II
'100 euro besparen op collectieve premie'
ECONOMIE 19
die klinkt
Het nieuwe pensioenstelsel moet
in 2026 in gaan. Afgesproken is dat
de pensioenen dan voortaan mee
bewegen met de financiële mark
ten. Gaat het goed met de beleg
gingen, oftewel heeft het pensi
oenfonds meer geld in kas, dan
kunnen de pensioenen omhoog.
Valt het tegen, dan gaan de pensi
oenen omlaag.
Om te veel gejojo te voorkomen
komt er een buffer om tegenvallers
op te vangen. Die wordt weer ge
vuld met een deel van de positieve
rendementen. Kortom: de winst
op de beleggingen wordt niet he
lemaal uitgekeerd aan de deelne
mers, het verlies wordt niet hele
maal verhaald op de deelnemers.
Volgens de huidige regels moe
ten pensioenfondsen heel veel
geld in kas houden om aan alle lo
pende en toekomstige pensioen
verplichtingen te kunnen voldoen.
Dat wordt uitgedrukt met de term
dekkingsgraad. Bij een dekkings
graad van 100 procent kan het pen
sioenfonds aan alle huidige en toe
komstige verplichtingen voldoen.
Zit het fonds onder de 100, dan
moet er volgens de regels gekort
worden. Verhogen van de pensioe
nen mag pas als de dekkingsgraad
boven de 110 procent zit. Hoe lager
de rente, hoe meer geld er in kas
moet blijven. En door de alsmaar
dalende rente loopt dat bedrag op.
Daar valt voor de pensioenfondsen
niet tegenop te beleggen.
In het nieuwe stelsel gelden die
strenge regels niet meer en hoeft
er veel minder geld achter de hand
gehouden te worden. De grote
vraag nu is wat te doen tot het
nieuwe stelsel in 2026 ingaat? De
oude regels handhaven en het ri
sico lopen op nieuwe kortingen?
Of net doen of het nieuwe stelsel
al geldt en de pensioenen verho-
gen als het meezit? Een moeilijke
vraag. Het nieuwe stelsel is er juist
gekomen omdat in het huidige
stelsel miljoenen pensioenen al
tien jaar lang niet meer zijn ver
hoogd en soms zelfs gekort. En
voor elke euro aan pensioenpre
mie krijgt de deelnemer steeds
minder pensioen. Dat ondanks het
feit dat de pensioenfondsen de
meeste jaren goede rendementen
maken met hun beleggingen.
Dat verhaal is niet goed uit te
leggen en daarom moest er een
eenvoudiger en rechtvaardiger
stelsel komen. Eentje waarbij deel
nemers direct profiteren als het
goed gaat en inleveren als het
slecht gaat. Onder meer pensioen
fondsen en de vakbeweging heb
ben al gezegd dat wat hen betreft
de nieuwe regels al moeten gelden
tijdens de overgangsfase. Minister
van sociale zaken en werkgelegen
heid Wouter Koolmees komt bin
nenkort met een voorstel voor de
overgangsperiode tot 2026. Zoals
het er nu naar uitziet blijven de
oude regels gelden, maar worden
ze minder streng gehandhaafd.
Buiten de gevarenzone
Met de huidige regels zitten veel
pensioenfondsen, waaronder vier
van de vijf grootste, met een te
kort. Door de regels soepel te in
terpreteren blijven veel fondsen
toch buiten de gevarenzone. En de
twee fondsen die mogelijk wel een
tekort hebben, het ABP en PFZW,
hoeven veel minder te korten.
Koolmees wil ook de komende
jaren de regels minder streng
handhaven. Pas als de dekkings
graad onder de 90 procent zakt
moet het fonds een korting door
voeren. Die mag over meerdere ja
ren worden uitgesmeerd. Over vijf
jaar moet de dekkingsgraad 95
procent zijn. Dan kan een pensi
oenfonds overstappen naar het
nieuwe stelsel zonder te korten.
De soepelere regels zullen er in
de overgangsfase ook voor zorgen
dat pensioenfondsen met vol
doende in kas de pensioenen snel
ler verhogen. De kans op koop-
krachtbehoud of-verbetering van
gepensioneerden komt daarmee
dichterbij. Al zal voor de meeste
fondsen verhogen van de pensioe
nen nog jaren buiten beeld blijven.
Door de regels te versoepelen
worden kortingen (deels) voorko
men. Dat geeft rust en is goed voor
vertrouwen in het nieuwe stelsel.
beidsrechtelijke relatie en daar gel
den volgens hem andere regels dan
bij een gewone contractuele relatie.
In dit geval - in een relatie tussen
werkgever en werknemer - is er
volgens De Ruiter nu geen wette
lijke grondslag voor een vaccinatie
plicht voor werknemers. ,,Je kunt
het als werkgever vragen, maar een
algemene verplichting lijkt niet
haalbaar."
Verpleeghuizen
Ook hier volgt een nuancering. De
Ruiter kan zich namelijk wel voor
stellen dat sommige werkgevers
vaccinatie als eis hanteren bij het
uitvoeren van bepaalde werkzaam
heden, zoals in verpleeghuizen of
ziekenhuizen of bij een beveiliger
werkzaam op een festivalterrein.
De werkgever zou de werknemer
die zich weigert te vaccineren, om
deze reden kunnen ontslaan als er
binnen het bedrijf geen andere pas
sende functie is.
En of vaccinatie van een nieuwe
werknemer kan worden geëist?
Vanuit juridisch perspectief is
het in sommige gevallen mogelijk
om zulke eisen te stellen, maar het
is lastig, zegt de arbeidsrechtadvo
caat. ,,Je gaat namelijk onderscheid
maken en dit mag alleen voor zover
dit objectief gerechtvaardigd is
door een legitiem doel, waarbij de
middelen passend en noodzakelijk
zijn." Ook dat is een belangenafwe
ging die de rechter zal moeten ma
ken.
Al met al is het dus allerminst een
uitgemaakte zaak. En daarbij is het
ook allesbehalve een gemakkelijk
gesprek, vult Schans aan. ,,Kijk, aan
de ene kant zijn wij een gastvrij
heidssector. We zijn tegen elke
vorm van discriminatie en privacy
staat voorop. Tegelijkertijd moeten
we ons afvragen hoeveel lock-
downs we misschien nog krijgen
en hoeveel wij er als sector nog aan
kunnen."
Een wettelijk
verplichte vaccinatie
voor werknemers lijkt
niet haalbaar
En hoe het dan zit voor medewer
kers die ingezet worden op een eve
nement, bijvoorbeeld als beveili
ger?
Dat is weer een heel andere dis
cussie, zegt arbeidsrechtdeskun-
dige Pieter de Ruiter van Pallas Ad
vocaten. Het gaat hier om een ar-
Dit blijkt uit berekeningen van ver
gelijkingssite Independer. In totaal
hebben 11 miljoen mensen een col
lectieve verzekering, vaak via het
werk. Van hen hebben 1,2 miljoen
verzekerden alleen een basisverze
kering. Juist die collectieve basis
verzekering is over het algemeen
een dure verzekering. Dat komt
omdat verzekeraars vooral hun
duurdere polissen aanbieden voor
het collectief. Deelnemers aan zo'n
collectieve verzekering krijgen wel
iswaar maximaal 5 procent korting
op de premie, maar dan nog is de
basisverzekering duur.
Uit een inventarisatie blijkt dat
een gemiddelde besparing van 103
euro per jaar mogelijk is door over
te stappen naar een goedkope indi
viduele verzekering. ,,Veel mensen
denken nog steeds dat je met een
collectieve verzekering goedkoper
uit bent. Maar dat is niet altijd het
geval'', zegt Babs van der Staak van
de Consumentenbond. ,,Het is
goed om te kijken of je elders niet
goedkoper uit bent.''
Sommetje
De besparing geldt nadrukkelijk
voor mensen met een basisverzeke
ring. Voor wie aanvullend verze
kerd is kan het sommetje heel an
ders uitpakken. Dat komt omdat
verzekeraars ook korting geven op
de aanvullende verzekeringen. Een
verzekerde kan dan wel besparen
op de basisverzekering door over te
stappen, maar verliest de korting op
de aanvullende verzekering. Dan is
het de vraag of overstappen loont.
Independer denkt dat voor mensen
Juist de collectieve
basisverzekering is
een dure verzekering
met veel aanvullende verzekerin
gen een overstap juist nadelig is.
Kritisch kijken naar de aanvul
lende verzekering kan ook lonend
zijn, volgens de Consumenten-
bond: ,,Bij collectieve verzekerin
gen heb je vaak een uitgebreid pak
ket aanvullende verzekeringen.
Daar zit dan kraamzorg, fysiothera
pie en orthodontie in. Als je daar
maar beperkt gebruik van maakt,
kan het zijn dat je met een minder
uitgebreide aanvullende verzeke
ring bij een andere verzekeraar
goedkoper uit bent.''
Uit eerder onderzoek bleek dat
veel mensen vanwege de aanvul
lende verzekeringen blijven zitten.
Ze zijn bang dat ze die verliezen bij
een overstap. Een verzekeraar heeft
namelijk geen acceptatieplicht voor
de aanvullende verzekering.
woensdag 9 december 2020
Wat te doen tot het
nieuwe pensioen?
Politiek en sociale partners
doen er alles aan om kortingen
op de pensioenen te vermijden.
Zo moet worden voorkomen
dat er een valse start wordt ge
maakt met het nieuwe pensi
oenstelsel.
Peet Vogels
Den Haag
an
In 2026 gaat het nieuwe
pensioenstelsel in. De grote
vraag is nu: wat te doen tot
het nieuwe stelsel ingaat?
Rijen mensen die dicht op el
kaar gepakt staan te wachten
voor aanvang van een concert:
we kunnen het ons bijna niet
meer voorstellen. Mogelijk is het
straks zo dat concertbezoekers
alleen welkom zijn als ze kunnen
aantonen gevaccineerd te zijn.
FOTO ANP/HH
GO
—Arbeidsrechtdeskundige Pieter
de Ruiter
Bijna een miljoen verzekerden
kunnen jaarlijks meer dan 100
euro op hun zorgpremie bespa
ren. Ze hoeven alleen maar over
te stappen van een collectieve
verzekering naar een individuele
polis. De besparing geldt overi
gens alleen voor mensen met
louter een basisverzekering.
Peet Vogels
Rotterdam
Minister Koolmees en FNV-voorzitter Han Busker. foto anp/hh
