Muziek uit het hart als
zuurstof in barre tijden
6
Geen extra regels voor nieuwe gentechniek
Niemand eenzaam met Kerst
Lisa Jacobs was in haar felrode jurk
tussen de musici in zwarte concert
kleding een lichtpunt. Het zondag
concert kreeg de titel Distants
Lights, en vormde, volgens Jacobs,
een zoektocht naar een nieuwe ma
nier van bestaan, naar een her
nieuwde wereld. Toch oogt de cul
turele wereld momenteel somber.
De muziek die de enthousiaste mu
sici vanuit het hart brachten
vormde de zuurstof waar meloma-
nen heel veel behoefte aan hebben
in deze barre tijden.
Het eerste deel Preludio uit Con
certo per archi van Rota, was een ge
makkelijke verteerbare introductie.
Filmachtige licht klassiek die lekker
in het gehoor ligt.
In het Concert voor viool en strij
kers en BC van Bach, wordt de Vene-
tiaanse vorm a la Vivaldi met 3 de
len (snel, langzaam, snel) gebruikt.
Maar Bach zou Bach niet zijn als hij
er niet zijn eigen stempel op drukte.
Hoe ingenieus is niet de prachtige
vioolpartij in het openingsdeel die
stijlvol en met souplesse door Lisa
Jacobs werd gespeeld. Het Andante
is een juweel met de ostinato bas en
de lichte, sierlijke strijkersbegelei
ding, waaruit de soliste opbloeit
met een melancholische vloeiende
melodie. Het snelle slotdeel klonk
dansant in een soort rondovorm
met een vrolijk refrein, dat telkens
herhaald werd na de virtuoze,
adembenemende vioolsolo's.
Romance voor viool en strijkers
heeft Dvorak in 1876 geschreven.
Hij gebruikte hiervoor het thema
uit 5de strijkkwartet Andante con
moto. De lieflijke muziek kan Schu-
bertiaans klinken maar de interpre
tatie van Lisa Jacobs en The String
Soloïsts was heel romantisch met
zelfs hartstochtelijke frasen in het
centrale deel.
Fenomenaal
Een hoogtepunt vormde Exil voor
strijkers (zonder cello's en bas) van
Ysaye. Er was een duidelijk verlan
gen te horen in de muziek, indrin
gend zelfs. Maar ook berusting in de
delen waarin met sourdine werd
gemusiceerd. De partij van de altvi
ool was fenomenaal. Ysaye is dé
componist waar elke strijker mee
kan uitpakken.
Het arrangement dat Jacobs
schreef van Spiegel im Spiegel van
Part was verrassend. De tonische
drieklank werd door de violen ge
bracht met steeds een donkere bas
toon door de lage strijkers. De dia
tonische bewegingen speelde de
soloviool. De minimalistische mu
ziek kreeg door dit arrangement
een extra kleurenpalet.
Lisa Jacobs vond dit eerste festival
onder haar artistieke leiding bij
zonder. „Ondanks alle beperkingen
hebben we een mooi product neer
gezet. De musici voelen de urgentie
om te kunnen spelen en het pu
bliek reageert zo warm."
Het zondagconcert wordt don
derdag om 20.00 uur uitgezonden
via Radio 4.
Met Crispr-Cas is de ideale suiker
biet te componeren. Gerichte aan
passingen in de genen van de biet
kunnen ervoor zorgen dat de plant
ziekten weerstaat, langdurige
droogte overleeft en bijna geen ge
wasbeschermingsmiddelen nodig
heeft. De techniek gaat ook veel
sneller dan traditionele veredeling
waarmee tien of meer jaren is ge
moeid. Met Crispr-Cas zou de ak
kerbouw sneller kunnen verduur
zamen.
Tot verdriet van onder meer ver-
edelingsbedrijf SESVanderhave in
Rilland is Crispr-Cas nu nog ver
boden in de Europese Unie, terwijl
de genbewerkingstechniek veilig
is, zegt het bedrijf. Niet alleen SES-
Vanderhave, ook de Wageningen
Universiteit en Plantum, de
brancheorganisatie van bedrijven
die zich bezighouden met plant
aardig uitgangsmateriaal, zien
geen gevaar in wat in vaktaal 'ge
nome editing' heet.
Genetische modificatie
Ze waren dan ook teleurgesteld
toen in 2018 het Europese Hof van
Justitie bepaalde dat Crispr-Cas
onder de regels voor genetische
modificatie valt. Planten die via
een ingreep in het DNA resistent
zijn gemaakt tegen bijvoorbeeld
virussen mogen in Europa niet zo
maar worden aangeplant. Er gel
den strenge regels waarbij de aan
vrager van een vergunning moet
aantonen dat genetische gemodi
ficeerde levensmiddelen en dier
voeders honderd procent veilig
zijn. Om dat aan te tonen, zijn pe
perdure onderzoeken nodig. Mid
den- en kleinbedrijven hebben
daar het geld niet voor.
Deskundigen van de
ESFA stellen dat
Crispr-Cas geen
gevaren oplevert
Niettemin stellen de deskundi
gen van de ESFA dat Crispr-Cas
geen gevaren oplevert. Extra regels
voor genetische modificatie zijn
niet nodig. De Europese Commis
sie had de ESFA hierover om ad
vies gevraagd. Uiteindelijk bepaalt
het Europees Parlement of de gen-
bewerkingstechniek wordt toege
laten. Tot nu toe houdt dat de boot
af.
Droogte en hittegolven
De druk om met nieuwe verede-
lingstechnieken aan de slag te
gaan, wordt wel groter. De Duitse
landbouwminister Julia Klöckner
pleitte van de zomer nog om on
der meer Crispr-Cas een kans te
geven. Volgens haar zijn snel be
tere gewassen nodig om de land
bouw te verduurzamen en boeren
te wapenen tegen droogte en hit
tegolven. De EU wil dat in 2030 de
helft van de gewasbeschermings
middelen wordt gebruikt. Crispr-
Cas kan helpen om dat doel te ha
len.
Na Groningen is Zeeland de pro
vincie met de meeste suikerbieten.
Er is dit seizoen een kleine 12.000
hectare ingezaaid. Suiker is een
wereldmarkt. In veel landen bui
ten de EU wordt suiker met gene
tisch gemodificeerde gewassen ge
teeld. Met een suikerbiet die droge
perioden goed doorkomt en daarin
geen suikergehaltes afbouwt, kun
nen telers beter concurreren.
Vergelingsziekte
De suikerbietenteelt staat toch al
onder druk. Zo mogen boeren
sinds eind 2018 geen zaadcoating
meer gebruiken die de planten be
schermt tegen allerlei insecten. De
gevolgen van het verbod laten zich
zien op de Zeeuwse akkers. Luizen
veroorzaken de vergelingsziekte,
die de bietenplant verzwakt. De
vergelingsziekte hield vorig jaar
flink huis in Zeeland, met schade
en dus lagere suikeropbrengsten
als gevolg.
Frankrijk wil de zaadcoating
weer toestaan. Ook de Neder
landse suikerbietensector vecht
voor ontheffing, het liefst voor het
komende zaaiseizoen. De Cosun
Beet Company, de coöperatie waar
ook de Zeeuwse suikerbieten wor
den verwerkt, wil daarom snel
overleg met landbouwminister
Carola Schouten.
Scan de QR-code of ga naar
www.handicap.nl/kerst
maandag 14 december 2020
GO
De ideale
suikerbiet
komt in
zicht
Suikerbieten op het land. Het Europees bureau voor Voedselveiligheid (EFSA) oordeelt dat er geen
extra regels nodig zijn voor de innovatieve veredelingstechniek Crispr-Cas. foto ernesta verburg
Het Kamermuziekfestival in de
zomer verviel. Toch wist Lisa Ja
cobs, de nieuwe artistiek direc
teur, met het tweedaagse Win
terfestival een stemmig festival
sfeertje te creëren in Middel
burg.
Jeanette Vergouwen
RECENSIE
Slotconcert Kamermuziekfestival
Door Lisa Jacobs, klavecinist Jan
van Grootheest en The String So-
loïsts. Gehoord zondag 13 de
cember in de Zeeuwse Concert
zaal in Middelburg.
Kunnen Zeeuwse suikerbieten
telers op termijn bietenzaad
gebruiken waarvan de genen
bewerkt zijn? De kans neemt
toe nu het Europees bureau
voor Voedselveiligheid (EFSA)
oordeelt dat er geen extra re
gels nodig zijn voor de innova
tieve veredelingstechniek
Crispr-Cas.
Frank Balkenende
Rilland
ADVERTENTIE
Maar liefst één op de twee jongeren met een handicap is eenzaam.
Door hun handicap maken zij moeilijker vrienden en vinden ze geen
aansluiting in de maatschappij. De angst om met de Kerstdagen alleen
te zitten, thuis of in een zorginstelling, is groot. Wij vinden dit
onaanvaardbaar. Het kan niet, het mag niet. Niet met Kerst. Nooit.
"Dit jaar zit ik
met Kerst, maar
ook met Oud
Nieuw alleen
thuis. Dat maakt
me zo verdrietig,
dat gun ik
niemand."
- Nadï
HandicapNL
IEDEREEN EERLIJKE KANSEN I
HandicapNL vindt dat
niemand eenzaam mag zijn
met Kerst. Daarom zijn we een
crowdfiinding gestart om 1.000
Kerst cadeauboxen naar
eenzame jongeren met een
handicap te sturen. Help jij
mee? Samen laten we zien dat
er iemand is die aan ze denkt!
"Ik voelde dat
vrienden zich na
mijn hersenletsel
voor me schaam
den of me niet
meer voor vol
aanzagen."
- Jasper
