onder hygiëneproducten
Wat zegt de wetenschap y
Tijdens de uitvaart van opa
op je mobiel, dat gaat wel ver
Eureka! Veilig onder imkerhoed
h
'Zit ik nu op mijn
telefoon omdat ik
iets nuttigs aan het
doen ben of niet?'
19
Op onze huid
leven biljoenen
microben die al
lerlei processen
in ons lichaam
beïnvloeden.
Overmatig sop
pen en boenen
onder de douche
zorgt voor een
disbalans.
eraan. De auteur/arts sluit zijn
boek af met de volgende conclusie:
,,Een eenvoudige definitie van wat
schoon is, is niet te geven want het
houdt alles in. Maar wanneer we
actief zoeken naar een evenwicht
tussen gerichte hygiëne en een
zinvolle blootstelling aan de
wereld, zou het gevoel van een
heid dat daaruit voortvloeit we-
leens even goed de essentie van
schoon kunnen weergeven als alle
definities die ik tot nu toe heb
gevonden.''
Sommige mensen appen meer dan ze praten. Telefoonverslaving lijkt een van de
grote problemen van de 21ste eeuw. Maar is dat beeld wel terecht?
Universiteit
van Nederland
BRENDAN HADDEN
Gebruik jij je telefoon vaak langer
dan je oorspronkelijk van plan
was? Zeggen de mensen in je om
geving wel eens dat je te veel op je
telefoon zit? Vind je het door je
smartphone moeilijk te concen
treren op studie of werk?
Heb je op alledrie de vragen 'ja'
geantwoord? Volgens sommige
psychologische tests kan dat erop
wijzen dat jij verslaafd bent aan je
telefoon. Maar klopt dat wel? Wan
neer kan je iemand precies tele-
foonverslaafd noemen? Dat zijn de
vragen waar digitale cultuuron
derzoeker Mariek Vanden Abeele
(Tilburg Universiteit) zich mee
bezighoudt: ,,De cijfers hierover
zijn een mijnenveld: de schattin
gen lopen uiteen van 1 tot wel 40
procent telefoonverslaafden.''
Vanden Abeele is van mening
dat we telefoongebruik op dit mo
ment te makkelijk als verslaving
categoriseren: ,,Het probleem is
dat de criteria voor telefoonversla
ving vaak klakkeloos zijn overge
nomen van de manier waarop we
drugsverslavingen meten. Maar
het betekent toch echt iets anders
als je heroïne gebruikt om je stem
ming te verbeteren dan als je soci
ale media gebruikt om je stem
ming te verbeteren. Praten met
vrienden op sociale media kan een
hele gezonde manier zijn om een
beter humeur te krijgen.''
Vanden Abeele denkt dat we pas
van problematisch gebruik kun
nen spreken als het aan twee voor
waarden voldoet: ,,Ten eerste als je
ernstig verlies van controle er
vaart. Bijvoorbeeld als je het tij-
dens de begrafenis van je opa echt
niet kan laten om op je telefoon te
kijken. Ten tweede als het tele
foongebruik ernstige problemen
oplevert, dus dat het bijvoorbeeld
ten koste gaat van je baan, je stu
die of je relatie.''
Wat blijft er over van al die 'tele-
foonverslaafden' als je die criteria
aanhoudt? „Waarschijnlijk is dan
minder dan 1 procent van de be
volking dusdanig verslaafd dat ze
hulp nodig hebben van een pro
fessional'', aldus Vanden Abeele.
Het is volgens de onderzoeker
ook niet slecht om een beetje af
hankelijk te zijn van je telefoon.
,,Ik ben immers ook afhankelijk
van het openbaar vervoer om op
werk te komen.'' Net zoals het ov
handig is om ons van a naar b te
brengen, helpen telefoons ons om
te navigeren, onze bankzaken te
regelen of contact met vrienden
en familie te hebben.
Het draait dus allemaal om de
balans. Hoe voorkom je dat die
overhelt naar de verkeerde kant?
„Bijvoorbeeld door bepaalde mel
dingen uit te zetten. Of door je
scherm op grijstinten te zetten. Er
zijn dan geen felle kleurtjes meer
om je aandacht te trekken.''
Tot slot zit het vinden van die
balans volgens Vanden Abeele
vooral in afspraken maken met je
zelf en anderen over het gebruik.
„Vraag jezelf af: zit ik nu op mijn
telefoon omdat ik iets nuttigs aan
het doen ben of niet?''
Kijk op de site bij
J /wetenschap
Wetenschappers
vertellen over hun
eurekamoment.
Dit keer Ruud
Verdaasdonk (59),
hoogleraar zorg
innovatie bij de
Universiteit
Twente.
„Sinds de eerste lockdown
in maart is het voor koren
niet meer mogelijk om
samen te zingen en de
voetbalstadions zijn leeg.
En in die periode kreeg ik
ook vragen vanuit de zorg
om een sociaalvriende-
lijke oplossing te beden
ken zodat het gezicht van
het personeel weer volle
dig zichtbaar zou worden.
Zo heb ik een social face
mask bedacht, gebaseerd
op een imkerhoed met
een transparant venster
en een doek rondom rus
tend op de hoedrand.
Deze zomer maakte ik een
prototype en heb het ge
test bij een beroepskoor
in Enschede. Ik kreeg als
reactie dat het best
benauwd was als je hem
langer ophad. Daarom is
het nu meer een face
shield, met een stuk doek
eromheen waardoor de
verspreiding van druppels
van alle kanten wordt
tegenhouden. Door de
opening onder de kin is
het minder benauwend.
Voor mij was het beden
ken en ontwikkelen van
deze cap een groot mo
ment, omdat ik ervan
overtuigd ben dat de
druppeltjes de grote bron
voor verspreiding van het
virus zijn; meer dan de
veel kleinere aerosolen.
Dankzij deze cap gebeurt
dat niet meer. Sinds de zo
mer hebben we grote
stappen gezet en een
firma gevonden die de
caps kan produceren on
der de naam 'CapEazy'. Of
het nu om een kerkkoor
gaat of om supporters van
FC Twente, met het mas
ker op kunnen heel veel
mensen tegelijk in een
ruimte zingen of schreeu
wen. Je bent geen (drup-
pel)verspreider en omge
keerd ben je bechermd. Er
wordt over de cap wel
eens lacherig gedaan,
maar er zit een diepere ge
dachte achter die ontstaan
is uit wetenschappelijke
inzichten. Je hebt mond-
maskers en face shields en
dit is het beste uit twee
werelden: show the smile
on your face againf'
-Jim Jansen
Wetenschap wordt gemaakt in samenwerking met NCWSdGIltiSt en met
GO ZATERDAG 5 DECEMBER 2020
ermee!
FOTO SHUTTERSTOCK
FOTO SHUTTERSTOCK
Universiteit
van Nederland
