V
12 ZEELAND
SUIKERINDUSTRIE DUURZAAMHEID
West-Brabant is de suikerhoek van Nederland, ook al is er van de
vroegere 23 fabrieken nog maar een over, in Dinteloord. Zeeland telde
twee suikerfabrieken, beide in Sas van Gent. Die zijn beide al lang ter ziele.
Het gaat overigens
op de Dinteroordse
fabriek, waarvan
de naam vorig jaar
veranderde van
Suiker Unie in Co
sun Beet Com
pany, al lang niet meer louter over
dat witte korreltje gewonnen uit sui
kerbieten. Er valt immers zo veel
meer te halen uit de beetwortel.
Grondstoffen voor cosmetica, was-
en schoonmaakmiddelen bijvoor
beeld. Suiker dient ook als grondstof
voor de productie van biologisch af
breekbare plastics. Zo kan een proces
van fermentatie de suiker omzetten
in chemicaliën. Schimmels of bacte
riën maken dan bijvoorbeeld melk
zuur als basis voor de plantaardige
plastics.
Anno 2021 wordt de biet vrijwel tot
het laatste bladsprietje benut. Duur
zame verpakkingen zijn in de ont-
wikkelfase. Als veevoer en groene
energie wordt het gewas al langer be
nut en recentelijk is op De Dintel-
oord ook begonnen met het winnen
van eiwitten uit het bietenblad.
Vooral als bijproduct, er zit slechts 1
tot 2 procent eiwit in de bladeren.
,,Het is kenmerkend voor Cosun,
waar we ons inspannen om alle
waarde uit het agrarische product te
halen en niets te verspillen", zegt
duurzaamheidsmanager Andries
Olie. ,,Het sluit mooi aan bij de eiwit
transitie en de groeiende behoefte
aan plantaardige eiwitten. Zonder af
valstromen kun je stellen dat de sui
kerbiet volledig circulair is."Als zij-
stroom produceert Cosun ook zo'n
miljoen liter suikerbietenpulp. Prima
veevoer, zegt Olie terwijl hij wijst op
een statafel in de ontvangstruimte
van het hoofdkantoor. ,,Het tafelblad
is deels vervaardigd uit pulpvezels."
Discussie
Dat al deze innovatieve en duurzame
bedrijfsontwikkelingen de gezond
heidsdiscussie over suikerconsump
tie naar de achtergrond drukken, is
meegenomen. Maar Andries Olie, die
vanuit het Kenniscentrum Voeding
en Gezondheid in Dinteloord be
landde, gaat ook die discussie niet uit
de weg. ,,Met de consument, met
voedingsdeskundigen en diëtisten.
Zolang het op basis van inhoud is. Ie
dereen weet dat te veel suiker in voe
ding niet goed is, zoals in de jaren ne
gentig vooral vetten gekoppeld wer
den aan overgewicht. Bij voedingspa
tronen gaat het om de juiste balans."
De groene strategie, die Cosun
Beet Company begin deze eeuw
heeft ingezet, vijzelt het bedrijfs-
imago beslist op. Met de quotumvrije
suikermarkt was het ook nodig om
nieuwe wegen in te slaan al blijft sui
ker het hoofdproduct (90 procent).
De in september ingezette bieten
campagne nadert zijn eind. Was de
bietenfabriek tot voor tien jaar terug
gedurende vijf maanden in bedrijf,
met alle nevenactiviteiten is het een
alle-seizoenen-bedrijf geworden.
Dat de suikerindustrie in de 19de
eeuw juist hier sterk opkwam, had
meerdere factoren. Het zeekleigebied
in Zeeland en West-Brabant bleek
uitermate geschikt voor de bieten
teelt. Door de dalende graanprijzen
en het instorten van de meekrapteelt
moesten de boeren hun teelt her
oriënteren en kwamen uit op de in
middels winstgevende suikerbiet.
In 1858 bouwde de Amsterdamse
suikerraffinadeur De Bruyn de eerste
Brabantse bietsuikerfabriek in Ze
venbergen: de Azelma. In Sas van
Gent kwam het kapitaal deels van
over de grens uit België. Dat Sas als
vestigingsplaats werd gekozen was
niet toevallig. Zeeland beschikte niet
over ruime voorraden zoet water met
weinig zout, onontbeerlijk voor de
suikerproductie. In Zeeuws-Vlaan-
deren was dat wel te vinden. In 1872
kwam de NV Zeeuwsche Beetwor
telsuikerfabriek (later CSM) van de
grond. In 1900 volgde de Eerste Ne-
derlandsche Coöperatieve Beetwor-
telsuikerfabriek (ENCB), vanaf 1970
onderdeel van De Suikerunie.
De Dinteloord werd groot dankzij
vooruitstrevende directeuren als
Vlekke en Van Malland. In Leur
maakte Sybrand Heerma van Voss
faam met het eerste suikerlaborato
rium. In plaats van de bieten te per
sen, dompelde hij de snijdsels onder
in heet water, het veel efficiëntere
diffusieproces.
Kenmerkend voor de suikerindu
strie is de loyaliteit van haar werkne
mers en seizoenarbeiders, deels ver
klaarbaar door de sociale bewogen
heid van de directie. ,,Trouw aan en
trots op hun fabriek, dat hoor je hier
nog steeds", merkt Olie, sinds 2018
verbonden aan De Dinteloord. Na
Zevenbergen verrezen langs Mark en
Dintel steeds meer suikerfabrieken
We ambiëren
één ding: het
beste uit de
biet halen
tot 23 toe. Ruim honderd jaar later
resteren nog de fabrieken in Din-
teloord en het Groningse Vierver-
laten. De twee Zeeuwse suikerfa
brieken legden ook het loodje. De
CSM in 1986 en de fabriek van de
Suikerunie in 1990.
Duurzaamheid vertaalt zich ook
in efficiënter bietentransport.
Steeds meer bulkwagens rijden op
groen gas of dual-fuel, waarbij
biogas de dieselmotor in gespoten
wordt. Deze bietencampagne is
Cosun een pilot gestart met aan
voer van Limburgse bieten per
schip. ,,De c02-uitstoot gaat om
laag en het wordt minder druk op
de wegen." Zouden alle Zuid-Lim
burgse bieten over water naar Din-
teloord komen, scheelt dat al gauw
zo'n vier miljoen asfaltkilometers.
Vanuit het convenant Groene
Cirkels werkt Cosun Beet Com
pany samen met Naturalis Biodi
versity Center en de provincie
Noord-Brabant aan duurzaam
heid. Op het gebied van biobased,
energieverbruik, logistiek, circu
lair en de leefomgeving wil het be
drijf in de kopgroep meedraaien.
,,We zijn de grootste groen-gas-
producent van Nederland. Met
duizenden telers, tevens leden van
de coöperatie, ambiëren we één
ding: het beste uit de biet halen."
dinsdag 12 januari 2021
GO
De suikerbiet wordt vrijwel tot
het laatste bladsprietje benut
Wim van den Broek
Dinteloord
1
Cosun gebruikt alles van de suikerbiet, vertelt duurzaamheidsmanager Andries Olie.
FOTO'S MARCEL OTERSPEER/PIX4PROFS
Het wagenpark van
Cosun rijdt op eigen
groen gas.
-Andries Olie
