I!
'Er waren bij het ziekenhuis
bestuurders die gevoelig waren
voor wat de bisschoppen vonden'
15
daan kwam". Loek Hermans: ,,Er
werd gebeld met de bisschop in
het gebied waar een bestuurskan-
didaat vandaan kwam. In registers
is zo te zien hoe belijdend katho
liek iemand is. Wij vroegen zelf
iedere kandidaat om de katholieke
identiteit van de universiteit te
respecteren. Maar dan was een
kandidaat bijvoorbeeld lid van het
Humanistisch Verbond en nee,
dat kon niet. Telkens liep het vast
op criteria als: niet in de kerk ge
trouwd, geen vormsel gehad, kin
deren niet gedoopt".
De bisschoppen, die per mail
reageren, zeggen dat ze zelf men
sen aandroegen die voldeden aan
'bestuurlijke, wetenschappelijke
en kerkelijke kwalificaties'. Maar
in Nijmegen vertikten ze het vol
gens hen om ermee in gesprek te
gaan.
Hermans ontkent dit. ,,Telkens
bleek dat ze óf geen tijd hadden
omdat ze aan het promoveren
waren óf volstrekt niet pasten
in het gevraagde profiel."
Oud-rector Blom: ,,De
bisschoppen wilden de
hele universiteit on
der hun gezag en ge
sprekken waren las
tig, onaangenaam,
maar een conflictsi
tuatie heeft zich
toen nooit ontwik
keld". Zijn verkla
ring: „Persoonlijk
was er waardering
voor elkaar". Hij
kreeg te maken
met aartsbisschop
Simonis. ,,Toch
een echte conser
vatief. Maar ik
vond hem zeer
open, intelligent
en een man met
een groot hart."
Twee keer per jaar
kwam een delegatie
bisschoppen naar
Nijmegen. Dan wer
den ook medische in
grepen besproken die
de geestelijken om
ethische redenen af
wezen. Blom: ,,Ze wa
ren niet altijd blij met
de uitkomst, maar be
grepen wel dat een
modern, acade
misch zieken
huis er voor de
mensen is en
niet alleen voor
priesters. Onze
inzet was ook:
we gaan geen
ruzie maken. In
de persoonlijke
omgang lukte
het telkens
weer elkaar
halverwege te
vinden".
Kloosterling Theo Koster, die 24
jaar studentenpastor was en
openlijk homoseksueel, schetst
hoe de lieve vrede bewaard bleef.
In de Studentenkerk zegende hij
soms homoseksuele relaties. Kos
ter denkt dat de bisschoppen dat
wel wisten, maar er werd niet
over gesproken. De voormalige
studentenpastor had vooral con
tact met mgr. Hurkmans, toen
bisschop van Den Bosch, waar
Nijmegen onder valt. ,,We hadden
heel open gesprekken. Toch ging
de bisschop echt niet vragen: doe
je dat, dat inzegenen van homo
seksuelen? Hij wist dat ik dan
moest liegen of 'ja' zeggen, en dan
moest hij maatregelen nemen.
Wij, op onze beurt, deden dat ze
genen behoedzaam. Niet om
sancties te ontlopen, maar om
niemand onnodig te kwetsen."
Volgens universiteits
historicus Brabers ge
beurde dat door de
komst van aartsbis
schop Eijk, 'net wat
meer een scherpslij
per dan Simonis'.
Dat stelt ook de
Tilburgse kerkhis
toricus Paul van
Geest: ,,Onder
kardinaal Simo
nis zou dit (het
intrekken van
het katho
lieke predi-
caat, WdC)
niet gebeurd
zijn, vermoed
ik. Nu ja, toen
is het ook niet
gebeurd, terwijl
er issues genoeg
waren''.
De bisschop
pen wijzen op de
statuten van de
Nijmeegse univer
siteit. Daarin staat
de opdracht om de
katholieke identi
teit te bewaken en
te bevorderen. Dan
moet een bestuur
der ook zelf actief
het geloof belij
den en leven
volgens de nor
men en waar
den van de
rooms-
katholieke
waarde
O:
schermwaardigheid van het men
selijk leven'.
Universiteitshistoricus Brabers:
,,In de jaren 70 werd uitvoerig ge
discussieerd over vragen als: moe
ten we ongewenst zwangere
vrouwen doorverwijzen naar een
abortuskliniek? In het Radboud-
ziekenhuis werd abortus alleen
op medische indicatie verricht.
Later gingen discussies over: ko
men ongehuwde of lesbische stel
len in aanmerking voor ivf? Aan
vankelijk bestond er vanuit de
kerk groot bezwaar tegen ivf als
zodanig".
De invloed van de bisschoppen
was indirect. ,,Er waren bij het
ziekenhuis bestuurders, zelf ka
tholiek, die gevoelig waren voor
wat de bisschoppen vonden. Dat
leidde tot zelfcensuur." Volgens
Brabers kwam het niet zover dat
het Radboudziekenhuis door de
discussies achterliep bij andere
ziekenhuizen. ,,Het wetenschap
pelijk werk werd hoe dan ook ver
richt."
Ja. In de zomer van 2017 is een Nij
meegse delegatie naar Rome afge-
reisd voor een gesprek met kardi
naal Giuseppe Versaldi, zeg maar
de minister van Onderwijs in het
bestuursapparaat van de paus.
Versaldi stelde een bemiddelaar
voor om over kandidaten te pra
ten. Maar de Nijmegenaren wil
den het hebben over een ander
systeem.
Vóór 'Rome' gingen ze te rade
bij de Nuntius, een soort ambas
sadeur in Nederland van de paus.
Uiteindelijk kwam er een Com
missie van Goede Diensten om de
zaak vlot te trekken, onder leiding
van een oud-president van de
Hoge Raad.
Beide partijen zeggen dat de an
der zich niet aan het advies van
deze commissie hield.
Het universiteitsbestuur wil in ie
der geval de bisschop van Den
Bosch betrekken bij een debat
over een 'nieuwe invulling van de
katholieke identiteit'. De bis
schoppen op hun beurt 'gooien de
deur naar de universiteit niet
dicht'.
Kerkhistoricus Nissen ziet hen
als de grote verliezers. ,,De uni
versiteit zal er niet veel onder lij
den en krijgt meer bestuurlijke
vrijheid. Maar de bisschoppen
hebben een band van een eeuw
doorgesneden en iets weggedaan
dat ze nooit meer terugkrijgen.
Die universiteit wordt nooit meer
katholiek."
Toch telt studentenpastor Jos
Geelen zijn zegeningen. Hij ziet
bij jongeren een oplevende inte
resse voor het katholicisme. ,,Het
is de eerste generatie waar geen
enkele dwang van de ouders ach
ter zit." En al is het niet druk in
zijn Studentenkerk, 'het gaat om
kwaliteit'. ,,Dit jaar hebben we in
Den Bosch zes priesterwijdingen
gehad, vaak zijn dat er maar een of
twee."
Daarom blijft hij vol vertrou
wen. ,,Al eeuwen geldt: Ora et La-
bora, bid en werk", zegt hij. ,,Ge-
woon doordoen."
GO ZATERDAG 5 DECEMBER 2020
Bijna honderd jaar kwamen
ze er samen uit. Waarom
ineens niet meer?
if
Die wederzijdse
loyaliteit verdween.
ven ze.
zo n
Het logo van de Radboud Universiteit in 3D, met de tekst In Dei Nomine Feliciter ('Mogen wij in
Gods naam gelukkig voortgaan'). fotos paul rapp
Hoeveel strijd is er geweest
over ingrepen als abortus of
euthanasie?
Klopt het dat zelfs Rome zich
met de impasse in Nijmegen
heeft bemoeid?
Hoe nu verder? Katholiek light?
