■|Dg|
BIPHARTS VERRUKKELIJKE 4 SURINAME
'Suriname:
wat een natuur,
overweldigend
eten, welluidend
Nederlands, 45
jaar onafoanke-
lijk, grootse
literatuur'
Meeslepende
roman over
'suilcerslaven'
Fortuin voor
prostituee
Maxi Linder
Zedenschets
én coming-of-
ageroman
Ontdekkingen
in Surinames
achterland
Schrijver en veellezer Ronald Giphart leidt ons door zijn goedgevulde boekenkast.
1^1
Een jaar of vijftien geleden
behoorde ik tot een groepje
Nederlandse schrijvers dat
werd meegenomen voor een
fenomenale tocht over de
Surinamerivier, in de boot
van onze collega Cynthia
McLeod (1936), de bekendste
Surinaamse schrijver. McLeod
vertelde meeslepend over de
geschiedenis van haar land,
de plantages, de slavernij en
de zogeheten 'Jodensavanne'.
De geschiedenis van Suri
name is ook het thema van
Hoe duur was de suiker?, haar
debuutroman (die een paar
jaar geleden werd verfilmd ter
gelegenheid van het 150-jarig
jubileum van de afschaffing
van de slavernij). Het boek
speelt zich af tussen 1765 en
1779, in de hoogtijdagen van
de suikerproductie, en gaat
over de slaven op de plantages,
Jodenvervolging, overspel,
familietrouw en zusterliefde.
De hoofdpersonen zijn Elza
en Sarith, twee stiefzussen
uit een Portugees-Joodse
plantersfamilie, die net als
alle andere witte mensen
in overdadige weelde leven,
in angst voor aanvallen van
marrons, gevluchte slaven
onder leiding van vrijheids
strijder Boni.
Een mooie historische
roman waarin de voorouders
van alle lagen van de heden
daagse Surinaamse bevolking
zijn geportretteerd.
Hoe duur was de suiker?
Cynthia McLeod
Clark Accord (1961-2011) was een veel
te vroeg gestorven internationaal hoog
aangeschreven visagist én schrijver. Zijn
in 1999 verschenen De koningin van Para
maribo is een waargebeurd verhaal over
Maxi Linder, de beroemdste prostituee
van Suriname. De roman begint met
de dood van Wilhelmina Rijburg, zoals
Maxi's echte naam was, waarna de lezers
worden meegenomen naar haar geboor
te, ongewilde seksuele ervaringen en
hoe ze carrière maakte in de wereld van
betaalde liefde.
De extravagante Linder vergaarde een
fortuin, omdat ze zeer kieskeurig was in
de keuze van haar clientèle. Een groot
deel van haar verdiensten besteedde ze
aan goede doelen als het onderhoud van
armlastige kinderen. Ze was actief tot
haar 68ste en bleef zich inzetten voor de
rechten en het imago van sekswerkers.
De koningin van Paramaribo
Clark Accord
Het gym, van de Surinaams-Nederlandse
schrijfster Karin Amatmoekrim, ver
scheen in 2011 en is opgedragen aan de
toen net overleden Clark Accord, met
de woorden un sa membre yu (we zullen
ons jou herinneren). Het gaat over een
Surinaams meisje uit een achterstands
wijk, dat als enige van haar basisschool
terechtkomt op het gymnasium van een
naburig kakdorp.
Het gym is een grappige en aandoen
lijke coming-of-ageroman over een
ontluikende jongvolwassene, maar ook
een zedenschets over Nederland anno
eind jaren 90, toen de tegenstellingen
tussen verschillende etnische bevol
kingsgroepen nog niet zo hardvochtig
werden benadrukt als tegenwoordig.
Van Amatmoekrim zal in 2023 bij
De Bezige Bij een 'allesomvattende
geschiedenis van Suriname' verschijnen.
Een boek om naar uit te zien.
Het gym, Karin Amatmoekrim
7^
•-
Het kolonialisme is ook het thema van
De stille plantage (1931), de bekendste
roman van schrijver, politicus en verzets
held Albert Helman (pseudoniem van
Lou Lichtveld, 1903-1996), over wie on
langs de vuistdikke biografie Rusteloos
en overal verscheen.
Vorig jaar verscheen een herdruk
van Helmans meest leesbare en beste
boek: Het eind van de kaart. Dit reis
journaal dateert al van 1955, maar pas
25 jaar later verscheen het in de presti
gieuze Privé-domein-reeks. En recent
dus opnieuw.
In 1955 was Suriname nog voor een
groot deel niet ingevuld op de toen
malige topografische en geografische
landkaarten. Helman sloot zich aan bij
de wetenschappers die het land in kaart
brachten en schreef zeer persoonlijk
over zijn ontdekkingen van Surinames
achterland.
Het eind van de kaart, Albert Helman
Lezen
Cynthia Mc leoi
hoe DUUR
MAS
DE SUIKER
Hark Accord
Be koningin van Paramaribo
ZATERDAG 28 NOVEMBER 2020 33
