4
CORONA VACCINEREN
Maandag kreeg het vaccinatiebeleid een forse
bijstelling, na een stevige lobby vanuit de ziekenhuizen. De
verdeling verandert, en de eerste prik wordt twee dagen eerder
gezet. Getuigt het van flexibiliteit, of is hier sprake van gezwalk?
De nieuwste vaccinatiestrategie
van het kabinet is een heel
schema geworden, opgebouwd
uit puzzelstukjes. Opvallende ver
anderingen sinds vorige keer:
30.000 acute zorgmedewerkers
staan nu vooraan in de rij. En vol
wassenen van 18 tot 60 jaar met
een medische aandoening als
astma of diabetes, zo'n 1,8 miljoen
mensen, komen ineens vanaf fe
bruari al aan de beurt. Net als
60.000 mensen in een ggz-instel-
ling.
Beloofd was al dat honderddui
zenden medewerkers in de ver
pleeghuizen, gehandicaptenzorg
en wijkverpleging voorrang zou
den krijgen. Terwijl het kabinet
helemaal niet verwacht de eerste
twee kwartalen om te komen in
de geleverde vaccins. Op dit mo
ment is alleen het middel van Pfi-
zer/BioNTech helemaal door de
goedkeuring gekomen. Daarnaast
krijgt Nederland nog geen 4 pro
cent van de totale vaccinleverin-
gen aan de Europese Unie.
Toch is De J onge samen met het
RIVM tot een slimme nationale
distributie van vaccins gekomen,
waarbij vooral leidend is dat het
Pfizervaccin ook ouderen goed
beschermt. Maar verder krijgen
andere groepen het middel toege
diend dat op dat moment past en
beschikbaar is. Mensen kunnen
zelf ook niet kiezen van welke fa
brikant ze een prik willen.
Betrokken
Ook is een hele reeks aan zorgver
leners - variërend van de GGD,
instellingsartsen, de huisartsen
tot zelfs de werkgevers (bijvoor
beeld ziekenhuizen) - betrokken
bij het zetten van prikken. Zo kan
het moordende inentingsschema
toch worden behaald, met zo veel
helpende handjes.
En dan is er nog ruimte te creë
ren met wat minister De Jonge
zelf'een mogelijke gamechanger'
noemt: de meeste coronavaccins
vereisen dat mensen twee keer
worden geprikt. Door de periode
tussen deze shots te verlengen,
kan de logistieke puzzel beter
worden gelegd. En ondertussen
loopt de vaccinatiegraad al wel op,
doordat één vaccinatie mensen
(tijdelijk) beschermt. De vraag is
alleen of de Europese medicijnen
waakhond (EMA) die truc later
deze maand zal goedkeuren.
Kortom, zoals gewoonlijk zitten
er een hoop mitsen en maren aan
de ambitieuze plannen van coro
naminister De Jonge. Hij geeft dat
zelf ook toe, maar zei gisteren dat
'het maximale' wordt gedaan aan
de uitvoerende kant om dit mega
project te laten slagen.
De oppositie in de Tweede Ka
mer gelooft de bewindsman niet
meer zomaar op zijn blauwe ogen.
Zeker nu recent een besmettelijke
nieuwe variant van het coronavi
rus is opgedoken. Volgens Jesse
Klaver (GroenLinks) heeft het ka
binet tot nu toe gewoon niet goed
nagedacht over het vaccinatiebe
leid. Daarom staan ook doelgroe
pen zoals de politie volgens hem
logischerwijs te dringen voor een
snelle prik.
Vaccinatiebeleid
had er al maanden
kunnen liggen. Dit is
zwabberbeleid
Lilian Marijnissen (SP) voegt toe:
,,Het afgelopen jaar ging het wel
vaker niet goed, onder meer met
testen en bron- en contactonder-
zoek, maar toen kon De Jonge nog
zeggen dat hij verrast was door de
ontwikkeling van het virus. Nu is
dat anders: dit vaccinatiebeleid
had er al maanden kunnen liggen,
zodat we voorbereid zouden zijn
op alle scenario's. Er is gewoon
sprake van zwabberbeleid."
Geen enkele van deze partijen
zwaait nu al met een motie van
wantrouwen tegen De Jonge of
het kabinet, maar er wordt in de
wandelgangen wel gesproken van
'een allerlaatste waarschuwing'.
Ook ziekenhuispersoneel en huis
artsen maken nu aanspraak op de
eerste doses vaccins, die vanaf mor
gen toegediend worden - twee da
gen eerder dan oorspronkelijk ge
pland. Daarmee wordt afgeweken
van een breedgedragen besluit, ge
baseerd op advies van de Gezond
heidsraad.
Kern van dat eerdere besluit was
eerst bescherming te bieden aan de
kring rond de groep die de meeste
kans heeft te overlijden aan het vi
rus - mensen die langdurige zorg
ontvangen.
Die aanpassing van minister
Hugo de Jonge kwam er nMat de
populaire ziekenhuisvoormannen
Gommers en Kuipers pontificaal op
tv lobbyden voor eerdere vaccinatie
voor hun personeel. Zij voorzien
aanhoudend grote druk op de Co-
vid-19-afdelingen, en vinden
daarom dat alles in het werk gesteld
moet worden om het personeel
daar in de benen te houden.
Op zich is het punt dat zij maken
niet onterecht, zegt Conny Helder,
bestuurslid voor Actiz, branchever
eniging voor instellingen in onder
meer de ouderenzorg. Maar het be-
tekent wel dat er plots minder vac
cins zijn voor haar achterban.
,,Dat het nu ineens verandert,
is geen goed signaal. Het
zorgt voor onrust en on
duidelijkheid. We zijn
de afgelopen tijd samen
tot een vaccinatiestrategie
gekomen. Ook de ziekenhui
zen hebben hun handtekenin
gen daaronder gezet."
W Andere
belangengroepen
ruiken nu ook hun
kans om voor
voorrang te pleiten
De oorspronkelijk gekozen strate
gie was er óók op gericht om de
ziekenhuizen te ontlasten, bena
drukt ze. ,,In de thuiszorg en ver
pleeghuizen wordt ontzettend
veel zorg geleverd die voorkomt
dat mensen in het ziekenhuis te
rechtkomen. Als personeel in de
langdurige zorg wegvalt door een
coronabesmetting, zorgt dat dus
óók voor extra druk op ziekenhui
zen.
Over het oorspronkelijke vacci-
natiebesluit moet niet geringschat
tend worden gedaan, vindt Ar j en
Boin, hoogleraar Publieke In
stituties en Governance in
Leiden. ,,De Gezond
heidsraad heeft daar
goed over nagedacht,
en het kabinet heeft daar
een besluit over genomen.
Dat is enorm ingewikkeld. Er
zitten functionele overwegingen
achter - welk vaccin werkt bij wie -
maar ook ethische en politieke
overwegingen. Het gaat echt over
het redden van levens."
Natuurlijk, voor het voorrang ge
ven aan ziekenhuispersoneel en
huisartsen kun je 'een heel goed
verhaal' houden, beaamt Boin. ,,En
je kunt het betitelen als voortschrij
dend inzicht van het kabinet, om
dat de situatie nu anders is dan een
paar weken geleden. Maar de
schoonheidsprijs verdient het niet.
Dat het gebeurt na zo'n publieke
lobby wekt bovendien de indruk
dat mensen met een goede ingang
bij het kabinet invloed hebben op
de strategie."
Het is 'absoluut niet fijn' dat de
regels tijdens het spel worden ver
anderd, zegt een woordvoerder van
seniorenorganisatie KBO-PCOB.
,,Maar we zien het niet meteen als
dinsdag 5 januari 2021
GO
De Jonge
gelooft in
'prikpower'
Coronaminister Hugo de Jonge
denkt alle volwassen Nederlan
ders in drie kwartalen te kun
nen vaccineren. Hij wil inzetten
op een mix van beschikbare
vaccins, de prikken laten zet
ten door verschillende zorgver
leners en spelen met de tijd
tussen twee inentingen. De
Jonge noemt dat 'prikpower'.
Edwin van der Aa
Den Haag
- Lilian Marijnissen, SP
Minister Hugo de Jonge doet
'het maximale'. foto anp
In veel lan
den over heel
de wereld, van
Mexico en
Amerika tot
Duitsland en
Italië, is voort
varend begon
nen met de
inentingspro
gramma's
tegen corona.
In Israël ver
loopt de cam
pagne zo vlot,
dat er inmid
dels meer dan
een miljoen
mensen zijn
ingeënt met
het vaccin van
Pfizer/BioN-
Tech. foto's afp
EPA, REUTERS,
ROBERT MICHAEL
Buitenland
prikt, Nederland
discussieert
Sander van Mersbergen
Den Haag
