Hanna belde,
om 5 uur. Met
kleine stem
vertelde ze dat
ze niet wist
waar ze was.
Ze had de
halve nacht
gedwaald
9. 10. 8,3. 9. Geef me even de tijd om
uit te leggen hoeveel dit betekent.
Drie jaar geleden zei Hanna (toen 20) in
de auto onderweg naar familie: ,,Ik heb iets
raars. Ik heb het gevoel dat ik de laatste tijd
steeds slechter zie.'' Ik begon over minder
drinken en meer slapen, maar haar moeder
vroeg natuurlijk door. Onderzoek in Het
Oogziekenhuis bevestigde de week erop
haar bangste vermoeden: Hanna heeft de
ziekte van Leber, een erfelijke oogziekte
waarbij de cellen in de oogzenuw niet goed
werken. 'Leber' komt voor in de familie,
maar wij hebben altijd gedacht dat die
aandoening alleen jongens treft. Dat is
ook zo, behalve in een enkel uitzonderlijk
geval. De ziekte openbaart zich door een
snel afnemend gezichtsverlies in het cen
trum van je blikveld. 'Snel' was in Hanna's
geval: twee maanden. Precies dat waar je
normaal op focust, werd bij haar in twee
maanden een zwart gat. Eromheen zag ze
nog wel, maar vager dan 'normaal'. Ze kon
niet meer lezen, niet meer fietsen, niet
meer vrienden herkennen op straat. En
niet meer verder met haar studie antropo
logie in Utrecht. Het meisje dat de wereld
zou bestormen, stond plotsklaps stil.
Wat volgde was een jaar van wachten.
Hanna hoopte dat haar zicht weer wat zou
verbeteren. Dat gebeurt soms bij Leber.
Als zij de uitzondering kon zijn op de regel
dat juist mannen door deze ziekte worden
getroffen, kon ze toch ook wel de uitzonde
ring zijn bij wie het zicht zich weer enigs
zins herstelde? Als het aan Hanna lag, ging
ze in september 2018 weer studeren.
Het lag niet aan haar. Ja, ze schreef zich
wel weer in en ze begon vol goede moed.
Colleges kun je ook opnemen en thuis nog
eens rustig terugluisteren. Waar een wil is,
is een weg, zo was ze opgevoed, toch? Maar
haar zicht werd niet beter. En de eerste
opdracht was een essay schrijven. Wie zelf
heeft gestudeerd weet het nog: het gaat
erom in de bibliotheek informatie op te
zoeken en die op de juiste manier in een
eigen tekst te verwerken, met bronvermel
ding en een notenapparaat.
Ik heb er nooit bij stilgestaan hoe klein
de lettertjes op de rug van een boek zijn.
En hoe het plaatsen van de vereiste noten
onderaan een tekst je tot wanhoop kan
drijven. Waar een wil is is misschien een
wil, maar nog niet per se een weg.
Ik zou pagina's kunnen schrijven over
de weken van teleurstelling die volgden.
Ik hoopte dat Hanna dat zelf ooit nog eens
doet, trouwens. Maar dat moet je dus niet
te veel doen, hopen. Dat is een van de
dingen die we als ouders in die periode
leerden: goedbedoelde adviezen en peptalk
kunnen de plank lelijk misslaan. Ik vertel
de over Vincent Bijlo, ik las een stuk uit
de krant voor over een blinde die het tot
burgemeester had geschopt. Maar dat is net
zoiets als tegen een klein jongetje dat niet
meekomt op het voetbalveld zeggen dat
het Messi toch ook is gelukt. Het gevoel
minder te zijn wordt er alleen maar groter
door.
Het was ook in die weken dat we op een
keer gewekt werden door de telefoon om
5 uur in de morgen. Hanna. Met kleine
stem vertelde ze dat ze niet wist waar ze
was. Ze was verdwaald. Ze was uitgegaan
met vrienden op de Grote Markt, dat deed
ze vaker en ze kent in het centrum van
Den Haag heus de weg wel. Ze heeft een
kamer in de buurt van de Javastraat, dat is
een half uurtje lopen. Maar inmiddels had
ze de halve nacht gelopen. De halve nacht
gedwaald. En het was koud. Niemand op
straat om de weg te vragen. Maar waarom
had ze niet eerder gebeld? ,,Ik wilde jullie
niet wakker maken.'' We vonden haar uit
eindelijk in Bezuidenhout. Het meisje dat
de wereld zou bestormen, kon 'm gewoon
niet meer goed zien.
Dit was gelukkig ook het moment dat
ze, trots en sterk als ze is, uiteindelijk aan
vaardde dat ze hulp nodig had. Eerder had
ze nog bezworen dat ze natuurlijk nóóit
terecht wilde komen in dat instituut voor
blinden en slechtzienden aan de rand van
Apeldoorn. Nu moesten we er toch maar
eens gaan kijken. Sorry, informeren.
Ook deze pagina's sla ik even over. Ze
zouden woorden als 'wachtlijst' en 'smeek
bedes' bevatten. Maar in januari 2019 kon
Hanna terecht op Visio Het Loo Erf, zoals
18
Alledaagse voorwerpen als een glas, een blad
