'Mijn moeder wist dat haar dood mij sterker zou maken' MEDIA CULTUUR 29 vanzelfsprekend op heel vriendelijk volume afgespeelde geluidsfrag menten. Op de wanden zijn uitspra ken van Ross aangebracht: Remem ber how free clouds are... They just lay around, in the sky all day long. Menselijk leven De schilderijen tonen de wereld van Bob Ross (1942-1995): besneeuwde bergtoppen, veel bomen, een water val, beekjes, alles uitgevoerd in verf van de eigen Bob Ross Inc. met prachtige namen als Van Dyke Brown (een Amsterdamse rock groep vernoemde zich er ooit naar), Sap Green en Titanium White. Mensen komen niet voor op de schilderijen. Hooguit een vervallen schuurtje of een brug verwijst naar menselijk leven. Wat zegt de afwezigheid van mensen op zijn schilderijen over Bob Ross? Tijdens een voorbezichti ging van de tentoonstelling vragen we het aan Ype Koopmans, artistiek directeur van More (dat staat voor Modern Realisme). Die lacht wat ongemakkelijk: ,,Misschien zegt die afwezigheid wel dat hij geen men sen kon schilderen.'' Over de vraag wat zijn favoriete schilderij is op de tentoonstelling, hoeft de directeur niet lang na te denken. Hij wijst direct naar Snow Birches, een werk uit 1993. Te zien op het schilderij: een groep berken, weerspiegeld in water, alles zo gesti leerd weergegeven dat het neigt naar abstractie. Ja, mooi wel, maar absoluut geen typisch Bob Ross-schilderij. Het lijkt wel, nou ja, echte kunst, zeg maar. In zijn voorwoord in de als per soonlijkheidsmagazine vormgege ven catalogus schrijft Koopmans: 'Wie meent dat Bob Ross geen groot kunstenaar was, heeft waarschijnlijk gelijk." Waarom dan toch een ten toonstelling aan zijn werk gewijd? De waarde van Bob Ross' tv-pro- gramma's lag volgens de More directeur vooral in de 'wijze waarop hij, met een soms doorbrekend straaltje simpele humor, via het can- Misschien zegt dat wel dat hij geen mensen kon schilderen vas zijn publiek bespeelde.' Vooral in die rol van publieksbespeler ex celleerde Ross, vindt Koopmans. Dichter en schrijver Jan Hanlo cite rend: ,,Alle goede kunst is toch ook acteren.'' Wie zullen er de komende maan den afkomen op de tentoonstelling? Het lijkt waarschijnlijk dat ware be wonderaars van zijn werk in aantal verre worden overtroffen door be zoekers voor wie Ross een cultheld is. Daar speelt het museum ook wel op in. Buiten staat een enorm bill board met daarop een afbeelding van Bob Ross voor een typisch Bob Ross-landschap. Greetingsfrom Gors- sel staat er bij. En de catalogus maakt Bob Ross nergens belachelijk, maar staat wel vol informatie. Permanentje Wist u dat Bob Ross zelf baalde van zijn Oboemakapsel? Ooit had hij uit gemakzucht een permanentje geno men. Later kon hij er niet meer vanaf, omdat die bos haar zijn han delsmerk was geworden. Letterlijk zelfs; in het logo van Bob Ross Inc. speelde de afrocoupe een belang rijke rol. Bizar: de man met die rust gevende stem was ooit drill instruc tor bij de Amerikaanse luchtmacht, zo eentje die rekruten stijf scheldt als ze de wc-potten niet grondig ge noeg hebben schoongemaakt. Met Happy Painting heeft More overigens een wereldprimeur in huis. Merkwaardig genoeg is dit de allereerste tentoonstelling van Bob Ross' werk. Dat een van de getoonde werken bezit is van een Nederlandse liefhebber, is hoogst bijzonder. Er zou ongewijfeld een markt zijn voor Ross' schilderijen, cultobjecten bij uitstek, maar de maker had liever niet dat er in werd gehandeld. En nu liggen al die honderden schilderijen die hij maakte opgesla gen bij de Bob Ross Inc. Voor zijn tv- programma's ontving hij ook nim mer een cent. Hij zag de uitzendin gen als lange commercials voor de schildersbenodigdheden van zijn ei gen bedrijf. sen. Daarnaast kon ik mijn energie en creativiteit kwijt. Mijn moeder wist al dat het me zou gaan helpen. Voor haar dood zei mijn moeder: 'Nu maak ik je een nog betere actrice'. Ik werd presentator, maar ze had het wel door. Zij wist dat haar dood mij sterker zou maken en dat ik mijn ver driet kon gebruiken in mijn werk. Door mijn moeders dood heb ik vaker ja gezegd op projecten, waarop ik waar schijnlijk eerst nee zou zeg gen. Zoals een programma als Drugslab. Toen dacht ik: het ergste wat kon gebeuren is ge beurd, dus ik volg gewoon mijn hart." ,,Als je jong bent, wordt de zorg door iemand anders over genomen. Maar als je eind twintig bent, zoals ik was, ben je je eigen boontjes aan het doppen. Alleen heb je af en toe je ouders nog vet hard nodig. Voor dat beetje advies of voor die rekening die je niet kan be talen. Zodra je zelf ouder wordt, een eigen gezinnetje wil, word je nieuwsgierig naar hoe je ouders dat deden. Ik ben net volwassen, maar echt volwassen zal mijn moeder me nooit zien worden." ,,Dat rouwen iets tegenstrij digs is. Het is liefde voor ie mand, een gevoel dat je niet kwijt kunt. Daarnaast is het ook erg zwaar. In het begin is het een gevecht, je wil het niet voelen, maar je voelt wel dat het er zit. Daar moet je berusting in zien te vinden. Door te pra ten, lukt het om te ac cepteren dat je iemand mist én kun je genieten van het feit dat je zo'n fijn iemand hebt gekend.'' ,,Pas na een jaar ben ik gaan nadenken over de documen taire. Een half jaar geleden konden we eindelijk beginnen met draaien. Ik betrap mezelf weleens op de gedachte: ooh maar het is al vijf jaar geleden, maar ik kon er nu als maker beter afstand van nemen.'' ,,Ik zocht na de dood van mijn moeder naar verhalen waarin ik mezelf herkende. Ik voelde me heel erg alleen, niemand leek me te begrijpen. Ik las boeken en keek films waarin mensen doodgaan, dan zei ik tegen mezelf: 'Ik hoop dat er een moeder in doodgaat'. Bi zar eigenlijk. Ik wilde mezelf wel kwetsbaar opstellen te genover anderen. Ik was bang dat mensen zouden denken: heb je haar weer met die dode moeder. Ik wilde weten hoe ik daarmee moest omgaan.'' ,,Door de documentaire heb ik bij veel mensen herkenning gevonden. Ook ben ik einde lijk het gesprek aangegaan met mijn vader. Maar ook als je geen zin hebt om te lullen, zijn er therapieën waarbij je het verdriet er even uit kan la ten. Ik heb ontdekt welke the rapieën het beste bij mij pas- dinsdag 24 november 2020 GO ROSS —Ype Koopmans, directeur More Bob Ross - Happy Painting, Mu seum More, Gorssel, t/m 11/4. Presentator en filmmaker Nellie Benner, vooral bekend als een van de drie presenta toren van de BNNVara You- Tubeserie Drugslab, verloor haar moeder vijf jaar gele den aan kanker en weet als geen ander wat rouwen zo moeilijk maakt. In haar docu mentaire Ik rouw van jou pro beert ze de kunst van het rouwen om een ouder te ontrafelen. Sanne Wolters In de documentaire vertel je aan een rouwdeskundige dat je je moeder ontzettend no dig had bij het rouwen. Hoe heb je dat gat opgevuld? ,,Ik wilde het liefst uithuilen bij mijn moeder, om mijn moeder. Maar ik heb geleerd dat je bij verschillende men sen verschillende dingen kan halen. Als ik straks een kindje mag krijgen, is een vriendin bij de bevalling. Een andere vriendin is haar vader verlo ren, tegen haar heb ik gezegd: 'Ik kan je ook weggeven als je gaat trouwen'. Zo vind je ma nieren om met het gemis om te gaan. Ook mijn vader kan veel troost bieden. Ik zei op een gegeven moment tegen hem: 'Je bent nu voor papa én mama aan het spelen'." Ook als eind twintiger had je je ouders dus ook nog steeds nodig. Wat wil je dat anderen van je documentaire leren? Ik rouw van jou, 22.10 uur bij BNNVara op NPO 3. FOTO BNNVARA Je moeder is vijf jaar gele den overleden, een half jaar geleden ben je begonnen met filmen. Waarom zat daar zoveel tijd tussen? Waarom wilde je Ik rouw van jou zo graag maken? Is dat gelukt? Nellie Benner.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2020 | | pagina 29