12 NIEUWS
SYRIË BURGEROORLOG
Na bijna tien jaar burgeroorlog is
Syrië eigenlijk weer terug bij af:
dezelfde elite is nog steeds aan de
macht, het Assad-regime heeft de
oorlog (bijna) gewonnen. ,,De op
stand begon om de corruptie in Syrië.
Nu is die corruptie alleen nog maar
groter, want er is nog een elite bijge
komen: mensen die rijk zijn gewor
den door de oorlog. Ondertussen is
het land kapot en is er een grote eco
nomische crisis. De Syrische burgers
zijn uitgeput door de oorlog, maar
alle oorzaken die ten grondslag lagen
aan de opstand, zijn er nog steeds.''
Een jaar lang woonde de Neder
landse journalist Fernande van Tets
in de Syrische hoofdstad Damascus.
Niet als journalist (voor dat beroep
kreeg ze geen visum), maar als hulp
verlener. Ze werkte als communica
tiemedewerker voor een VN-vluch-
telingenorganisatie in het land. Een
jaar lang verbaasde ze zich over de
manier waarop het Westen naar de
oorlog keek en over de machteloos
heid van de VN. En terwijl president
Assad het 'jaar van de overwinning'
uitriep, zag ze haar Syrische collega's
en vrienden alleen maar meer lijden.
Terug in Nederland schreef ze een
boek over die periode.
,,IS heeft gruwelijke dingen gedaan.
En ik begrijp dat het Westen daar
vooral naar keek: er gingen Europea
nen naar Syrië om zich bij IS aan te
sluiten en ze pleegden aanslagen in
Europa. Maar IS was vooral ook heel
goed in aandacht trekken, ze gebruik
ten hun gruwelijkheden als propa
ganda. Assad en zijn leger begaan ook
gruwelijkheden: het regime martelt
mensen, laat ze verdwijnen, pleegt
gifgasaanvallen, gooit vatbommen op
woonwijken. Maar zij zwijgen erover
of ontkennen het. Het Assad-regime
heeft in deze oorlog veel meer slacht
offers gemaakt dan IS. En hij zit er nu
nog steeds.''
Alle oorzaken
die ten grondslag lagen
aan de opstand,
zijn er nog steeds
,,Ja en nee. Nee, omdat de noodhulp
die de VN er verleent aan heel veel
mensen echt keihard nodig is en die
mensen ook helpt: ze hebben anders
te weinig voedsel of geen geld om de
huur te betalen. Ja, omdat ik heel veel
moeite had met de manier waarop de
VN daar wordt gedwongen te wer
ken. In ons hotel konden we donuts
eten en een paar kilometer verderop
stierven mensen van de honger, om
dat wij van het regime geen toegang
kregen tot het gebied en er dus geen
hulp konden verlenen. Dat frustreert
enorm. De VN kan in Syrië niets
doen zonder toestemming van de
overheid. Je wordt ook gedwongen
samen te werken met hulporganisa
ties die banden hebben met de elite
rond Assad. Maar als je het niet doet
of als je felle kritiek levert op het re
gime, word je misschien wel het land
uitgezet en kun je helemaal geen
hulp meer verlenen. Dat is een groot
dilemma.''
Assad heeft inmiddels weer con
trole over het grootste deel van
Syrië, alleen in het noordwesten
zijn oppositiegroepen en jihad-
groepen nog de baas. In Nederland
stellen de PVV en Forum voor De
mocratie dat Syrië weer veilig is en
dat de Syrische vluchtelingen hier
weer terug kunnen. Is dat reëel?
,,Als je door Syrië rijdt en om je heen
kijkt, is het overduidelijk dat mensen
niet massaal terug kunnen. Dat is een
illusie. Als hun huis er nog staat, is
het maar de vraag óf ze erin mogen
terugkeren. Veel huizen zijn ontei
gend door de overheid, zeker in ge
bied waar de oppositie de macht
heeft gehad. Voor terugkeer heb je
sowieso toestemming van het regime
nodig. En daarna kan het nog gebeu
ren dat je wordt gedwongen om in
militaire dienst te gaan of opgepakt
wordt door een inlichtingendienst
voor verhoor. Er zijn mensen terug
gekeerd die daarna verdwenen zijn.
Los daarvan is er door de oorlog
een grote economische crisis in Syrië:
er is veel werkloosheid, de prijzen
voor levensmiddelen zijn hoog, men
sen staan in de rij voor brood. Als je
Syrië nu langs de maatstaf van de
VN-voorwaarden voor een veilige te
rugkeer legt, dan kan daar echt nog
geen sprake van zijn.''
y -
woensdag 16 december 2020
PC
'IS beging gruwelen,
maar Assad maakte
veel meer slachtoffers'
Nadat het kalifaat van IS in rook
was opgegaan, verdween de Syri
sche burgeroorlog van de voorpa
gina's. Maar de oorlog duurt er tot
op de dag van vandaag voort. ,,Het
land ligt in puin, dat vluchtelingen
vanuit Europa massaal terug kun
nen keren, is een illusie'', zag jour
nalist Fernande van Tets, die een
jaar in het land woonde.
Cyril Rosman
Rotterdam
U verwondert zich over de wes
terse blik op de oorlog in Syrië.
Zijn we hier te veel gefocust
geweest op terreurgroep IS?
- Fernande van Tets, journalist
Ondertussen woonde u in Damas
cus en zag u dat de VN-organisa-
ties daar nauwelijks een vuist
maakten tegen de misdaden van
het regime. Bent u gedesillusio
neerd teruggekomen?
VIER
SEIZOENEN IN
DAMASCUS
Vier seizoenen
in Damascus,
verslag van een
land in oorlog,
Fernande van Tets.
Uitgeverij Thomas
Rap.
öJjJl 4 c-lL>- 4
ARRAQQA ALEPPO
II ALHASAKEH
HE8SR.1* ->>■ SH5BËKI
AT Na bijna tien jaar burgeroorlog ligt Syrië in puin. Mensen
zijn ontheemd: als hun huis er nog staat, bestaat de kans dat
het is onteigend door de overheid. fotos reuters, afp, getty images
