■s
9
K
Broere en collega-officier Daniëlle van
Ieperen bevestigen dat hun strafeisen
de laatste jaren aanzienlijk zijn geste
gen. Dit jaar eisten ze voor de meer
voudige kamer veelvuldig jarenlange
celstraffen, terwijl dat enkele jaren ge
leden hooguit geldboetes en werk
straffen waren. Broere: ,,Je ziet in de
vonnissen dat de rechtbank het vaak
met onze hoge strafeisen eens is.''
Tegelijkertijd vallen de uiteindelijke
straffen in de regel fors lager uit dan de
eis, blijkt uit uitspraken van de afgelo
pen jaren. Volgens de officieren komt
dat doordat vaak sprake is van jonge
first offenders. Daar houden rechters
rekening mee.
Exemplarisch is de beoordeling van
de grootste vuurwerkvondst van vorig
jaar. Ook dit keer in een loods in de
polder, in het Utrechtse Driebergen
aan de Langbroekerdijk. De politie
vond bij de vijf verdachten tiendui
zenden euro's aan contanten en zo'n
8000 kilo zwaar illegaal vuurwerk.
Het OM eiste drie jaar cel voor de
hoofdverdachte en twee jaar voor twee
medeverdachten uit De Meern. Zij
kregen van de rechter werkstraffen,
terwijl de hoofdverdachte (23) uit
Houten wegkwam met vijftien maan
den cel, terwijl hij volgens het OM een
van de grote criminele vuurwerk
spelers in de provincie is.
Zijn advocaat Bob Tijkotte heeft veel
vuurwerkklanten en typeert de man
niet als grote speler. Hij relativeert de
woorden van de officieren van justitie:
,,Je ziet dat het OM hoog inzet met
straffen en de rechtbank vaak veel
minder zwaar straft. Wel is meermaals
in de vuurwerkwereld bewezen ver
klaard dat sprake was van een crimi
nele organisatie.''
Zijn collega Sander Arts, die ook
veel vuurwerkzaken doet, noemt de
meeste van zijn cliënten 'hobbyisten-
plus', 'individualisten' die met dui
zenden kilo's vuurwerk worden be
trapt. ,,Het OM geeft duidelijk de
hoogste prioriteit aan de aanpak van
deze handelaren. Je komt hier niet
meer mee weg, zoals enkele jaren ge
leden.''
DRUPPEL
Alle inspanningen van OM en politie
zijn niet zonder succes. Met december
nog voor de boeg is in 2020 al zo'n
90.000 kilo illegaal vuurwerk in be
slag genomen. Dat is anderhalf keer
zoveel als in 2019 (61.429 kilo) en ruim
twee keer zoveel als in 2017 (40.381
kilo).
Toch wordt maar een fractie van de
totale handel onderschept, zeggen in
siders. Schattingen van handelaren
schieten alle kanten op. De een ver
moedt dat er op 1 januari net zoveel il
legaal als legaal vuurwerk de lucht in
gaat, de ander houdt het op half zoveel.
Duidelijk is dat het in ieder geval veel
meer is dan 'tussen de 1 en 2 miljoen
euro' waar tot voor kort rekening mee
werd gehouden.
Advocaten en handelaren typeren
de huidige illegale handel als 'leven
dig'. Politie en Openbaar Ministerie
mogen dan de criminele netwerken
aardig in beeld hebben, aan cijfers over
de omvang van de branche wagen ze
zich niet. ,,Ik denk dat we redelijk
beeld hebben van de wereld achter de
illegale handel. Maar we zijn er nog
lang niet'', zegt officier Karin Broere.
Het is een kwestie van lange adem,
zegt collega Van Ieperen: ,,De grote ge
organiseerde illegale handel gaat het
hele jaar door. Voor ons houdt het niet
op op 31 december, dan begint het
pas.''
ft'"' 'V 't
,v fri
woordelijk is voor de illegale verkoop.
,,Het is in de vuurwerkwereld 'ons
kent ons' en 'horen, zien en zwijgen',
je verlinkt elkaar niet'', zegt een legale
handelaar uit de provincie Utrecht. De
legale handelaren, toch al geplaagd
door de steeds strengere regels in ons
land, zien met afgrijzen hoe hun ille
gale collega's steeds meer geld verdie
nen.
LEROY
Wie de grote handelaren en tussen
handelaren zijn? Allemaal blanke
mannen tussen de 20 en 30 jaar oud,
een enkele uitzondering daargelaten.
Onbehouwen gasten, no-nonsense-
volk. Eindhovenaar Leroy - 2 meter
lang, kaal hoofd, geïnkte armen - past
redelijk in dat plaatje. Justitie rekende
hem en zijn broertje in 2013 tot de
grootste vuurwerkhandelaren van het
land. ,,In het wereldje stonden wij be
kend als de Janus van W.'s van het
vuurwerk'', verwijst Leroy naar de
Eindhovense drugsbaron die de inspi
ratie vormde voor Netflix-serie Under
cover. De broers gebruikten een Bel-
gisch vuurwerkbedrijf als dekmantel
en zouden in een paar jaar voor
400.000 euro hebben verhandeld.
Hij was nog jong en onbezonnen,
zegt Leroy nu. ,,Terwijl de vrachtwa
gen vol explosiefvuurwerk lag, stak ik
in de cabine gewoon een sigaret op.''
Hij verkocht zijn spul niet aan jonge
ren onder de 18 jaar, maar verder hield
hij er niet te veel principes op na: ,,Als
die gasten zo dom zijn om er iets mee
op te blazen, dan ben ik daar toch niet
verantwoordelijk voor? Het ging mij
toen puur om het geld.''
Hij zegt definitief uit de handel te
zijn gestapt nadat hij bijna een jaar in
de cel zat. ,,Ik heb nu een heel ander le
ven", vertelt hij, terwijl hij controleert
of zijn zoontje van bijna 2 in zijn luier
heeft gepoept. ,,Ik ben nog steeds aan
het terugbetalen van wat we destijds
hebben verdiend. Wij waren een van
de eersten die zo hard werden gestraft.
Ik denk dat justitie met ons een voor
beeld wilde stellen.''
STRAFFEN
Landelijk vuurwerkofficier Karin
Het is in de
vuurwerk
wereld 'ons
kent ons' en
'horen, zien
en zwijgen',
je verlinkt
elkaar niet
Eerder legde de politie in 2018 al de
rechtstreekse postbestellingen via
Poolse webshops als Bombashop en
Ultrashop aan banden.
Wie op zoek is naar illegaal vuur
werk is daarmee afhankelijk van de
handelaren. Al ver voor de herfst
maanden komt het vuurwerk vanuit
China rechtstreeks binnen in havens
als Rotterdam, Antwerpen en Ham
burg. Of het wordt opgehaald bij fa
brieken in Polen, Spanje, Tsjechië en
Italië. Vanuit het buitenland gaat het
spul naar legale groothandels en
daarna naar legale tussenhandelaren.
Want, en nu wordt het even inge
wikkeld, het vuurwerk zelf is niet ille
gaal. Het wordt gemaakt voor profes
sionele partijen: de bedrijven achter
grote vuurwerkshows zoals op de
Erasmusbrug in Rotterdam. Het
wordt pas illegaal als een handelaar
het aan particulieren verkoopt.
Bij die verkoop worden de contacten
tussen boven- en onderwereld vaak
open en bloot gelegd, vertellen hande
laren. Veel van dit soort handelaren
die legaal vuurwerk aan de man bren
gen, weten ook precies wie verant-
dinsdag 1 december 2020
umi£i20n
J 290 sifcSKWS
red g&mboge to
blue to silver
chrv. W/bed
PISTIL
r
- Legale
handelaar uit
provincie Utrecht
Cobra's en
shells. Dit jaar
is in Neder
land al zo'n
90.000 kilo
illegaal vuur
werk in be
slag genomen
PRIVÉFOTO'S
