NIEUWS 3
CORONA ZORG IN DE KNEL
Premier Mark Rutte wilde gister
avond, na kabinetsoverleg, slechts
één boodschap kwijt aan de pers.
Hij roept iedereen dringend op zich
vanavond 'aan alle regels te hou
den'. ,,Dat betekent niet meer dan
twee mensen ontvangen, mits je de
1,5 meter kunt handhaven. En géén
vuurwerk afsteken.''
Minister Tamara van Ark (Medi
sche Zorg) doet er nog een schepje
bovenop. Zij vraagt mensen om
vanavond binnen te blijven. ,,Ga
met z'n tweeën op de bank zitten.
Doe een spelletje, maar ga niet naar
buiten.''
Het kabinet vraagt ziekenhuizen
en klinieken om nóg beter patiën
ten te spreiden. Ook wil Van Ark
dat ziekenhuizen geen bedden
meer 'achterhouden'. ,,Alles bij el
kaar opgeteld - het ene bed hier, het
andere bed daar - kan dat precies
zijn wat we de komende tijd nodig
hebben'', zegt ze.
Schrik
Tot schrik van het kabinet is het
aantal coronabesmettingen giste
ren toegenomen. Er kwamen er
9500 bij, meer dan de dagen daar
voor. Op dit moment wordt onder-
zocht of dat te maken heeft met de
Britse coronavariant, die veel be
smettelijker lijkt te zijn dan het
'klassieke' virus.
Minister Hugo de Jonge (Volks
gezondheid) wist gisteravond al te
vertellen dat de Britse variant óók
door kinderen wordt verspreid. Dat
is zeer opmerkelijk, omdat het ka
binet er tot voor kort van uitging
dat kinderen een beperkte rol spe
len bij de verspreiding van corona.
De Jonge: ,,Dit type verspreidt
zich ook onder basisschoolleerlin
gen. Dat zie je normaal niet en dat
is op zichzelf iets om je zorgen over
te maken.''
Het kabinet beraadt zich nog of
de coronaregels voor kinderen
moeten worden aangescherpt. Een
versnelde opening van de basis
scholen, waar de Tweede Kamer
eerder deze maand nog om vroeg,
lijkt in elk geval van de baan.
Ondertussen neemt in de Kamer
de ergernis toe over de vaccinatie
strategie van het kabinet. De linkse
oppositiepartijen balen ervan dat
Nederland op 8 januari als laatste
land in Europa begint met prikken.
,,Zonder dat iemand daar een goede
reden voor heeft kunnen geven'',
vindt PvdA-Kamerlid Lilianne
Ploumen.
Minister De Jonge zit zich naar
eigen zeggen 'te verbijten' als hij de
beelden van vaccinaties in andere
landen ziet. De Jonge: ,,Jongens,
hadden wij ook maar in die eerste
rit gezeten, natuurlijk wil j e dat. Te
gelijkertijd geldt: we hebben de
keuzes gemaakt zoals we die ge
maakt hebben, en ik denk dat dat
verantwoorde keuzes zijn.''
Tientallen Nederlandse ziekenhuizen moeten
patiënten die wachten op een kankerbehandeling of
hartoperatie afbellen. Landelijk is de operatie
capaciteit gehalveerd om verpleegkundigen vrij te
spelen. Noodzakelijke acute zorg wordt wel verleend.
Bedden zijn er genoeg, maar het
lukt ziekenhuizen niet langer om
genoeg verpleegkundigen in te
zetten. Het ziekteverzuim ligt op 8
procent; verpleegkundigen zijn
ziek door corona of overwerkt. De
nood is nu zo hoog dat de 'kritieke
planbare zorg' moet worden afge
zegd. 29 procent van de ziekenhui
zen heeft geen andere keuze,
meldt de Nederlandse Zorgautori
teit (NZa).
,,De niet-urgente zorg was al af
geschaald om de urgente zorg
doorgang te laten vinden, maar dat
redden we nu niet meer'', zegt Ma-
riël Croon van het Landelijk Net
werk Acute Zorg. Het is niet meer
voldoende om alleen ingrepen aan
bijvoorbeeld knieën en heupen uit
te stellen. Ook mensen die een by
pass, een chemokuur of een kan
keroperatie nodig hebben, maar
niet direct in levensgevaar zijn,
kunnen worden gebeld dat de in
greep wordt uitgesteld. ,,We kun
nen alleen ruimte creëren door de
zorg af te schalen, dus nu ook de
urgente zorg die eigenlijk binnen
zes weken moet gebeuren.''
Twee weken geleden was een
kwart van de operaties geschrapt
om coronapatiënten te kunnen
helpen, vorige week was dat 40
procent en nu is de capaciteit ge
halveerd. ,,Acute zorg blijft ge
woon doorgaan'', benadrukt
Croon. Als een hartpatiënt ieder
moment kan overlijden dan wordt
die meteen geholpen.
Maar bijvoorbeeld een nier
transplantatie met een nier van
een levende donor hoeft niet di
rect plaats te vinden. Als de ge
zondheid van de patiënt sterk ver
slechtert of er ontstaat een tekort
aan dialysecapaciteit, dan is de
operatie acuut en zal die doorgaan.
Dat is ook het geval bij een trans
plantatie van een overleden donor,
anders gaat het orgaan verloren.
Keuzes
Artsen moeten moeilijke keuzes
maken, welke behandelingen wel
en welke kunnen een paar weken
wachten. De afgezegde behande-
Ziekenhuisbezetting
ook. Wie wordt afgebeld door zijn
medisch specialist kan niet zo
maar terecht in een ziekenhuis
waar nog wel plaats is. Er is geen
landelijk systeem voor spreiding
van reguliere patiënten. Zieken
huizen regelen dat - vaak regio
naal - onderling. Duitsland kan
evenmin soelaas bieden, zoals bij
Covid-19-patiënten wel gebeurt.
Duitsland heeft het nu zelf ook
zwaar en het aantal bedden en
verpleegkundigen is er niet onuit
puttelijk. De NZa praat met de zie
kenhuizen om de samenwerking
in de regio's te verbeteren.
Minder coronabesmettingen is
de enige uitweg. Croon: ,,De men
sen die nu worden opgenomen
hebben de infectie al voor de lock-
down opgelopen. We verwachten
dat het aantal patiënten tot in de
eerste week van januari, drie we
ken na het begin van de lockdown,
blijft stijgen. Het gaat iets harder
dan voorspeld. We hopen dat het
aantal opgenomen Covid-patiën-
ten na de eerste week van januari
gaat dalen. We kunnen het ons
niet veroorloven als het anders
loopt.''
Het Landelijk Netwerk Acute
zorg roept mensen met medische
klachten op om toch naar de dok
ter te gaan. Tijdens de eerste golf
meden mensen de huisarts.
Croon: ,,Als je te lang wacht of er
treedt vertraging in de zorg op,
dan wordt de prognose slechter
want de ziekte gaat door.'' In totaal
hebben huisartsen sinds de co
rona-uitbraak 1,16 miljoen minder
verwijzingen kunnen uitschrijven
dan verwacht kon worden zonder
corona, meldt de NZa.
Nieuwe patiënten
Aantal nieuwe coronagevallen
per dag.
lingen leiden tot 'emotionele ge
sprekken', zegt traumachirurg Mi
chael Verhofstad van het Erasmus
MC. ,,Het is nog steeds uitlegbaar
naar de patiënten. Je ziet wel dat
mensen voor zichzelf of hun fami
lie opkomen. Er is meer spanning
en emotie in de spreekkamer en
via de telefoon.''
Ook het Erasmus heeft 50 pro
cent van de operaties en behande
lingen geschrapt om verpleegkun
digen vrij te maken. Chemo's wor
den twee weken uitgesteld, opera
ties vanwege hart- en vaatziekten
donderdag 31 december 2020
GO
'Doe thuis een spelletje, maar
ga vanavond niet naar buiten!'
Het kabinet kijkt met angst en
beven naar de jaarwisseling.
Ziekenhuizen zitten zo goed als
vol. Tot overmaat van ramp blijkt
de Britse variant van het corona
virus zich óók onder kinderen te
verspreiden.
Hanneke Keultjes
Peter Winterman
Den Haag
Premier Mark Rutte doet een
laatste, dringende oproep aan
het volk: „Blijf binnen en houd je
aan de regels.'' foto anp
Nu al de helft
van operaties
geschrapt
Ton Voermans
Utrecht
Herstelafdeling in het Leids Universitair Medisch Centrum. foto hh/anp
Aanwezige coronapatiënten
in ziekenhuizen.
2714
SEPT OKT
NOV
14000
12000
10000
8000
6000
4000
2000
7-daags
"gemiddelde"
Woensdag:
7561
NOV
311220 BRON: RIVM, LCPS
Drukte op de Korte Opname- en
