Wat mag nog wel,
Lang was een grootschalige sluiting iets voor
andere landen, maar nu pakt het kabinet toch ook
hier de grote hamer. Waar ging het mis?
Li
4
CORONA NIEUWE MAATREGELEN A
Met dagelijks gemiddeld ruim
achtduizend nieuwe infecties en
1872 coronapatiënten in het zie
kenhuis - dat aantal neemt weer
toe - gaat Nederland een maand
lang op slot. Hoe zijn we hier be
land? Vier mogelijke oorzaken.
1. Gedrag: de pure
angst is weg
Stijf van de schrik zaten velen
thuis in maart en april. Een blijf-
thuisadvies hoefde echt niet dage
lijks in hoofdletters via NL-Alerts
uitgestuurd te worden om effect te
hebben. Het aantal contacten dook
omlaag, de coronacurve ging steil
naar beneden.
Dat is nu anders: corona is geen
gevaarlijke nieuwkomer meer. We
weten dat het virus echt niet voor
iedereen een levenseinde of ic-op-
name betekent en dus 'is er nu een
stuk minder angst', zei hoogleraar
epidemiologie Frits Rosendaal
(LUMC) eerder. ,,Dat is op zich
prettig voor mensen zelf, maar het
gevolg was in maart en april wel
dat we massaal thuis zaten terwijl
de kans om besmet te raken toen
kleiner was dan nu.''
En daarom gaan we weer win
kelen (denk aan Black Friday!), be
zoeken we familie en vrienden en
werken we wat vaker op kantoor
dan thuis. Mobiliteitsdata bevesti
gen dat beeld: we reizen minder
met het openbaar vervoer (circa 60
procent minder dan normaal) en
we pakken minder vaak de auto
(schommelend rond min 20 pro
cent). Maar in maart en april wa
ren die percentages nog hoger: de
ov-reisbewegingen stonden vol
gens Apple-data toen op min 80
procent, autovervoer op min 50
procent.
Viroloog Ab Osterhaus: ,,Op een
gegeven moment is de rek eruit bij
de mensen, krijg je die vermoeid
heid met naleving van maatrege
len. Het probleem is: dan moet je
dus zwaardere maatregelen ne
men om vergelijkbare effecten te
halen dan eerder.''
2. Scholen: 'wellicht
onderschat'
Dagelijks regent het berichten uit
het hele land over klassen- of
schoolsluitingen. Hoe zit het met
de rol van kinderen bij corona?
Die lijkt toch groter dan aanvanke
lijk gedacht, zo blijkt uit de rap
porten van het RIVM. Vorige week
was 8,5 procent van de herleidbare
besmettingsbronnen een school
ofkinderopvangverblijf- 1650 in
fecties werden zo gelinkt aan on
derwijs of opvang. Dat percentage
steeg gestaag sinds de zomer (in
september was het nog slechts 4
procent).
,,Het is de lastigste groep, we
krijgen er moeilijk grip op'', zei
kinderarts-epidemioloog Patricia
Bruijning (UMC Utrecht) vorige
maand tegen deze krant. Gemid
deld geldt: hoe ouder de kinderen,
hoe groter de kans dat ze ziek wor
den en anderen besmetten. Viro-
loog Ab Osterhaus: ,,Ik denk dat
we de rol van oudere kinderen,
van zeg 12 tot 18 jaar, onderschat
hebben. Je ziet het nu ook aan de
meldingen van uitbraken op mid
delbare scholen. Op deze manier
kan een puber ook de binnenbren-
ger zijn van het virus in een ge
zin.''
,,Ik vermoed dat we veel infec-
Nieuwe besmettingen
ties missen'', zei ook Bruijning
,,Ze worden vaak maar heel mild
ziek, maar ze kunnen het virus
wel overdragen. Al weten we nog
steeds niet hoe groot dit probleem
is.''
3. Seizoenseffect:
'speelt mee'
Is het niet ook gewoon de winter?
Weer en klimaat spelen een rol,
zegt Osterhaus, al durft hij er geen
gewicht aan te hangen: ,,De com
binatie van temperatuur, uv-licht
en vochtigheid telt mee. Boven
dien zitten we meer binnen bij
kou en hoesten we elkaar dan eer
der aan. Maar hoe groot het sei
zoenseffect bij dit virus is weten
we nog niet. Feit is dat ook in
warme landen dit virus nog altijd
problemen geeft.''
4. Beleid: 'te traag, te
laat'
Osterhaus zegt het al maanden, ic-
voorzitter Diederik Gommers
pleitte er afgelopen weekeinde
ook voor in deze krant: de regering
moet sneller reageren op de curve
van het virus. Dat betekent: harder
ingrijpen als aantallen oplopen,
maar ook eerder versoepelen als
corona een tandje terugschakelt.
Diederik Gommers zei: ,,Als ik
zolang twijfel op een ic dan is een
patiënt al overleden.''
Ab Osterhaus zegt nu: ,,Je had
corona eerder helemaal weg moe
ten drukken. Nu wordt steeds ge
stuurd op ziekenhuiscapaciteit,
maar ik vind dat de strategie moet
zijn: dat virus wegkrijgen. Dan
moet je dus hard ingrijpen in een
veel eerder stadium. Maar dat is nu
een gepasseerd station. De grote
vraag straks wordt: hoe ga je alles
weer versoepelen? Als de r-waarde
dadelijk mooi laag is en je gooit al
les in één keer open, nog in de
winter, dan krijg je weer hetzelfde
liedje.''
Funshoppen, op vakantie gaan,
naar het museum of de sport
school: de komende vijf weken
zijn al deze activiteiten van de
baan. Acht vragen over de streng
ste lockdown in Nederland sinds
het begin van de pandemie.
Alleen winkels die belangrijk
zijn voor het levensonderhoud.
Dat zijn behalve supermarkten
bijvoorbeeld ook slagers, bak
kers, vishandels en
slijterijen. Maar ook drogiste
rijen, stomerijen, tankstations,
audiciens/opticiens en week
markten blijven open, net als
apotheken en banken. Thuis-
zorgwinkels zijn ook uitgezon
derd van de sluiting, net als die
renspeciaalzaken, reparatiebe
drijven en wasserijen. Buiten-
kramen voor kerstbomen mo
gen ook openblijven, dat geldt
ook voor groothandels en pak-
ket-ophaalpunten.
Alle 'niet-noodzakelijke win
kels' gaan verder dicht: dit zijn
bijvoorbeeld elektronicazaken,
kledingwinkels, schoenenzaken
en juweliers, meubelwinkels,
tuincentra en bouwmarkten.
Openstaande bestellingen
kunnen daar overigens nog wel
worden afgehaald, ook mogen
ondernemers hun spullen blij
ven bezorgen. Afhalen bij res
taurants blijft ook mogelijk.
Rondom Kerstmis - 24, 25 en 26
december - mogen we thuis
drie personen te gast hebben,
dat is één meer dan op andere
dagen tijdens de lockdown (dan
dinsdag 15 december 2020
GO
Toch die harde
lockdown, waar
ging het mis?
Niels Klaassen
Den Haag
Per dag, gemeld bij de GGD
10.000
1 dec mond
kapjesplicht
15 nov
14 dec
De winterlockdown maakt een
abrupt einde aan veel decem-
bertradities. Nederland moet
'op slot'. Wat betekent dat?
Edwin van der Aa
Niels Klaassen
Rotterdam
1. Welke winkels blijven open?
2. Verandert er iets met de
feestdagen?
