Uitbraakpoging?
*31
II
Oppositie wil wet tegen octrooi vaccins
5
'Beelden
van drukte
juist teken om
óók naar de
stad te gaan'
-jj
Frank
Poorthuis
IN QUARANTAINE
TWEEDE GOLF, DAG 67
We leven in een gek land, mis
schien moet ik zeggen: een
verdeeld land. Een land waarin
mensen smeken om de opheffing van
een lockdown, maar op vrijdag en zater
dag wel met honderdduizenden de
binnenstad opzoeken. Ik weet dat het
niet dezelfde mensen zijn, of niet altijd
dezelfde mensen. Soms zijn we mis
schien gewoon naïef. Soms willen we
even lak aan alles hebben. Is het dan
onnozel, kwaadwillend? Moet je zo'n
weekend zien als een uitbraakpoging?
U mag het zeggen. Moedeloos makend is
het in elk geval. En dan kun je in wan
hoop met je hoofd tegen de muur slaan.
Of je maakt, zoals ik, op zoek naar frisse
lucht, je gewone lockdownwandeling.
Waar ik ook stuitte op dat gekke
verdeelde land waar we nu in leven.
Ik woon randje centrum, altijd wat te
doen. Kroegjes, schreeuwende jongens en
meisjes, te hard rijdende auto's, iedereen
onderweg naar ergens, en zelfs als dat
niet het geval was bezig met lekker niet
onderweg zijn. Een kilometer verderop,
in het centrum, had de burgemeester
Een kilometer verderop
had de burgemeester alle
winkels laten sluiten, hier
bleef het onwerkelijk stil
vanwege ongezonde drukte alle winkels
laten sluiten. Maar bij mij dus, dat stukje
stad waar het al 75 jaar lang een gezellige
drukte was, bleef het onwerkelijk stil. De
hele kade, voor en achter me, honderden
meters lang: leeg. Enkel af en toe het ge
luid van de langs zoevende jongens en
meisjes van de bezorgmaaltijden, met
hun grote rugtassen.
Op zeker moment schrok ik zelfs van
een voetstap die niet paste bij dat lege
beeld. 'Word ik nou achtervolgd?' Nee
natuurlijk niet. Ah, maar daar verderop,
onder een bruggetje, toch nog twee echte
mensen. Jongens, midden twintig, bij een
kademuurtje, met een waterpijp, de
withete kooltjes gloeiden in het donker.
Even kruisten onze blikken, maar ik denk
niet dat ze mijn bemoedigende glimlach
zagen.
Ik was alweer verder, gluurde binnen
bij het ooit levendige buurtcafé. Scha
duwen van opgestapeld meubilair. Het
enige licht kwam van de knoppen van de
vier biertaps. 'Heineken' fluisterden ze.
Verderop, op eenhoog, stond een hel
verlichte kerstboom voor het raam,
witte kaarsjes, engelenhaar. En daar,
op de parkeerplaatsen aan de kade langs
het water, voor het gesloten koffiehuis,
toch nog een paar bewoonde Opel Cor-
sa's, twee Mercedessen en een BMW. In
elk een setje mannen, hun mobieltjes
raadplegend. Uit een auto kwamen dreu
nende bassen en de geur van een joint.
Ik kreeg er bijna zin in.
KORTING
Alle winkels, ook de kleine on
dernemers, worden volgens
de consumentenpsycholoog
bijna verplicht aan de acties
mee te doen. ,,Zij ervaren een
grote druk. Want als ze het
niet doen, is de kans groot dat
de klant naar een ander stapt
die wel korting geeft.''
te druk is, en hebben de afgelopen
dagen dat ook laten zien. Abouta-
leb krabbelde gisteravond laat
enigszins terug. Hij zei dat er tij
dens het Veiligheidsberaad van 9
november uitgebreid over verga
derd is. ,,Daarbij is weliswaar niet
expliciet om een verbod op Black
Friday gevraagd, maar dat is toen
ook niet expliciet uitgesloten."
Door die wet moet de overheid
meer handvatten krijgen om een
farmaceut te dwingen het octrooi te
breken, zodat sneller meer vaccins
kunnen worden gemaakt. De Ame
rikaanse farmareus Pfizer liet vo
rige week nog weten geen afstand
te willen doen van het octrooi op
het vaccin, dat een effectiviteit van
95 procent zou hebben. Zo houdt
Pfizer voorlopig de productiecapa
citeit in eigen hand.
Daardoor creëert Pfizer doelbe
wust schaarste, zegt GroenLinks
Kamerlid Corinne Ellemeet. ,,In
een gezondheidscrisis moeten we
alles op alles zetten om zo veel
mogelijk mensen zo snel mogelijk
te helpen. Dat moeten we niet over
laten aan marktwerking. Het is
schandalig dat een farmaceut dan
winst boven gezondheid plaatst.
Dan moet de overheid ingrijpen.''
Dat kan onder meer door een
dwanglicentie, waarbij de overheid
een farmaceut dwingt - tegen beta
ling - de beschermde informatie
prijs te geven. Een dergelijke proce
dure is echter tijdrovend en com
plex: in de regel gaan er maanden
overheen voordat een dwanglicen-
tie daadwerkelijk kan worden af
gedwongen. Het dwangmiddel
wordt in de praktijk dan ook amper
gebruikt.
In landen als Duitsland en Ca
nada liggen al plannen klaar om
dergelijke procedures te vereen
voudigen. Volgens PvdA-Kamerlid
Lilianne Ploumen kan dat hier ook.
,,Met deze initiatiefwet krijgt de
minister van Volksgezondheid - en
niet langer alleen de minister van
Economische Zaken - de mogelijk
heid om in het belang van de volks
gezondheid een farmaceut te dwin
gen een octrooi te delen, zodat ook
anderen het vaccin of geneesmid
del kunnen produceren. Dat leidt
tot grotere beschikbaarheid en eer
lijkere prijsstelling van vaccins en
geneesmiddelen.''
maandag 30 november 2020
GO
Frank Poorthuis schrijft dagelijks over
het gezinsleven tijdens corona.
Reageren? frankpoorthuis@dpgmedia.nl
Consumentenpsycholoog
Patrick Wessels verklaart de
drukte in de winkelstraten in
het afgelopen weekend.
Sanne Schelfaut
Rotterdam
Sinds half oktober wordt de
consument al lekker gemaakt
met advertenties en commer
cials voor Black Friday. ,,Als
mensen een grote aankoop
willen doen zoals een tv, com
puter of bankstel, wachten ze
tot de korting eraf gaat'', zegt
Patrick Wessels. ,,En we heb
ben in september en oktober
veel minder gekocht dan nor
maal. Dat gebeurt nu alsnog.''
Wat volgens Wessels ook
meespeelt is de vrees te laat
te zijn met sint- en kerstinko
pen. ,,Als we beelden zouden
zien van lege winkelstraten,
hebben we minder de neiging
te gaan winkelen. Dan durft
kennelijk niemand het aan.
Beelden van drukte zijn voor
veel mensen een teken om
óók naar het centrum te gaan,
want stel je voor dat je mis
grijpt. Dat instinct wint het
kennelijk van de angst te wor
den besmet. Dat zagen we dit
voorjaar ook met het inslaan
van wc-papier. Als heel veel
klanten dat kopen, zijn we
bang dat we te laat zijn. Dus
gooiden we het massaal in
ons winkelkarretje.''
niet ingrijpen'
Eenrichtingsverkeer
in een winkelstraat in
Breda. foto pix4profs/edwin
Een nieuwe wet moet ervoor
zorgen dat farmaceuten geen
alleenrecht krijgen op de pro
ductie van hun coronavaccins.
GroenLinks en PvdA leggen de
initiatiefwet deze week voor aan
de Tweede Kamer.
Stephen Friedrichs
Den Haag
Corinne Ellemeet.
Lilianne Ploumen.
