaccinatie i
Chris van Mersbergen
Rotterdam
-Ab Osterhaus, viroloog
Kwetsbare ouderen in Israël krijgen een tweede prik. foto ap
Frank
Poorthuis
Frank Poorthuis schrijft dagelijks
over het gezinsleven tijdens co
rona.
Reageren:
frankpoorthuis@dpgmedia.nl
