8 NIEUWS
De handel in illegaal vuurwerk
wordt een steeds serieuzere criminele
markt. Maar hoe ziet die handel eruit,
en wie zijn de criminelen erachter?
Over Duitse munitiebunkers, ripdeals
en volgeladen busjes.
ILLEGAAL VUURWERK CRIMINALITEIT
et is dinsdag 22 september,
's avonds laat. In het Duitse
Wietmarschen, een dorpje
net over de grens bij Olden-
zaal, rijdt een auto met ge
doofde lichten op een
smalle polderweg tussen
de boerderijen door. De be
stuurder stopt voor een
loods, doet de deur open en
rijdt stil naar binnen. Van
buiten is alles weer zoals
het een minuut eerder was. Omwo
nenden kijken er niet van op: dit heb
ben ze de laatste tijd wel vaker zien
gebeuren.
Maar twee dagen later worden ze
wél verrast. De Duitse politie heeft
dankzij informatie van Nederlandse
collega's een vrachtwagen in het dorp
aangetroffen met 2400 kilo vuurwerk.
De auto leidt de agenten naar de loods
aan de polderweg. Als ze de loods-
deuren openen, weten ze niet wat ze
zien: 153 pallets vol met vuurwerk,
goed voor zo'n 52.000 kilo professio
neel vuurwerk. Afkomstig uit China,
bestemd voor illegale verkoop in
Nederland. De waarde: een slordige
750.000 euro.
De vuurwerkvondst in Wietmar-
schen is de grootste vangst in jaren.
Het leidt tot de arrestatie van vier
Nederlanders in de loods en nog eens
drie betrokkenen in Nederland. En het
is een zoveelste signaal dat de handel
in illegaal vuurwerk professionaliseert
en criminaliseert.
DRUGSMILIEU
Deze krant sprak met legale en illegale
handelaren, rechercheurs, officieren
van justitie en andere betrokkenen, en
bestudeerde tientallen vonnissen uit
de afgelopen paar jaar. Het beeld dat
daaruit oprijst: de hobbyisten die
vroeger in illegaal vuurwerk handel
den, krijgen concurrentie van ervaren
criminelen. Zij zien illegaal vuurwerk
als een steeds interessanter verdien-
model, vanwege de groeiende vraag in
ons land en de kleine pakkans.
De verhandelde partijen worden
steeds groter en waardevoller. Hande
laren maken gebruik van smokkelrou
tes en contacten uit de drugshandel.
Geweld en bedreiging komen daar
door vaker voor. Soms ziet de politie
letterlijk hoe drugs- en vuurwerkhan-
del samengaan. ,,Dan zien we een
busje waarin henneptoppen worden
weggebracht op de heenweg, en ille
gaal vuurwerk op de terugweg'', zegt
Ruud Verkuijlen, coördinator jaarwis
seling van de landelijke politie.
,,Mensen worden ook in de vuur
werkwereld onder druk gezet om iets
wel of juist niet te doen, bijvoorbeeld
praten met de politie'', zegt landelijk
vuurwerkofficier Karin Broere van het
Openbaar Ministerie. ,,En we zien rip-
deals. Niet voor niets gaan mensen
vaak met twee naar een vuurwerkaf
spraak voor een aankoop, om te voor
komen dat ze worden overvallen.''
NAVO-BUNKERS
Voordat zo'n illegaal stuk vuurwerk
bij de uiteindelijke koper eindigt, is
het vaak al door zeker zeven verschil
lende handen gegaan. Opslaan van
duizenden kilo's gebeurt in garage
boxen en loodsen, waarna het eindigt
op zolderkamers of slaapkamers in
tientallen kilo's. Maar in eerste instan
tie ligt verreweg het meeste materiaal
in oude Navo-bunkers, vlak over de
Duitse grens.
Daarvan staan er in de grensstreek
zeker duizend. Een complex in Keve-
laer, ter hoogte van Noord-Limburg,
telt alleen al 325 van dit soort oude
bunkers. De Britse luchtmacht sloeg
ooit munitie op in deze ingegraven
ruimtes met massief betonnen muren
en stalen toegangsdeuren. Allemaal
ontworpen om bij een explosie geen
krimp te geven.
Tegenwoordig is een deel van deze
legerdepots omgebouwd tot wonin
gen en doen andere dienst als paar
denstal. De Duitse politie trof in twee
bunkers in Kevelaer een paar jaar terug
35.000 kilo vuurwerk van het zwaarste
soort. ,,Niemand weet wat er allemaal
wordt opgeslagen'', zegt een Duitse
vrouw voor haar paardenbunker. ,,Ze
rijden er 's avonds met hun busje
naartoe en laden van alles uit. Es gibt
keine Kontrolle, niemand geht in die Bun
kers gucken."
De huur is relatief laag, de Duitse po
litie geeft weinig prioriteit aan contro
les. Daarmee zijn de bunkers ideaal
om illegaal vuurwerk te stallen.
Daar kan Hayo Wolff over meepra
ten. We komen de Nederlandse vuur
werkhandelaar tegen als we in Emme
rich, net over de grens bij Arnhem,
aankomen bij nog zo'n bunkerpark.
Wolff, die zegt uitsluitend legaal te
handelen, verhuurt zijn bunkers als
opslagplek voor vuurwerk. Is hij ooit
benaderd door illegale handelaren?
,,Dit jaar nog'', vertelt hij even later
vanachter een tafeltje in zijn cafetaria
Frittenknaller. ,,Een man beweerde
dat hij vuurwerk vanuit Italië impor
teerde en vervolgens naar Denemar
ken wilde brengen. Er klopte niks van
dat verhaal. Wie gaat nu omrijden om
alles vlakbij de Nederlandse grens op
te slaan? Aan dat soort praktijken werk
ik niet mee.''
VUURWERKACCOUNTS
De steeds intensievere jacht op het
spul begint voor de opsporingsdien
sten op internet: tientallen recher
cheurs zoeken dagelijks het web af
naar aanbieders en afnemers. Cobra's,
nitraten, shells, flowerbeds: je hoeft er
niet eens het verborgen deel van inter
net voor op. Via een paar klikken op
Instagram of de chatapp Telegram heb
je contact met een dealer. Prijslijsten
worden open en bloot getoond. De
tienduizenden volgers van vuurwerk
accounts laten zien hoezeer deze han
del floreert.
Dat weet de politie ook. Tijdens een
'Hackathon' brachten slimme inter
netspeurders van politie en bedrijfs
leven dit jaar grofweg duizend verko
pers in beeld. Vorig jaar speurden stu
denten van de hogeschool Windes-
heim op soortgelijke wijze naar aan
bieders op Instagram, waardoor vijf
honderd accounts op zwart gingen.
dinsdag 1 december 2020
Marco Gerling en Chiel Timmermans
Bunkers vol met
cobra's en shells
Bunkers net
over de grens
bij Nijmegen
waar de poli
tie in 2016
tienduizenden
kilo's vuur
werk vond.
Rechts: vuur
werkvondst in
Wietmar-
schen. fotos
FUNCTIONEEL PARKET
AMSTERDAM, HENRIK
HILLE
