23
succes, roem, levensgeluk en loodzware erfenis voor Nederlandse wielrennen
en ging later in de aardappelhan-
del. Ik wilde geen boer worden en
ben vanaf mijn zestiende meteen
de ladder opgegaan. Toen ben ik
ook gaan fietsen en dat ging snel
goed, maar bij mijn bekendheid
stond ik niet stil. Ik bleef gewoon
Joop en bleef tot mijn 21ste werken
in de bouw. Met mijn fiets naar
mijn werk, terug van werk en 's
avonds met de fiets naar de avond
school. Dat waren mijn trainingen.
Ik ben toevallig in dat wielrennen
gerold, het was niet de bedoeling.''
Typisch Zoetemelk, even bekend
als introvert. Bravoure en haan
tjesgedrag zijn hem vreemd. In
een gesprek van anderhalf uur zit
geen enkele grootspraak. ,,Mijn
moeder Ria zei altijd: blijf zoals je
bent. Dat is ons meegegeven. Ik
kom uit een gezin met drie broers
en een zus en we zijn allemaal het
zelfde. Alleen ben ik er bovenuit
gegroeid door mijn prestaties en
met mijn bekendheid. Mijn broers
Chris, Dik en Frans en mijn zus
Lia zijn gewoon hetzelfde geble
ven. Ze waren allemaal trots, maar
lieten het niet zien. Toen ik begon
bij de nieuwelingen, reed ik op
zondag met mijn vader naar de
koers. Hij zette de auto neer, gaf
mij de sleutels en zei: zoek het
maar uit. Hij ging een rondje lopen
en als de koers gedaan was, deed ik
de fiets weer in de auto, kleedde
me om en gingen we weer naar
huis. Of ik had gewonnen of niet,
het maakte hem niet uit. Dat vond
ik prettig. Als ik iets aan mijn va
der vroeg, zei hij: 'Ik ben geen
wielrenner. Vraag het maar aan
anderen.''
Het gaat heel goed
met ons en we
hebben er alle twee
plezier in. Wie weet
verlengt het mijn
leven
Achter de introverte en sobere
facade van Zoetemelk gaat overi
gens ook een hoop leed schuil. Met
zijn eerste vrouw Fran^oise Du-
chaussoy kreeg hij twee kinderen,
Karl en Loetitia, maar hun huwe
lijk was slecht. Het drankgebruik
van zijn vrouw hing als een
zweem over het leven van Zoete-
melk. Scheiden durfde hij niet,
bang om zijn kinderen daarna
nooit meer te zien. Die thuissitua
tie bleef voor de buitenwacht ge
heim tot na het overlijden van
Fran^oise in 2008. Zoetemelk ver
telde er één keer uitgebreid over,
in Joop, een open boek.
En bij die ene keer blijft het,
want Zoetemelk praat liever niet
over de zelfkant van zijn leven.
Niet over zijn eerste huwelijk,
maar ook niet over het overlijden
van zijn jongere broer Frans, die
acht jaar geleden door het ijs zakte.
,,Ik vind dat allemaal onderwerpen
die je beter kunt vergeten. Als het
gebeurd is, wat kan je dan nog
doen? Niks meer. Het zijn zaken
waar ik liever niet over praat. Vroe
ger zeiden journalisten al dat ik
weinig zei. Ik hield veel voor me
zelf. Altijd. Bij ons thuis was het
vroeger ook ieder voor zich, er
werd weinig gesproken. Niemand
wordt voor het geluk geboren, dat
moet je zelf een beetje opzoeken.
Je moet herinneren waar je plezier
aan hebt gehad. Niet wat allemaal
verkeerd is gegaan. Dat moet je ge
woon vergeten. In het wielrennen,
maar ook in het leven.''
Inmiddels is Zoetemelk gelukkig
met Dany Pouille, zijn tweede
vrouw. Als een foto van beiden
wordt getoond, fleurt Zoetemelk
zichtbaar op. Een grote lach breekt
door, maar ingetogen blijft hij.
,,We komen goed overeen met el
kaar'', zegt hij over de vrouw die
hem levensgeluk schenkt. ,,Sinds
we met elkaar zijn, is er nog nooit
een onvertogen woord gevallen.
We gaan allebei onze eigen weg.
Het gaat heel goed met ons en we
hebben er alle twee plezier in. Wie
weet verlengt het mijn leven.''
Palmares
Zoals hij niet over de pijn in zijn
leven uitweidt, zo zijn er ook over
zijn prestaties op de fiets geen grote
woorden. ,,Ik vind mijn palmares
heel mooi. Maar het is een groot
verschil met Eddy Merckx en Ber
nard Hinault. Als je die palmares-
sen zietToen ik begon, stond
Eddy al aan de top. Hij won alle
klassiekers, acht ritten in één Tour.
Ik stond ver onder hem. Ik was
compleet, maar kwam overal net
iets tekort. Als tijdrijder en als
klimmer ook.''
Toch lukte het Zoetemelk na vijf
tweede plekken in 1980 de Tour te
winnen. Het was zijn eerste jaar
voor de dominante TI Raleigh-
ploeg van Peter Post. Zo'n succes is
nu ondenkbaar: elf ritzeges en het
geel in Parijs. Het grootste verschil
met het wielrennen van nu, vol
gens Zoetemelk? ,,Wij hadden
geen oortjes, renners konden doen
en laten wat ze wilden. In koers
werd beslist door renners zelf. Jan
Raas bepaalde wat z'n maten wel
en niet konden. Hinault ook.
Merckx was iets anders, die wilde
zelf altijd winnen. Nu beslissen
die oortjes.''
Vandaag de dag kijkt Zoetemelk
als liefhebber. Hij zag alles dit co
ronajaar. De Tour, Giro en Vuelta,
het WK, de Ronde van Vlaande
ren, zelfs de EK veldrijden. Hij ge
niet van Mathieu van der Poel
('Net zo goed als Hennie Kuiper,
Jan Raas, Gerrie Knetemann of ik')
en is ervan overtuigd dat Tom Du-
moulin weer het niveau kan halen
dat hij had in de Giro van 2017. ,,De
capaciteiten heeft hij. dan moet-ie
toch terug kunnen komen?''
Zoetemelk heeft het vaker ge
zegd: in Dumoulin ziet hij een op
volger als Tourwinnaar. Het is die
zelfde loodzware erfenis die ook
Erik Breukink, Michael Boogerd,
Robert Gesink en Bauke Mollema
in de schoenen werd geschoven.
,,Ik vond het jammer dat Tom dit
jaar zo vroeg zijn klassement liet
lopen en voor Roglic ging rijden.
Maar als je zelf niet 100 procent
ben, kun je beter voor een ander
rijden en Jumbo bleef het goed
doen. Maar de laatste tijdrit, hoe
was dat mogelijk? Dat iemand zo
terugvalt, dat gebeurt niet vaak.
Terwijl Roglic drie weken zo goed
gereden had. Maar dat is de sport,
dat is wielrennen. Ik heb altijd ge
zegd: 'Je hebt de Tour niet gewon
nen voordat je over de streep
bent.''
Zijn eigen zege in 1980 maakt
dat Zoetemelk zijn hele leven be
roemd zal zijn. Hij verzet zich er
niet tegen, maar blijft wel zichzelf.
Als in een huwelijk, zo vervult hij
trouw alle plichtplegingen van
een Tourwinnaar. ,,Ik krijg nog al
tijd post van fans. Mensen willen
een foto of handtekening. Ik heb
nog van die oude foto's van vroe
ger en nog wat recentere. Dan doe
ik er twee of drie met een handte
kening in een envelop en stuur ik
die terug. De postzegel voor retour
zit er meestal al in, met een enve
lop met het adres er op. Dan voel je
je ook verplicht om iets terug te
sturen. Zo komen er nog steeds
twee of drie in de week. Weinig
Nederlanders, maar wel vanuit de
hele wereld. Duitsers, Belgen,
Amerikanen, soms ook uit Austra
lië. Gisteren heb ik er nog twee te
ruggestuurd. Ik ben niet anders
gewend.''
zaterdag 5 december 2020
Joop Zoetemelk
vierde donderdag
zijn 74ste verjaardag:
,,Ik wil heel graag 90
jaar worden, mits ik
gezond blijf.''
TOTO p|M RAS
Een leven lang in de schijn
werpers: in 1980 als winnaar
van de Tour (met de nummers
2 en 3 Hennie Kuiper en Ray
mond Martin), in 1985 als we
reldkampioen in Italië en in
2017 bij de huldiging van Giro
winnaar Tom Dumoulin. fotos
COR VOS, ANP, VANDYSTADT/OMNIPRESS
- Over zijn huwelijk met Dany
IICHELIN
