ZEELAND GEBOEKT
De opa van Daan is
spoorloos verdwenen
Mary Copeland trekt
opnieuw ten strijde
Jonge loods
op een oude
tanker
8 ZEELAND
In Een fietser op een plein verzamelt Thom Schrijer uit Zierikzee zijn gedichten.
Richt de blik op een dichter met oog voor nuances, bijvoorbeeld voor de halve
dingen tussen fuik en nevel'.
Voor elk seizoen, voor elke maand,
voor heel wat dagen tussen i ja
nuari en 31 december heeft Thom
Schrijer een toepasselijk gedicht.
Voor oudejaarsdag kun je zelfs
kiezen. 'Tot/ morgen hebben wij die handvol
kleine/ uren nog tegoed, momenten samen,/
en later, veel later pas wordt het lente', besluit
hij zijn Silvesteravond. Het wiel van de jaarge
tijden draait onstuitbaar door, aan 'de hel
ling van seizoenen', om zijn woorden te lenen,
komt nooit een einde.
Ordenen
Thom Schrijer is op de leeftijd van het orde
nen gekomen en bundelt in Een fietser op een
plein al zijn poëzie. Hij werd in 1937 in Den
Haag geboren, en in een van zijn gedichten
keert hij terug naar zijn vroegere land: 'De
laatste landmijn uit ons duindal weggehaald,/
de laatste bunker weggemoffeld in het zand./
De duinen duin gelaten en het strand, mijzelf/
daar voor een middag teruggevonden'. Bijna
een voorspel op Zeeland, waar hij in 1998
kwam wonen. Een late Zeeuw dus, zoals
hij ook een late dichter is. In 1994 werd voor
het eerst een gedicht van hem, Wintermorgen,
geplaatst in een tijdschrift met de onbedoeld
op zijn geval toepasselijke naam De Tweede
Ronde. Door een verkeersongeluk ging zijn be
staan een tweede ronde in, hij verruilde het
bedrijfsleven voor het gedichten schrijven.
Prepensioen
Poëzie met onvermijdelijk de toon van pre
pensioen in plaats van jeugdige avontuurlijk
heid. De kalme kunst van het kijken, dat is
zijn specialisme. Oog voor nuances, bijvoor
beeld voor 'de halve dingen tussen/ fuik en
nevel', zoals het heet in het stemmige gedicht
Om oktober. Af en toe gaat de dichter op reis,
maar het is vooral zomer in Zeeland. Waarbij
hij vaak het water opzoekt van Schelde
en Grevelingen, zijn natuurlijke omgeving
zou je bijna zeggen.
Thom Schrijer publiceerde vanaf het begin
van deze eeuw zes bundels. In Een fietser op een
Een fietser
op een plein
plein, een kloek ge
bonden boek, zijn die
bijeengebracht en
aangevuld met een af
deling 'Overig' die
meer van hetzelfde
biedt. Gezien is
het openingswoord
van alle gedichten uit
een reeks. Het zou het
eerste woord op hon
derden Schrijer-blad
zijden kunnen zijn. Gezien hoe het voorjaar
komt, hoe het tij afloopt. Maar bijvoorbeeld
ook gezien hoe de glazenwasser werkt 'met
wisser en routine aan het helder/ houden van
zijn zelfbeeld.' Of gezien hoe zijn
kleinzoon slaapt en zijn kleindochter na één
Thom Schrijei
week 'jouw eigen antwoord op/ jouw onge
zegd ontbreken' is.
En de man zelf, waar vinden we die in deze
poëzie? We stuiten in een aantal gevallen wel
op de poëet in actie. Nou ja, actie: 'hij weet
zich, pen in de/ hand, tussen stilval nu en die
volgende/ zin.' Maar de persoon blijft angst
vallig buiten beeld, kijker die ongezien wil
blijven. Heel soms is er een glimp, een heime
lijk zelfportret: 'Ik ben de ventweg', dat wil
zeggen 'dicht langs/ huizen en ondertonen' en
vooral ver verwijderd van het 'parallel verlo
ren snelverkeer'. Kijk daar, Thom Schrijer,
dichter aan de veilige zijkant van de razende
poëziebrand.
De Zeeuwse schrijfster
Fiona Hack (1972) publi
ceert haar vierde jeugd
boek: De Wonderparaplu (Uitge
verij Ambilicious, 15,95 euro).
Opa Marinus van het meisje
Daan is tijdens een bezoek aan Ja
pan spoorloos verdwenen. Veertig
jaar heeft niemand iets van hem
gehoord. Oma bewaart op zolder
nog wel een Japanse paraplu, ze
noemt het een wonderparaplu.
Die en een brief zijn de enige aan
wijzingen die opa Marinus heeft
achtergelaten. Kan Daan daarmee
haar opa terugvinden?
Samen met haar vriendin Kiko
ontrafelt ze het geheim van de
wonderparaplu. Het verhaal
speelt in een Japanse tuin, de
mooiste die iemand ooit heeft ge
zien. Lukt het Daan om haar opa
te vinden? En kan zij de vloek op
heffen?
De Wonderparaplu verschijnt als
e-book ook in een Engelse verta
ling. Het verhaal is geschikt voor
kinderen
vanaf 8 jaar.
Fiona Hack
had tien jaar
lang een eigen
uitgeverij (De
klimmende
ster) en gaf di
verse boeken
en verhalen
bundels uit.
De Victoriaanse detective
Mary Copeland is al toe
aan haar derde deel. Mid
delburger Robbert Jan Swiers
(1959) liet haar begin 2019 voor
het eerst vier bloedstollende
avonturen beleven in Londen,
eind 19de eeuw. De tweede ver
halenbundel verscheen dit jaar
voor de zomervakantie. Nu zijn
er weer vier verhalen gebundeld
over de vrouwelijke Sherlock
Holmes.
Mary Copeland werkt onder
meer in opdracht van Scotland
Yard en beschikt over een eigen
team. In dit derde deel krijgt ze te
maken met het verleden van haar
familie en een zaak waarin een
vrouw tegen
haar wil in een
gesticht is opge
nomen. Verder
onderzoekt ze
grafroven en
ontmaskert ze
de moordenaar
van prostitués.
Ook nu zijn de
titels van de vier verhalen ont
leend aan schilderijen uit die
tijd, vervaardigd door kunste
naars die behoorden tot de Prera-
faëlitische Broederschap of de
navolgers daarvan.
U.nnj (<yr
Zeeuwse schrijvers
Zo onmiskenbaar Zeeland en
toch zo onbekend. We vol
gen vanaf de Vlissingse
boulevard op veilige afstand hun
activiteiten, maar wat doen die
loodsen eigenlijk? Libera Carlier
(Nijlen, 1926 - Ekeren, 2007) was
bijna veertig jaar loods op
de Schelde. Bijzonder genoeg,
maar nog veel bijzonderder was
dat hij prachtig over zijn beroep
kon schrijven. Zijn meesterwerk is
misschien Duel met de tanker uit
1957 over een reisje van een jonge
loods met een oude tanker, van
Vlissingen naar Antwerpen. On
gehoord stoer en spannend, maar
vooral ongelooflijk goede litera
tuur.
Het is of je meevaart over de ver
raderlijke Westerschelde, met on
voorspelbare stromen, grillige ge
tijden, ge
vaarlijke
zandplaten
en nergens
rechte stuk
ken waar
je als loods
even zou
kunnen ont
spannen.
'Ondiep en
schraal water', dat is de toon, want
de schrijver heeft niet alleen zijn
vakkundigheid maar ook zijn vak
taal meegenomen.
Loods Lievens, de hoofdper
soon, voert een zenuwslopend ge
vecht met de Marie Antoinette,
het schip in kwestie. Hij herinnert
zich de waarschuwing van colle
ga's: 'Ge weet niet waar ze naartoe
loopt en ze heeft evenveel kracht
achteruit als een frituur'. Ik zou
niet weten wat dat betekent, maar
het klinkt mooi en geestig. Zoals
het cryptische kaartje van de Wes-
terschelde voorin het boek mooi
en geestig overkomt. En de passage
over Foca Vitulina, beschreven als
een schip, maar het is de weten
schappelijke naam van de gewone
zeehond, in dit geval een exem
plaar waarop vergeefs is gejaagd.
De loods ontdekt bij 'zijn' schip
al voor hij de touwladder bestijgt
'een onheilspellende slagzij over
stuurboord'. De stuurman van de
Marie Antoinette onthult: 'She is a
real shithouse'. Loods Lievens over
weegt: 'Bij Borssele zal ik meer
zien.' Ergens bij Bath roept hij de
hulp van twee sleepboten in. Op
het laatste moment, in het zicht
van de havenNee, ik verklap het
toch niet. Dit is zo'n boek dat je
zelf wilt, moet lezen. Je ruikt dan
geen oud papier, maar het zout
van de golven en een indringende
olielucht. Libera Carliers fantasti
sche proza geeft ons, de stuurlui
aan wal, de indruk alsof we op de
brug staan en zogenaamd zelfver
zekerd roepen: 'Stuurboord tien,
volle kracht.'
dinsdag 29 december 2020
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Kalme kunst van het kijken
Mario Molegraaf
Thom Schrijer zoekt vaak het water op van Schelde en Grevelingen.
FOTO SANDRA SCHIMMELPENNINK
Verzamelde
Thom Schrijer: Een fietser op een plein. Ver
zamelde gedichten - Uitgeverij Liverse, 360
pagina's, 29,95 euro.
P£ WONP£RmRAP(U
Robbert Jan Swiers: Mary Cope
land, deel 3, Uitgeverij Aspekt,
19,95 euro.
Mario Molegraaf
l.b. carlioi
