Energie van de toekomst
m
Hoe we
draagvlak
creëren
g®
n|
16
'Ik vrees dat er over een paar
jaar geen plek meer is waar
je geen windmolens boven
alles ziet uittorenen'
soort projecten kan veel leed ver
oorzaken. Mensen zijn kwaad,
praten slecht over elkaar. De ge
meenschapszin gaat naar de knop
pen. Het was geen leuke tijd."
In sommige streken loopt de
strijd tegen een project zó uit de
hand, dat mensen naar illegale
middelen grijpen. Zoals in de
Drentse Veenkoloniën, waar de
windparken Drentse Monden en
Oostermoer en windpark N33 in
aanbouw zijn en al jaren zorgen
voor een felle controverse tussen
voor- en tegenstanders. In totaal
komen er tachtig windturbines
met een tiphoogte van 210 meter.
Sommige dorpen zijn aan weers
zijden omsloten door lange rijen
windmolens.
Wie de turbines in het Drentse
landschap ziet staan, sommige nog
maar half af, kan haast niet be
vroeden hoeveel strijd erover is
geweest. Windboeren werden
geïntimideerd en kregen kerst
kaarten met dreigende teksten.
Van een boer werd de schuur in
brand gestoken. Asbest werd op
akkers gedumpt, net als metalen
voorwerpen, waardoor landbouw
voertuigen beschadigd raakten.
Bedrijven die betrokken zijn bij
de bouw van de windturbines kre
gen dreigbrieven. 'Wij staan niet
in voor de veiligheid van uw per
soneel.' Ondertekend met: 'Be
laagde en bedreigde burgers uit
Groningen en Drenthe.' Twee
bouwbedrijven trokken zich terug
uit het project uit angst voor ge
weld. Op windmolens werden ha
kenkruisen geklad, politici werden
op pamfletten afgebeeld als 'beul
van Drenthe' met nazi-pet op.
De reeks bedreigingen en ver
nielingen brachten de Nationaal
Coördinator Terrorismebestrij
ding en Veiligheid ertoe te waar
schuwen voor 'windmolenterreur'
en 'radicaliserende ac-
tievoerders tegen'v,
windmolens'. Y'lM
De politie pakte diverse verdach
ten op voor de bedreigingen. Eind
maart staan ze voor de rechter.
Kleine burgeroorlogen noemt
Friso de Zeeuw het, emeritus
hoogleraar gebiedsontwikkeling
aan de TU Delft. ,,De protesten in
de Veenkoloniën zijn daarvan het
beste voorbeeld, maar je ziet het
overal in het land. Mensen raken
verzeild in een blijvende sfeer van
ruzie en verwijten. Ik houd mijn
hart vast, met alle windparken en
zonneweides die nog komen. Het
is een recept voor ellende."
De bouw van honderden wind
parken en tienduizenden voetbal
velden aan zonneparken heeft on
vermijdelijk een grote impact op
het landschap. Veel mensen zien
hun leefomgeving de komende ja
ren drastisch veranderen. Sommi
gen spreken over de grootste ver
bouwing van ons landschap sinds
de Tweede Wereldoorlog.
Over de schade die de energie
transitie aan het landschap toe
brengt, bestaan grote zorgen. Zoals
bij landschapsarchitect en Rijks
adviseur Berno Strootman, tot vo
rige week lid van het College van
Rijksadviseurs - een invloedrijk
orgaan dat de regering adviseert
over de ruimtelijke kwaliteit van
ons land. Met lede ogen ziet hij
g aan hoe industriële installa-
Yj ties, zoals hij windturbi
nes en zonne-energie-
l!' M centrales noemt, luk-
Jfy j taak als hagelslag over
■f J
het land worden uitgestrooid.
Strootman noemt Twente als
voorbeeld, een regio zonder wind
molens. Over tien jaar is dat wel
anders, dan moeten er 62 staan.
Niet geconcentreerd op één plek,
maar kriskras door de regio. Vijf in
Almelo, tien in Rijssen, zes in En
schede, twee in Hengelo, vijf in
Haaksbergen. Ook komen er acht
tien windturbines in het Natio
naal Landschap Noordoost-
Twente, een beschermd natuurge
bied. Strootman: ,,En het zijn geen
kleintjes, hè: 200 tot 250 meter is
heel normaal. Het hoogste gebouw
van Twente is honderd meter. Met
al die windmolens raken de ver
houdingen volledig zoek."
De voormalig Rijksadviseur
spreekt van een 'doemscenario dat
zich voltrekt'. Hij ziet dat iedere
regio op zijn eigen postzegel plan
nen maakt om energieneutraal te
worden, met als gevolg een lap
pendeken over het land aan wind
molens en zonneparken. ,,Ik vrees
dat er over een paar jaar geen plek
meer is waar je om je heen kijkt en
géén windmolens boven alles ziet
uittorenen. We zijn voor decennia
de boel aan het verpesten."
De overgang van vervuilende
fossiele brandstoffen naar schone
energie is de grootste transitie in
decennia. Dat kost jaarlijks miljar
den en is een proces van lange
adem. Draagvlak onder de bevol
king is noodzakelijk om alle pro
jecten uit te voeren en niet steeds
weer te verzanden in een loopgra
venoorlog en ellenlange procedu
res. Dan helpt het niet dat de mil
joenenwinsten die wind- en zon
neparken boeken meestal niet in
de regio blijven waar ze staan,
maar wegvloeien, vaak zelfs naar
bedrijven in het buitenland. Ter
wijl inwoners jarenlang tegen de
windturbines aankijken.
Om de lasten en lusten eerlijker
te verdelen is participatie inmid
dels het toverwoord. Ook inwo
ners, lokale bedrijven en energie-
1 kJM
ZATERDAG 9 JANUARI 2021 GO
VERVOLG VAN PAGINA 15
8W
