Puzzeldagen
Ifc
7
Mutatie coronavirus
IN QUARANTAINE
TWEEDE GOLF, DAG 89
De week is een soort puzzel aan
het worden. Je weet bijna niet
meer of het maandag of zondag
is, woensdag of dinsdag. En is het nou
morgen al de dag voor kerst? Of valt
kerst toch netjes in het weekend?
Het begon met die abrupte extra
lockdown, vorige week. Of is het al
twee weken geleden? In elk geval, de
kinderen zouden kerstvakantie krij
gen, maar ineens hadden we ze een
paar dagen daarvoor al in huis. Nu
zitten we feitelijk in de dagen dat ze
vakantie hebben, maar het voelt nog
steeds als de extra lockdown. Vooral
omdat wij ook nog gewoon aan het
lockdownwerken zijn.
Van kinderen die thuis school kre
gen, werden het ineens kinderen die
de hele dag mochten oelewapperen,
hangen, spelen met lego. Of, zoals de
oudste van 8 nu doet, de tafel van 2
opzeggen tot 400. Zomaar, omdat het
kan. Ik zal u niet vermoeien met wat
het doet met hun dag-nachtritme.
Maar als ze eenmaal uitslapen tot
negen uur, krijg je ze 's avonds niet
meer om acht uur in bed. Over een
paar weken wordt het ook weer gek. Is
de kerstvakantie afgelopen. Zijn ze na
tuurlijk nog gewoon thuis, maar moe
ten we ineens weer doen alsof ze naar
school gaan. Maar dat is pas in 2021, ge
lukkig. Of is het al bijna oud en nieuw?
Ik zal u maar niet
vermoeien met
wat het doet met
hun dag-nachtritme
Niet dat het rotdagen zijn, die dagen
waarvan we de namen niet meer
weten. Ik was net nog in een park met
de kleintjes. Eentje was op haar step,
de ander met haar nieuwe fiets, ik
erachteraan, schreeuwend: „Stoppen
bij de hoek!'' Het was nattig koud,
maar dat weerhield hen er niet van een
kasteel te bouwen in de zandbak. Op
gewekt. Op de terugweg langs de olie-
bollenkraam. Thuis smullen, overal
poedersuiker. Terwijl gisteren, zomaar
tussendoor, ik durf niet te zeggen of
het dinsdag of maandag was, een his
torisch dagje bleek.
Mijn oudste dochter, die studeert in
Leiden, had al een tijdje keelklachten.
Test gedaan, een dag later uitslag. Ne
gatief Nu was ze in Rotterdam. Ik met
de kleintjes ernaartoe. ,,Heb je al ie
mand gezien sinds de test?'' vroeg ik.
,,Nee.'' ,,Dan kan ik je knuffelen,
meid.'' Deden we. Dat was wel een
ding, na negen maanden. Een uurtje
later, bij het afscheid, nog eens. Ja, het
zijn puzzeldagen, maar niet per se
ongelukkige.
Vermenigvuldiging
Mutatie
Frits Rosendaal, hoogleraar klini
sche epidemiologie in Leiden: ,,De
nieuwe variant kan ook door
toeval de overhand hebben gekre
gen. Stel dat er een illegaal feest
was waar één iemand heel veel
anderen besmet heeft: zoiets kan
van invloed zijn op het verdere
verloop, en op de vraag welke vi
rusvariant uiteindelijk boven
drijft."
Christian Drosten, een gere
nommeerde Duitse viroloog, ziet
in het nieuwe virus twee mutaties
die zorgen dat het mogelijk be
smettelijker is, en één mutatie
die waarschijnlijk verzwakkend
werkt. Zijn voorlopige conclusie
(op Twitter): 'De verspreiding kan
toeval zijn, maar het kan ook zijn
dat B.1.1.7 inderdaad een selectie
voordeel heeft.'
Maanden
In een artikel in wetenschappelijk
tijdschrift Science stellen onder
zoekers dat het maanden kan du
ren voordat dat duidelijk is. Er zijn
eerder varianten opgedoken die
besmettelijker léken, maar dat uit
eindelijk niet bléken.
Het roept wel de vraag op hoe het
ene type virus überhaupt besmet
telijker kan zijn dan het
andere. ,,Een virus moet twee din
gen doen om een ander te infecte
ren", zegt Rijkers. ,,Ten eerste
moet het kunnen overspringen,
en dus een periode in de lucht
overleven. Ten tweede moet het
daadwerkelijk een cel binnen
dringen."
De vraag daarbij is, legt de im-
munoloog uit, hoe goed het virus
zich bindt aan de cellen van de
ontvanger. ,,Daarvoor gebruikt
het virus zogenaamde spike
eiwitten. Een virus kan besmette
lijker worden als daarin mutaties
optreden. Soms gaat een virus
door zulke mutaties beter binden.
Dat zou hier het geval geweest
kunnen zijn."
Zeker is dat nog niet. De weten
schappers zeggen desondanks dat
het goed is dat de route naar het
Verenigd Koninkrijk meteen is af
gesloten, al is het maar uit voor
zorg. „Uiteindelijk kan het virus
zich alleen verplaatsen door reis
bewegingen", zegt Rosendaal.
,,Het komt niet met de kerstkaart
Uiteindelijk kan
het virus zich
alleen door
reisbewegingen
verplaatsen
binnen, zeg ik altijd maar. Je hebt
er mensen voor nodig."
Eén ding staat als een paal bo
ven water. Het donkerste scenario,
waarin variant B.1.1.7 inderdaad
70 procent besmettelijker is dan
de bekende versie en waarbij die
zich snel verspreidt, moeten we
volgens experts te allen tijde voor
komen. Mensen worden dan niet
per se zieker, maar er worden
méér mensen tegelijk ziek.
Geclaimd wordt dat het repro
ductiegetal van de nieuwe variant
0,4 hoger ligt. Stel dat ons huidige
reproductiegetal op 0,9 ligt: met
de Britse bonus erbij wordt dat
dan 1,3. Honderd mensen besmet
ten dan 130 anderen. Rosendaal:
,,Zo'n situatie hadden we in sep
tember ook. Het aantal besmet
tingen verdubbelt dan elke tien,
elf dagen."
In september was dat nog te
overzien. Nu liggen de ziekenhui
zen echter een stuk voller. ,,Dat
gaat gewoon niet. Dan zit je bin
nen een maand in een ontzet
tende crisis en krijgen mensen
niet meer de zorg die ze nodig
hebben."
dinsdag 22 december 2020
GO
Frank
Poorthuis
Frank Poorthuis schrijft dagelijks
over het gezinsleven tijdens corona.
Reageren:
frankpoorthuis@dpgmedia.nl
Werken aan een vaccin, zoals hier in Londen. foto afp AstraZeneca-lab in Oxford. foto Hollandse hoogte
Het virus bindt aan een cel en laat
Rna (genetisch materiaal) los.
Het Rna herprogrammeert de cel,
die nu virussen aanmaakt.
Bij het vermenigvuldigen kan een
afwijking in het Rna ontstaan
waardoor geen exacte kopie
van het virus wordt gemaakt.
Soms blijkt zo'n foutje
goed uit te pakken
voor het virus.
Zo is er nu een
variant waarbij de spikes
makkelijker hechten
aan menselijke cellen.
- Frits Rosendaal,
klinisch epidemioloog
