ZEELAND GEBOEKT
Zeeuwse roman 'Roots' scoort over de grens
De fruitigste
roman ooit
7
Over een ontspoorde jongensvriendschap. Over een zwangerschap die uitmondt
in een doodgeboorte. Ed van Sliedregt pakt grote thema's aan in zijn debuutroman
Geboren in de hemel Geen wonder, voor hem raken fictie en werkelijkheid elkaar.
In eerste instantie krijgen we te maken
met Erik en Wouter. Erik is van rijke
komaf, woont in een villa en heeft een pa
die antiekhandel als tijdverdrijf heeft.
Wouter - de ik-figuur in het boek - staat rea
listischer in het leven met een vader die stu
kadoor is. Al op de basisschool worden de
twee vrienden. Als er op het eind van de mid
delbare school meisjes in het geding raken,
gaat het fout. De tot de punkbeweging be
keerde Erik loopt een blauwtje bij de mooie
Maartje, die wel op Wouter valt. Nadat
Maartje en Wouter duidelijk een stel zijn ge
worden, lezen we naar het eerste dramapunt.
Tijdens een vakantie in de Biesbosch zijn
Wouter en Erik op het dak van een bunker te
rechtgekomen. Pagina 21: 'Daar staan we tegen
over elkaar, twee jonge stieren die dreigen te bot
sen zonder zelf te snappen waarom'. Ze vechten,
Erik duikelt van de bunker af en komt onge
lukkig terecht in het prikkeldraad. 'Van dichtbij
zie ik dat de ijzeren stekels zich in zijn kruis heb
ben geboord. Een bloedspoor sijpelt op de grond'
(pagina 22).
De jongen overleeft maar zal nooit kinderen
kunnen krijgen. Typisch een voorval dat niet
vergeten en niet vergeven wordt, zelfs als je
minder haatdragend bent dan Erik. 'Je staat bij
me in het krijt': woorden van die strekking
klinken nog veel later in het boek.
Wouter verliest Maartje uit het oog als ze
gaat studeren. Pas aan het slot zal zij nog een
allesbepalende rol spelen. De lezers volgen
Wouter als hij een andere vrouw, Eveline,
ontmoet. Ze trouwen en verhuizen vanuit de
Randstad naar de Walcherse kust, waar ze een
vervallen woonboerderijtje opknappen. Zee
land, door hun vrienden en zeker door Erik als
'biblebelt' en het eind van de wereld bestem
peld, lijkt hen een mooie provincie om kinde
ren op te laten groeien.
Daarmee komen we aan het tweede grote
drama. Een spontane zwangerschap wil niet
lukken. Alleen na enkele vruchtbaarheidsbe
handelingen raakt Eveline in verwachting. De
vreugde daarover wordt twee pagina's later al
de bodem ingeslagen. 'Dat is niet wat we wil
len zien', zegt de echoscopiste. Een dag later
krijgen ze te horen dat hun kind meteen na de
geboorte zal sterven. We maken uiteindelijk
mee hoe het jongetje, ze noemen hem Lukas,
dood ter wereld komt. Hoe zijn ouders hem
koesteren tot in zijn doodkistje. De titel van
het boek komt voorbij (pagina 129): 'Iemand
opperde dat onze zoon in de hemel is geboren'.
Als lezer krijg je het gevoel dat de geboorte
van een dode baby en het latere definitieve
medische oordeel 'onvruchtbaar' heel dicht op
de huid van de schrijver zitten. ,,Dat klopt",
zegt Ed van Sliedregt, ,,het boek is opgedragen
aan ons in 2002 doodgeboren zoontje Lukas.
In een roman zit altijd wel iets autobiogra
fisch. Ook in deze. Ik denk dat de werkelijk
heid rauwer is dan ik die opschrijf. Nee, het is
geen vorm van een drama van je afschrijven.
Voor mij is het meer documentair, meer boek
staven. Zo'n gebeurtenis ga je nooit verwer
ken, die blijft altijd bestaan."
Van Sliedregt (Dordrecht, 1963) staat bekend
als 'stress-deskundige', een vakgebied waar
over hij publiceerde in Succes met je stress. Be
gin 2002 verhuisde hij met zijn vrouw Josette
Krijbolder vanuit Den Bosch naar Zeeland. Ze
woonden tien jaar in Biggekerke, een jaar of
vijf in Wolphaartsdijk en nu in Vogelwaarde.
Ed's broer Ronald was een gekende spits bij de
voetbalclubs Terneuzen en Hoek.
De begin dit jaar verschenen ro
man Roots van Frans Pieters (1948)
uit Heinkenszand trekt internati
onaal de aandacht. Het verhaal
over twee dramatisch uit elkaar ge
trokken geliefden in de omgeving
van Aardenburg, zo'n zestig jaar
geleden, speelt zich af in Neder
land, België, Duitsland, Frankrijk
en Canada. Boerenzoon David
Quaak wordt verbannen naar On
tario in Canada. Zijn grote liefde
Bernadette Dhondt moet verhui
zen naar familie in het Vlaamse
Meersel-Dreef.
Frans Pieters, die publiceert on-
der de schrijversnaam Peter
Frantz, greep de internationale lin
ken in zijn boek aan om lezers
in de betreffende 'bui
tenlanden' te benaderen.
Corona gooide enigszins
roet in het eten, de over
handiging aan de burge
meester en schepen van
Cultuur van Hoogstraten,
waar Meersel-Dreef on
der valt, moest worden
uitgesteld. In Frankrijk
kreeg het boek aandacht
via een banner op de site van de
FANF, de overkoepelende organi
satie van Nederlandse verenigin
gen.
Mails naar Nederlandse vereni-
gingen in Canada resulteerden in
contact met het Dutch Network
Vancouver, dat in een
nieuwsbrief meldde dat er
een Nederlandse, deels in
Canada spelende roman
was verschenen. The Ne
therlands Luncheon Club
in Toronto was volgens de
schrijver helemaal een
schot in de roos. In het
septembernummer van
DE KRANT, het maga
zine voor Canadezen en
Amerikanen met Nederlandse
wortels, werd een ruim artikel met
foto aan zijn boek gewijd. Verder is
Roots via Amazon voor Neder
landse lezers of inwoners met Ne-
derlandse achtergrond te koop in
het buitenland.
Tot slot Duitsland. Studenten
van de opleiding Nederlands aan
de Volkshochschule in Krefeld do
ken in 2019 al in zijn vorige roman
De duivel als metgezel. Ze kwamen
toen ook een dag naar Zeeland om
de schrijver te leren kennen en lo
caties uit dat boek te bezoeken.
Vervolgens werd het contact uitge
bouwd en werd besloten de
nieuwe roman Roots in het Duits te
vertalen. De titel blijft hetzelfde en
het boek komt in december op de
markt. Zo hebben de studenten in
Krefeld twee versies van een van
oorsprong Zeeuwse roman waar
uit ze Nederlands kunnen leren.
Zeeuwse schrijvers
In Sluis daar staat een huis. Een
huis waar bijzondere dingen
gebeuren. 'Schrijvers in Sluis'
bedoel ik. Kristien Hemmerechts,
Jean-Pierre Rawie, Manon Uphoff,
Menno Wigman en vele anderen
verbleven in het stadje om onge
stoord te kunnen doen waarvoor
ze op aarde zijn. Schrijven dus. Het
nieuwste boek waartoe dat heeft
geleid is het romandebuut van
Joost Oomen (geb. 1990). In ja
nuari 2020 was hij Schrijver in
Sluis. Hij
had het er
koud, maar
Het Peren
lied is een
ongeloof
lijk warm
boek ge
worden.
Een wer
veling van
geuren,
alsof uit
zesen
twintig
flesjes parfum tegelijk wordt ver
stoven. Een tuimeling van kleu
ren, alsof een heleboel
snoeren kerstverlichting, en dan
niet van die saaie bleke, gelijktijdig
knipperen.
Joost Oomen kan schrijven, en
dat wil hij zin voor zin laten zien.
Is er sinds de Tachtigers met hun
woordweelde ooit zulk uitbundig
proza geschreven? Zelfs met een
klaarkomscène is hij niet zomaar
klaar. De gevoelens vóór de climax
beschrijft hij met verrassende ver
gelijkingen: 'Een vlaflip met siroop
en een zilveren lepel die zachtjes roert'
en 'Een kalfje dat met een ruwe tong
aan een blokfluit likt'.
Om over na te denken. Of niet,
want Oomen gunt je daarvoor
geen tijd. De show gaat door, de
kermis, het pretpark. Het Dis-
neypretpark, dat een belangrijke
rol in het fantasievolle verhaal
speelt, is overigens niet al te pret
tig. Een van de hoofdpersonen, de
vader van de Bietenkoningin,
werkt voor Disney in een kantoor
in het New Yorkse World Trade
Center. Hij ontsnapt in 2001 nét
aan de verschrikkelijke aanval, de
man die hij zijn liefde wil verkla
ren niet. We maken verder kennis
met de dochter zelf, geboren uit
'een pan vol biet', en met
haar vriendje Gabriël die over de
kabels van Disney gaat.
Een boek vol trauma's, maar
in een sprookje hoort iedereen
lang en gelukkig te leven. Dat lukt
de vader van de Bietenkoningin
door zijn vriend met fruit na te
bouwen. Joost Oomen schreef
de fruitigste roman aller tijden.
Voor zijn gastpersonen in Sluis
heeft hij een toepasselijk cadeau:
'drie overrijpe peren'.
maandag 30 november 2020
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
'Geboren in de hemel' is
opgedragen aan Lukas
Jan van Damme
geboren in„
HEMEL
Ed van Sliedregt in Vogelwaarde. foto camile schelstraete
Ed van Sliedregt: Geboren in de hemel - Ei
gen uitgave, 168 pagina's, 19.95 euro.
Jan van Damme
Heinkenszand
Mario Molegraaf
Joost Oomen: Het Perenlied -
Uitgeverij Querido, 256 pagina's,
20 euro.
