ChristenUnie wil af van btw op
krant en wil bezorging subsidiëren
Opnieuw harde aanpak
betogingen in Belarus
10 NIEUWS
Vraag in Suriname is of Bouterse vandaag echt voor rechters verschijnt
Als het aan de Nationale Democra
tische Partij (NDP) ligt, gaat Desi
Bouterse vandaag niet in zijn eentje
naar het gerechtsgebouw in Para
maribo. De partij roept alle mede
werkers en 'kameraden' op hun lei
der te steunen als hij vandaag voor
de Krijgsraad verschijnt.
Met de leus 'Er is een strijd om te
strijden, we zullen niet bang zijn',
worden NDP-leden opgeroepen
zich te verzamelen om Bouterse te
begeleiden naar de rechtbank.
De NDP hoopt op een tri
omftocht, zoals Bouterse die begin
dit jaar maakte, toen hij voor het
eerst sinds de start van het Decem
bermoordenproces in 2007 de gang
naar de Krijgsraad maakte. Onder
begeleiding van duizenden aan
hangers, een brassband en NDP-
prominenten liep hij in militair te
nue naar het gerechtsgebouw.
Inmiddels liggen de verhoudin
gen in Suriname anders. De NDP
leed in mei een grote nederlaag bij
de verkiezingen en is veroordeeld
tot de oppositie; en Bouterse is in
middels geen president meer.
Op een dag na precies één jaar ge
leden veroordeelde de Krijgsraad
Bouterse bij verstek tot twintig jaar
cel voor zijn rol bij de December
moorden in 1982. De drie vrouwe
lijke rechters achtten bewezen dat
de oud-president betrokken was bij
de marteling van en moord op vijf
tien politieke tegenstanders van
zijn militaire regime.
Zes minuten
Bouterse heeft na het vonnis verzet
aangetekend. In de procedure daar
voor moet hij persoonlijk voor de
rechtbank verschijnen om zich te
verweren. De eerste zitting, begin
dit jaar, was binnen zes minuten al
klaar, doordat een van de rechters
wegens ziekte ontbrak.
Daarna is de inhoudelijke behan
deling van de verzetszaak nog vier
keer uitgesteld, onder meer van
wege de coronacrisis. De laatste
keer, een maand geleden, werd de
zaak verdaagd omdat Bouterse om
'persoonlijke redenen' niet op de
zitting verscheen.
Zijn advocaat Irvin Kanhai over
handigde de rechters een vertrou
welijke brief met een toelichting.
Cynthia Valstein-Montnor, presi
dent van de Krijgsraad, noemde het
Ik verwacht niet dat
het nog tot sint-
juttemis zal duren
een 'verontschuldigbare reden'. Ze
wees er wel op dat de wet voor
schrijft dat een verdachte zelf voor
de rechtbank verschijnt om zich in
een verzetszaak te verdedigen.
,,Ik denk dat hij wel voor de
Krijgsraad zal verschijnen", laat zijn
advocaat Kanhai nu desgevraagd
weten. ,,Hij zal dan een verklaring
afleggen.'' Bouterse zal daarin ver
klaren waarom hij in verzet is ge
gaan tegen het vonnis en waarom
hij niet eerder voor de rechters is
verschenen. Meer wil de advocaat
er niet over kwijt. Kanhai zal vijf re
denen voor verweer opwerpen, zo
kondigde hij eerder aan.
'Niet voortzetten'
,,De grote vraag is of hij gaat ver
schijnen'', zegt Hugo Essed, advo
caat van de nabestaanden. ,,En als
hij niet verschijnt, hoe gaat de
Krijgsraad dan daarmee om? Ik
vind dat ze de zaak dan niet moeten
voortzetten, omdat het doel van het
verzet dan vervalt, namelijk een
verdachte de gelegenheid geven
persoonlijk een toelichting te ge
ven.''
In theorie kan de Krijgsraad de
behandeling in dat geval opnieuw
uitstellen, maar dat maakt de zaak
van Bouterse er niet sterker op. Als
de Krijgsraad besluit de verzetszaak
te beëindigen, is het vonnis van vo
rig jaar volledig rechtsgeldig. Dan
heeft Bouterse nog één kans om
zijn celstraf te ontlopen, namelijk
in hoger beroep gaan.
,,Ik verwacht niet dat het nog tot
sint-juttemis zal duren'', zegt Es-
sed. ,,Ik denk dat het nog hoogstens
twee jaar duurt. De nabestaanden
hebben groot vertrouwen. En ze
hebben in dit proces al lang geduld
gehad. Dat beetje extra geduld kun
nen ze ook nog wel opbrengen.''
Nu wordt 9 procent btw geheven
op krantenverkoop. ,,Dat scheelt
gauw een paar euro per maand
op een krantenabonnement'',
stelt ChristenUnie-Kamerlid
Stieneke van der Graaf. Volgens
haar is het in omringende landen
heel gebruikelijk de onafhanke
lijke dagbladsector op deze ma
nier te steunen. ,,In Nederland is
het uitgeven van kranten een
puur private zaak.''
In Nederland krijgen omroe
pen - de NPO en regionale om
roepen - wel rijkssubsidie, maar
kranten niet. Van der Graaf
spreekt van een 'ongelijk speel
veld'. ,,Publieke omroepen kun
nen nieuwsvoorziening verzor
gen op radio, televisie en online.
Kranten en tijdschriften moeten
volledig hun eigen broek ophou
den. Dat gaat steeds moeilijker.''
Dat komt volgens Van der
Graaf niet alleen door de al jaren
teruglopende advertentie-in
komsten, maar ook doordat
mensen steeds minder bereid
zijn te betalen voor nieuws. ,,Pu-
bliek betaalde omroepen zetten
ook steeds vaker longreads op
hun websites.'' Critici van over
heidssteun voor dagbladen stel
len dat overheidssteun voor
journalistiek juist de onafhanke
lijkheid aantast.
Volgens Van der Graaf zijn
kranten 'onmisbaar' voor een
brede, onafhankelijke informa
tievoorziening. ,,Dat is nu be
langrijker dan ooit. In deze coro
nacrisis gaan veel complottheo
rieën en desinformatie rond.'' Ze
vraagt minister Arie Slob (Media,
ChristenUnie) te onderzoeken
hoe het kabinet de krantensector
in Nederland kan ondersteunen.
Ze verwacht 'brede steun' voor
haar motie. Slob moet volgens
haar ook kijken naar voorbeel
den uit andere landen.
De grootste acties vonden plaats
in de hoofdstad Minsk. Daar ver
zamelden demonstranten zich in
woonwijken en begonnen ze ver
volgens aan protestmarsen. Velen
droegen wit-rood-witte vlaggen
met zich mee. Op internet ver
schenen video's waarop was te
zien hoe agenten demonstranten
volgden naar de binnenplaatsen
van wooncomplexen en minibus
sen in sleepten. De media bericht
ten over het gebruik van traangas
en verdovingsgranaten. Ook in
andere steden riepen mensen op
tot aftreden van Loekasjenko.
Net als voorgaande zondagen wa
ren honderden manschappen van
de veiligheidstroepen op de been.
Zij zetten grote pleinen af en
blokkeerden de toegang tot me
trostations. Het mobiele internet
in het land was grotendeels uitge
schakeld. In sommige wijken zou
zelfs de stroom zijn afgesloten.
Het was de zestiende zondag
van protest op rij. Vorige week
Veiligheidstroepen
blokkeerden in
Minsk metrostations
zondag werden driehonderd
mensen aangehouden, de week
daarvoor rond de duizend. De
massale protesten woeden in Be
larus sinds begin augustus. Loe-
kasjenko, die Belarus al 26 jaar be
stuurt, claimt dat hij de presi
dentsverkiezingen die toen
plaatsvonden, met 80 procent van
de stemmen heeft gewonnen. De
oppositie stelt dat die uitslag het
resultaat is van verkiezingsfraude.
maandag 30 november 2020
Krijgsraad is voorlaatste kans
Desi Bouterse vecht voor zijn
laatste kansen om een celstraf
van twintig jaar te ontlopen. De
Surinaamse oud-president moet
vandaag persoonlijk voor de
Krijgsraad verschijnen om zich
te verweren tegen zijn veroorde
ling voor de Decembermoorden.
Zijn aanhangers willen er een
circus van maken, nabestaan
den van de slachtoffers betrach
ten geduld.
Tonny van der Mee
Rotterdam/Paramaribo
Desi Bouterse op weg naar
de inauguratie van zijn opvolger,
president Chan Santokhi, afge
lopen zomer. foto anp
- Hugo Essed,
advocaat van de nabestaanden
Het kabinet moet Nederlandse
kranten te hulp schieten door
de btw erop te schrappen en
de bezorging ervan te subsi
diëren. Met een voorstel daar
toe komt regeringspartij Chris
tenUnie vandaag bij de behan
deling van de mediabegroting.
Hanneke Keultjes
Den Haag
Krantenbezorger op pad, nu
nog ongesubsidieerd.
Duizenden mensen zijn giste
ren de straat opgegaan in Bela
rus om te demonstreren tegen
president Aleksandr Loekas-
jenko. Veiligheidstroepen gre
pen hard in bij de protesten.
Volgens mensenrechtencen-
trum Wesna zijn zeker 280
mensen gearresteerd, de poli
tie houdt het op ongeveer 250.
ANP/DPA
Minsk
