Levenslang
geëist in
proces-
Charlie
Hebdo
NIEUWS 15
Een 'bizar ongeluk' tussen een blinde
en bijna-blinde skiër leidde tot een zes
jaar durende rechtszaak. Jeroen van Dijk
verloor door de botsing bijna al het licht
in zijn ogen.
Donderdag 23 januari 2014. Het is
Kaiserwetter - veel sneeuw, een
stralende zon en een strakblauwe
lucht - als J eroen van Dijk zijn
ski's vastklikt op een piste bij
Bramberg in Oostenrijk. Hij kijkt
om zich heen. Weliswaar is zijn
gezichtsvermogen maar 20 pro
cent, met zoveel zonlicht op de
witte sneeuw kan hij toch iets
zien. Er zijn nauwelijks skiërs.
De afdaling kan beginnen. Je
roen draagt een fluorescerend
hesje met het woord 'Blind' erop.
Zijn begeleider van de Neder
landse Visueel-gehandicapten Ski
Vereniging (NVSV) heeft een
hesje waarop 'Guide' staat. Jeroen
en begeleider praten met elkaar
via een portofoon met oortjes.
Even verderop staat nog een
setje skiërs, een blinde met bege
leider van de NVSV. ,,Oké, jij
moet een bochtje naar rechts ma
ken en dan ga ik jou weer volgen'',
instrueert de begeleider 'zijn'
blinde skiër. ,,En door, ga maar
even door.'' De blinde skiër glijdt
over de blauwe piste. ,,En naar
links. Het wordt nu ietsje steiler.
En naar rechts, laat maar doorlo
pen.'' Het is inderdaad iets steiler.
De blinde gaat steeds harder en de
begeleider raakt zo'n 30 meter
achterop. ,,En naar rechts, eh naar
links!'' De blinde skiër draait naar
links om snelheid te minderen.
Zijn begeleider schreeuwt:
„Rechts!" Maar het is te laat. Van
de andere kant komt Jeroen aan,
met een paar meter achter hem
zijn begeleider. Frontaal knalt de
blinde skiër op Jeroen met een
snelheid van zo'n 30 tot 40 kilo
meter per uur. ,,Oooh! Ooh!'',
roept de begeleider verschrikt.
Beide blinden blijven versuft in
de sneeuw liggen. De blinde skiër
is in zijn kruis geraakt en hapt
naar adem. Jeroen ligt languit.
Achter hem gaat een skiër die
moet uitwijken onderuit. De
bodycam van de begeleider legt
de gebeurtenissen vast. ,,Mijn
fout'', geeft de begeleider toe. ,,Ik
had er geen controle over.''
Traumaheli
Een Oostenrijkse skiër vraagt of
de Nederlanders hulp nodig heb
ben. „Nein," antwoordt de bege
leider. ,,Es geht gut! Toch? Jeroen?''
Maar het gaat niet goed. Jeroens
kaak is op twee plekken gebroken.
Hij bloedt. Met een reddingsba
naan wordt Jeroen naar beneden
gebracht. Hij is dan al buiten wes
ten door een zware hersenschud
ding. Een traumaheli vliegt hem
naar het ziekenhuis in Salzburg
waar hij vier dagen zal verblijven.
Hij is in paniek als hij wakker
wordt. ,,Ik zag helemaal niets;
wist niet waar ik was of wat er
was gebeurd.'' Er volgt een opera
tie aan zijn kaak. Het slechtste
nieuws moet nog komen: bloe-
dingen in toch al slechte ogen. Je
roen verlies bijna al het licht,
stapsgewijs wordt het donker.
Begin december 2020. Jeroen
schuifelt over het zwart-wit ge
blokte - dat contrast kan hij nog
net ontwaren - voetpad in zijn
tuin. Hij stopt bij een muur waar
tegen zeven paar ski's staan. ,,Kijk,
dit is mijn ski-kerkhof.'' Hij laat
ze zien als antwoord op de vraag:
Wat moet een blinde überhaupt
op de skipiste? ,,Ik ben nu 70 jaar
maar voordat ik in 2010 in beide
ogen een infarct kreeg en slecht
ziend werd, was bergsport mijn
passie. Ik had vijftig jaar berg
sportervaring. Ik was voorzitter
van de Nederlandse Skitoeren-
commissie.'' Hij maakte ruige
tochten, in de mist van een glets
jer af; dat werk. ,,Maar de veilig
heid kwam bij mij altijd op de
eerste plaats.''
Ik leef nu in een
andere wereld
met nieuwe
uitdagingen
De afdalingen in de Oostenrijkse
Alpen in 2014 waren de eerste
sinds zijn ooginfarcten. Die ski
tochten voor blinden en slecht
zienden van de NVSV leken hem
wel wat. ,,Ik vond de werkwijze
wel merkwaardig qua veiligheid.
Helmen en portofoons waren niet
verplicht.'' Op eigen kosten
schafte Jeroen een portofoon met
oortjes aan. ,,De wederpartij had
er geen.''
Terug naar 2014. Jeroen wordt
met een ambulance naar Neder
land vervoerd. Zijn kaken zijn ge
fixeerd en hij krijgt vloeibaar
voedsel. De oogarts meet nog
maar een paar procent zicht. Hij
beseft dat hij voor de rest van zijn
leven echt blind zal zijn, even
blind als de skiër die op hem
klapte. Dan dringen ook de finan
ciële consequenties door. Hij belt
een advocaat.
Ingewikkeld
Kat in het bakkie, lijkt het aan
vankelijk, maar aansprakelijkheid
bij een ongeluk tijdens het spor
ten is ingewikkeld in het Neder
lands recht. Jeroen schakelt de
Nederlandse advocaat Stephan
Wijnkamp in die in Oostenrijk
een praktijk heeft en zich specia
liseerde in ski-ongevallen. Wijn
kamp adviseert om de zaak in
Oostenrijk voor de rechter te
brengen. Hij stelt namens Jeroen
de NVSV, de begeleider én blinde
skiër aansprakelijk. Jeroen verliest
de rechtszaken tegen de begelei
der en de NVSV. De aansprake
lijkheid ligt bij de blinde skiër; hij
besloot op eigen initiatief een
bocht naar links te maken.
Pas twee weken geleden kwam
er na zesenhalfjaar een eind aan
de juridische lijdensweg. De ver
zekeraar van de blinde skiër be
taalt alle proceskosten. Jeroen
krijgt 200.000 euro schadevergoe
ding, een groot deel had hij al uit
gegeven aan verpleging, hulp en
aanpassingen aan zijn huis.
Jeroen vertelt zijn verhaal om te
waarschuwen. ,,Mijn ongeluk had
voorkomen kunnen worden, als
er andere regels waren geweest.
Blind skiën kan echt veilig. Als in
Oostenrijk slechtzienden gaan
skiën, dan moet er een gediplo
meerd skileraar vóór skiën. Die
ziet dan de gevaren en obstakels
het eerst; veel veiliger. Mijn passie
voor skiën is voorbij. Bijna blind
leef ik nu in een andere wereld
met nieuwe uitdagingen."
Vijfjaar geleden werden in drie da
gen tijd drie aanslagen gepleegd.
Op 7 januari 2015 was weekblad
Charlie Hebdo het doelwit, de dag
erna werd een agent doodgescho
ten en de dag daarna volgde een
aanslag op een joodse supermarkt.
In totaal vielen zeventien
doden. De drie daders werden
doodgeschoten. De afgelopen we
ken stonden veertien verdachten
terecht. Volgens de openbaar aan
klager hebben zij op verschillende
manier hulp verleend aan de terro
risten. In veel gevallen ging het om
wapenleveranties. Drie van hen
worden overigens bij verstek be
recht. Ze bevinden zich in Syrië of
zijn daar omgekomen.
Bestellijst
Tijdens het proces erkenden de
meeste verdachten te hebben sa
mengewerkt met de drie daders.
Maar niet één van hen had weet van
de plannen om aanslagen te plegen,
zeiden ze tegen de rechter. Van één
van de hoofdverdachten, Ali Riza
Polat - een vriend van één van de
daders, werd een handgeschreven
'bestellijst' gevonden bij een Belgi
sche garagehouder/wapenhande
laar. Daarop stonden wapens en ex
plosieven vermeld. ,,Op zijn iPad
hebben we foto's gevonden over de
jihad en een vlag van IS'', zei de
aanklager.
De verdachte erkende in de
rechtbank dat lijstje te hebben ge
schreven, maar volgens hem waren
de wapens bedoeld voor een over
val van een geldtransport.
De advocaat van Charlie Hebdo, Ri
chard Malka, benadrukte deze week
de 'symbolische betekenis' van het
proces. „Terwijl deze rechtszaak be
zig was, werd een onderwijzer (Sa
muel Paty, red) in tweeën gesne
den. Sorry dat ik het in zulke ver
schrikkelijke woorden zeg. Maar
terroristen willen ons duidelijk
maken: we hebben geen bal te ma
ken met jullie wetten en rechtsza
ken.''
De rechter doet volgende week
woensdag uitspraak.
woensdag 9 december 2020
Ongeluk tussen blinde
skiërs, dat verzin je niet
Ton Voermans
Nijmegen
- Jeroen van Dijk
De Franse justitie heeft levens
lang geëist tegen twee mannen
die betrokken zouden zijn bij de
aanslagen van januari 2015 in en
rond Parijs. Ze zouden mede
schuldig zijn aan terrorisme.
Tegen twaalf anderen werden
celstraffen geëist van vijf tot
dertig jaar.
Frank Renout
Parijs
Advocaat Richard Malka van
Charlie Hebdo. foto afp
