EENS EEN ZEEUW...
ZEELAND 13
Elte Rauch (1980) stak de zevenkleurige Schelde over, op zoek naar een wereld die veranderd was. Ze ging vele
wateren over en woont op een boot. De zee is haar tuin en haar uitgeverij vaart. Schrijven doet ze aan de dijk.
BRIEF AAN ELTE
Waar kom je vandaan?
,,Mijn ouders waren jong, mijn va
der zat nog op de kunstacademie,
toen ik werd geboren aan een dijk
in Brabant. Wat maanden later
vonden mijn ouders voor weinig
geld iets in Sluiskil, Zeeuws-
Vlaanderen. Mijn vader bouwde
daar aan de dijk, met zijn handen,
ons huis. Het moest groot worden.
Een zoete inval voor kinderen en
alle vriendinnen en vrienden van
mij en mijn zusjes. Dat is gelukt."
,,Ik stak in mijn jeugd elke dag
het Kanaal van Gent naar Terneu-
zen over. Ik fietste van Sluiskil
naar Terneuzen, waar ik naar het
Zeldenrustcollege ging. Op mijn
15e ben ik een tijd erg ziek ge
weest. Ik bevond me op het randje
van leven en dood, raakte in coma.
Toen ik wakker werd was mijn
zicht op de wereld voorgoed ver
anderd. Ik ben ook nog een poosje
in België bij de Zwarte Zusters
verzorgd. Daar zong ik in de kapel
en ik voelde een diepe connectie.
Ik las de Bijbel, al had ik geen ba
siskennis. Ik las ook Nietzsche.''
,,Toen ik 18 was ben ik het kanaal
naar Engeland overgestoken. Ik
ging een Masters filosofie en soci
ale wetenschappen doen, stu
deerde cum laude af, werkte en
woonde er ruim 10 jaar. Toen ging
ik terug naar Nederland, naar Am
sterdam, en ging theologie stude
ren."
,,De Franse filosoof Blaise Pascal
zei na zijn mystieke ervaring: 'ik
Ik ben nu hier in mijn
schrijvershuisje in
Zuid-Beveland. Wat
zijn Zeeuwen
heerlijke mensen
geloof niet in de God van de filo
sofen, maar in de God van Abra
ham, Isaak en Jakob.' Die God had
ik willen ontmoeten, maar dat kon
niet door studie. Ik ontdekte dat ik
eerder religieus ben dan spiritueel.
Het religieuze is trouw aan het ri
tueel dat al zolang meegaat met de
mens. Het is aardser. Maar toen
had ik een probleem: tot welke re
ligie behoorde ik? God is voor mij
een vrijplaats, het lege midden.
Niet gematerialiseerd, niet vatbaar
en niet te definiëren. Het is een
stuk van jezelf of van mensen on
derling. Mensen maken God zo
machtig als ze hem zelf willen ma
ken. Uiteindelijk kwam ik de tek
sten van Huub Oosterhuis tegen.
We begonnen een gesprek, dat nog
altijd voortduurt. Ik werd later zijn
P.A."
,,Jazeker. Mijn moeder woont nu
in Middelburg. Ik heb nog steeds
een band met Zeeland. Niet met
het diepe zwarte kolkende giftige
water van het Kanaal van Gent
naar Terneuzen. Meer met de
weidsheid en de zeven kleuren
van de Schelde. Ik hou van de
ranke, gekromde bomen aan de
dijken. En van het pad dat hele
maal tot aan de horizon ver
dwijnt."
,,Op een avond reed ik naar mijn
ouders. Ik had de cd Alles is ijdel
heid van Tonnie Dieleman gekre
gen, een schoolgenoot van me. Ik
hoorde Mag ik naar huus. Het emo-
tioneerde mij. Ik voelde me zo
Zeeuws. Ook al heb ik exotische
wortels, een vader die Indisch
was."
,,Ik woon op een boot. Het water is
mijn tuin. Het is een oud histo
risch zeilschip uit 1927. Een steil-
steven, een platbodem. Soms, in
de zomer varen we met het schip
naar Zeeland. Dat doe ik al heel
lang met dezelfde man."
,,Het is ook een varende uitgeve
rij. Uitgeverij HetMoet, de enige
varende uitgeverij van Nederland.
Afgelopen zomer lagen we in Zie-
rikzee. Een mooie duurzame ma
nier van boeken vervoeren. Mijn
vader was vormgever en had een
kleine drukkerij. Het is een lust
om mooie boeken uit te geven."
,,Momenteel ligt mijn boot in Am-
sterdam en ben ik hier in mijn
schrijvershuisje. Wat zijn Zeeu
wen heerlijke mensen. Ik had een
poosje terug een advertentie op
Zeelandnet geplaatst voor zo'n
huisje en Omroep Zeeland Radio
belde me met 'Goedemorgen Zee
land.' Dankzij hen heb ik aan een
dijk in de Zak van Zuid-Beveland
een prachtige plek gevonden. Als
ik op de dijk sta zie ik de schaduw
van de flats aan de overkant op de
Schelde. Dat is Terneuzen. Tussen
de fabriekstorens aanschouw ik 's
avonds een chemische zonsonder
gang. Mooi, ergens."
,,Ik werk momenteel aan een ro
man, waarin Zeeland een belang
rijke rol heeft, evenals in mijn
korte verhalen. Dat is fijn om hier
te doen. Niet zo lang geleden heb
ik de dood opnieuw in de ogen
moeten kijken. Er werd bij mij
borstkanker geconstateerd. Maar
na een intensieve periode zijn de
berichten nu gelukkig weer wat
beter: ik leef, ik schrijf, ik heb lief
en ik geloof. Ik kan niet anders.
Huub schreef eens een gedicht
voor me. Dat vat mijn verhaal
mooi samen."
donderdag 31 december 2020
Elte heeft nog altijd een band met
de zeven kleuren van de Schelde
Elte Rauch aan boord van haar schip 'De Tijd zal het Leren' waar ze samen met haar man en hond op woont en vaart. Te
vens is hier haar uitgeverij HetMoet gehuisvest, de enige varende uitgeverij van Nederland. foto guido benschop
Je hebt al je grote bedenksels
met een dun pennetje opgeschreven
in een klein bijna onleesbaar
handschrift. Waarom zo klein?
Je fietste langs verlaten Zeeuwse dijken
in vallend duister, nachtzoenen
van regenwind en vogels.
Door klasgenoten gemeden.
Je bent groot geworden.
Zeilde naar arme landen,
werd lotgenoot - keerde terug
om je god te ontmoeten.
Ik geef je een doos dikke stiften
een potlood van honderd meter
om alles op te schrijven
voorgoed leesbaar:
de liefdespijn, de stormen in je hoofd
orewoet van minne en schaamte
om een schampere wereld,
beschamende waarheid
die je ten einde toe zal moeten leven
al wil je soms dood; die je ooit
herscheppen zal op de vierkante meter
tot vormen van vrede.
Huub Oosterhuis
Uit: 'Handgeschreven, verzamelde gedichten
1950-2020,' Huub Oosterhuis,
Uitgeverij Ten Have, 2020
Liesbeth Labeur
Stak je meer zeeën over?
-Elte Rauch
Ga je nog weleens terug de
Schelde over?
En je boot?
En wat vertelde je nu over
Omroep Zeeland?
