Journalist Daan Wallis voelde zich niet bedreigd
NIEUWS 3
AANVAL OP HET CAPITOOL NASLEEP
Waar gaat het heen
met de Verenigde
Staten? Het Congres
laat zich niet intimideren
en bekrachtigt de winst
van Joe Biden in de
presidentsverkiezing,
maar in Washington
wordt gevreesd voor
meer geweld.
Daar is het weer: het woord burger
oorlog. Het valt de afgelopen maan
den wel vaker, als je in gesprek gaat
met Amerikanen over de staat van
hun land. Na de poging tot opstand
in het Capitool is Richard Brown
(64) uit Oklahoma er alleen maar
verder van overtuigd geraakt dat
meer geweld aanstaande is in de
VS. De burgeroorlog uit de negen
tiende eeuw is goedbeschouwd
nooit helemaal geëindigd. Zuider
lingen zoals hij hebben nog altijd
het gevoel dat in de hoofdstad op
hen wordt neergekeken. ,,Ze gelo
ven niet in de dingen waar wij in
geloven: familie, God, ons land en
vrijheid. Ze nemen ons dat af',
klaagt de pensionado over de De
mocraten die er de macht krijgen.
Brown zegt dat hij zich uit de voe
ten heeft gemaakt toen de demon
stratie om president Trump te
steunen ontaarde in een bestor
ming van het Capitool. Maar in het
Congresbouw zwaaiden pro-
Trump extremisten met de vlag
van de confederatie van zuidelijke
staten die zich in de negentiende
eeuw probeerden af te scheiden en
vochten om slavernij te behouden.
Waren het rellen? Protesten? Als
het was gebeurd buiten het land
dat zichzelf graag de hemel in prijst
als de beste democratie op aarde,
zou het een couppoging heten. De
zittende president hitste zijn aan
hangers op, zij probeerden vervol
gens de machtsoverdracht aan zijn
opvolger te dwarsbomen. Demo
craten en ook sommige Republi
keinen noemen het zo, anderen
houden het bij 'opstand'. Oud-pre
sident George Bush laat ontzet we
ten dat de beelden uit de Ameri
kaanse hoofdstad hem aan een ba
nanenrepubliek doen denken.
Enkele uren nadat aanhangers
van de verliezer van de verkiezin
gen het Capitool overnamen, gaat
de stemming in het Congres die ze
probeerden te verstoren gewoon
door. De Amerikaanse democratie
wankelt, en Congresleden beslui
ten een punt te maken. ,,De Senaat
van de Verenigde Staten zal niet
worden geïntimideerd", zegt de
Republikeinse fractievoorziter
Mitch McConnell, als senatoren
onder politiebegeleiding zijn te
ruggekeerd. McConnell verdedigde
Trump de afgelopen vier jaar
Ze geloven niet in
familie, God, ons land
en vrijheid. Ze nemen
ons dat allemaal af
meestal, maar reageert nu kwaad.
Het debat gaat rustig door. Alsof
een Congreslid met oorlogserva
ring, Jason Crow, nooit collega's
heeft hoeven helpen hun gasmas-
kers op te zetten. Hij droeg hen op
de speldjes die duidelijk maken wat
hun functie is te verwijderen, en
greep het enige wapen dat hij voor
handen had: een pen. Crow sloot
de rijen toen agenten met getrok
ken pistolen het complete Huis van
Afgevaardigden kwamen evacue
ren. Na de geweldsuitbarsting ge
ven diverse bondgenoten van
Trump in de Senaat hun verzet te
gen de verkiezingsuitslagen op.
Midden in de nacht wordt de winst
van Joe Biden alsnog bekrachtigd.
Het is een schok voor veel Ame
rikanen, dat extremisten hun parle
ment binnenstormden. Maar echt
verrassend is de agressie niet. Afge
lopen zomer vielen al doden bij
botsingen tussen politieke tegen
standers rond anti-racismeprotes-
ten. Wie in de aanloop naar de pre
sidentsverkiezingen door het land
reisde hoorde van Amerikanen
over de wapens die ze klaar hadden
liggen, voor het geval de boel na de
verkiezingen zou ontbranden. De
nervositeit was al maanden voel
baar, en blijft dat.
Op 20 januari wordt Joe Biden in
gezworen. Zo'n inauguratie is wel
vaker een gelegenheid voor protest
tegen een president die een deel
van het land niet zint. Trump kan
vooralsnog geen oproepen tot meer
verzet op sociale media plaatsen.
Twitter blokkeerde zijn account tij
delijk en Facebook weert hem in ie
der geval tot het einde van zijn pre
sidentschap.
Hoe geschokt de wereld en grote
delen van de VS ook zijn over de
agressie en chaos die de president
heeft aangewakkerd, voor zijn aan
hangers valt het allemaal wel mee.
Ze verwijzen naar het geweld rond
anti-racismeprotesten in de zomer,
toen in sommige steden gebouwen
en auto's in vlammen opgingen.
,,Ik vind het niet leuk dat het uit de
hand liep, maar dat is niet wat me
zorgen baart'', zegt Michael Kanter,
een tandarts uit Florida. ,,Wat me
zorgen baart, is hoe dit de meeste
corrupte verkiezingen ooit zijn ge
weest.'' Het zit zo diep, dat hij be
reid is de democratie opzij te zet
ten. Het is beter, zegt hij, als het
Congres de president kiest op basis
van één stem voor elke staat. In dat
hypothetische geval zou Trump
wél president blijven.
Het blijft op de ochtend na de op
stand rustig in Washington. Ri
chard Brown uit Oklahoma maakt
zich net als veel demonstranten
klaar voor de terugreis. Het is twin
tig uur rijden, en is het helemaal
waard, zegt hij. ,,Ook al hadden we
een beetje een negatief einde, ik ge
loof dat de meesten van die men
sen goede Amerikanen zijn die al
leen hun president probeerden te
steunen.''
Wallis (35) die in Breda opgroeide
en voor deze krant werkte, toog ze
ven jaar geleden naar de VS. Hij was
dinsdag voor de Vlaamse zender
VRT bij de rellen in Washington,
waar Trump-aanhangers protes
teerden en uiteindelijk het Capitool
bestormden, waarbij vier mensen
omkwamen. ,,Ik was wel wat ge
wend van de Trumpsupporters",
zegt Wallis. ,,Ben bij veel rally's van
de president geweest de afgelopen
jaren, ken de militia-achtige types
die je daar ziet. Maar dat ze zelfs zo
ver gingen om het Capitool binnen
te dringen en dat het óók nog lukte,
dat is echt ongelooflijk."
Wallis was met VRT-correspon-
dent Björn Soenens dinsdag al
vroeg bij de demonstraties rond het
Capitool, waar tienduizenden fana
tieke aanhangers van de president
zich hadden verzameld om te pro
testeren tegen het bekrachtigen van
de verkiezingsuitslag in het Con
gres. Wallis: ,,We zijn bewust niet
helemaal vooraan gaan staan, om
dat je weet hoe vijandig de Trump-
supporters tegenover de pers staan.
Hoe vaak je niet 'you suck' naar je
hoofd geslingerd krijgt. Achteraf is
dat een goeie keuze geweest. Want
sommige cameraploegen die wel
vooraan stonden, zijn nu al hun
spullen kwijt."
Zelf heeft-ie
zich niet
echt be
dreigd ge-
Vaak
ontdooien ze ook wel
wat als ze horen dat je
niet uit de VS komt
voeld. ,,J e weet dat je een bepaald ri
sico loopt bij demonstraties met dit
soort types. Maar direct bedreigd?
Nee, eigenlijk niet. Vaak ontdooien
ze ook wel wat als ze horen dat je
niet uit de VS komt, maar uit België
en Nederland. 'Hopelijk doen jullie
het wel goed', hoor je dan."
Wat Wallis verbaasde, was het
geringe aantal politieagenten dat
hij aanvankelijk bij de demonstratie
zag. ,,Dat vond ik wel vreemd, later
was dat trouwens wel anders.''
Toen de politie de Trump-aanhan-
gers uit het Capitool wist te jagen,
stond de Bredanaar wel vooraan.
,,Dan voel je de spanning en hoop je
dat het niet nog verder uit de hand
loopt. Maar gelukkig bleef het daar
bij."
De cameraman, die in New York
woont, volgde de afgelopen jaren
het presidentschap van Trump op
de voet. Wallis denkt dat Trump
met de gebeurtenissen in Was
hington zijn hand overspeeld heeft,
mocht hij over vier jaar opnieuw
een gooi naar het presidentschap
doen. ,,Dit heeft 'm enorm veel po
litieke schade opgeleverd. Ik denk
niet dat de Republikeinse partij nog
met hem in zee wil. Maar zeg nooit
nooit. Onderschat die man niet."
Bij de inauguratie van Joe Biden
op 20 januari zal Wallis opnieuw in
Washington zijn. ,,Die zal waar
schijnlijk heel sober worden. Geen
parade door Covid en ook geen rel
len door alle maatregelen die nu
zijn afgekondigd. Maatschappelijk
gezien maar goed, maar journalis
tiek veel minder interessant."
vrijdag 8 januari 2021
GO
In de Verenigde Staten valt
't woord burgeroorlog weer
Karlijn van Houwelingen
Washington
Stafleden van het Amerikaanse Congres in het Capitool barricaderen de deur om Trump-betogers
buiten te houden. foto olivier douliery
- Richard Brown, betoger
Zijn kostbare cameraspullen
heeft hij nog. ,,We stonden ge
lukkig niet vooraan, anders
waren we ze waarschijnlijk kwijt
geweest", grijnst voormalig
PZC-camerajournalist Daan
Wallis daags na de opzienba
rende gebeurtenissen rond het
Capitool in Washington.
Peter Ullenbroeck
Washington
-Daan Wallis, camerajournalist
