GEZOND
Sommige mensen
raken verstrikt in hun
eigen fantasiewereld
Met een kleine bloedtest weet je hoe het
20
René Diekstra
Het Nederlandse Grip verkoopt vruchtbaarheidstesten
voor jonge vrouwen. Zijn die betrouwbaar? En wat doe je
met de uitslag? Journalist Bien Borren deed een test.
Als mij gevraagd
wordt wat ik als
het meest trieste
voorval van dit jaar
beschouw dan gooit
het volgende hoge ogen. Een
studente van 26 maakte een
eind aan haar leven na jaren
lang haar omgeving ten on
rechte te hebben doen gelo
ven dat ze geneeskunde stu
deerde en zou afstuderen. De
dreigende ontmaskering door
de naderende, gefantaseerde
afstudeerdatum, de diepe
schaamte en het onherstel
baar lijkende gezichtsverlies
hebben haar waarschijnlijk
daartoe gedreven.
'Als je perfect
verzonnen rollen
speelt, moet je
anderen wel op
afstand houden'
Wat een vreselijk einde aan
wat een eenzaam leven moet
zijn geweest. Afgaande op ge
publiceerde verklaringen van
familieleden was ze een soci
ale en (hoog)begaafde vrouw.
Maar hoogbegaafdheid, in de
zin dat je over een creatieve
fantasie beschikt, kan psycho
logische risico's met zich
meebrengen. Het kan tot
indrukwekkende creatieve
prestaties leiden. En het kan
iemand ook (bijna) perfect
verzonnen rollen doen spe
len. Anderen moeten daar
voor feitelijk en emotioneel
wel op afstand worden ge
houden, omdat de ontmaske-
René Diekstra kent net
iets te veel voorbeelden
van slimme mensen die
geen kant meer uit
kunnen als hun leugens
uitkomen.
ring loert. De fantasiewereld
en de werkelijkheid mogen
niet met elkaar in botsing
komen. Want daarmee riskeer
je niet alleen dat je fantasie
wereld ontploft, maar ook dat
het beeld dat je al die tijd op
hield uiteenspat. Welke uit
wijkmogelijkheden lijken er
dan nog over te blijven be
halve drugs of doodgaan?
een hoogbegaafde student die
verzon dat zijn vader van de
Russische tsarenfamilie af
stamde. Hij kon nooit studen
ten thuis ontvangen: de vei
ligheidsdiensten gaven geen
toestemming. Medestuden
ten en docenten raakten ge
fascineerd, tot iemand ont
dekte dat zijn niet-Russische
ouders gescheiden waren en
hij in armoedige omstandig
heden woonde. De ontmaske
ring leidde tot een depressie
die uitmondde in alcoholmis
bruik en zelfdoding.
Het patroon van 'zelfdoding
na verzinsels' komt ook op
jonge leeftijd voor. Enkele ja
ren geleden publiceerden een
vader en ik een boek over de
dood van zijn buitengewoon
creatieve en hoogbegaafde 13-
jarige dochter. Hoezeer zij
zichzelf door verzinsels klem
had gezet, blijkt uit deze ont
hutsende laatste zin in de af
scheidsbrief aan haar ouders:
'Sorry van al die leugens'.
Ik geloof sindsdien dat
hoogbegaafdheid minstens
zozeer een opgave als een
gave is. En dat we alles uit de
kast moeten halen om ervoor
te zorgen dat die gave voor
jonge mensen geen dodelijke
opgave wordt.
n de reflectie van het raam zie ik
mezelf aan tafel zitten. Met voor
me pleisters, een buisje, lancetten
om mee te prikken en steriele rei
nigingsdoekjes waarmee ik mijn
linker ringvinger heb schoonge
maakt. Mijn bloed drupt nu gestaag
in een buisje dat straks in een ge-
sealde envelop op de post kan, zodat
ik getest kan worden op de meest
voorkomende oorzaken van vermin
derde vruchtbaarheid. Mijn bloed
wordt onderzocht op allerlei waar
den die inzicht geven in de hoeveel
heid eitjes, geblokkeerde eileiders en
eventuele schildklierproblemen.
De test is van Grip, een relatief jong
bedrijf dat jonge vrouwen inzicht in
hun vruchtbaarheid biedt. ,,Ik ben
over het algemeen een goed geïnfor
meerde vrouw, maar ik had geen
beeld van mijn vruchtbaarheid'', zegt
Anne Marie Droste (31), een van de
oprichters. ,,Als ik iets over mijn
vruchtbaarheid wil weten, ben ik
aangewezen op gemiddeldes. Het
algemene verhaal is dat je tot je 35ste
anticonceptie gebruikt en na een
maand proberen zwanger raakt. Maar
zo werkt het niet.''
Onzekerheid
Grip gebruikt dezelfde test als het
ziekenhuis, maar die krijg je daar pas
na twaalf maanden vruchteloos pro
beren zwanger te worden. ,,Veel van
onze gebruikers willen misschien
ooit kinderen, maar nu nog niet. Zij
willen vooral weten of alles oké is.''
De prijs voor een test begint bij 129
euro. Dat is een hoop geld, beaamt
Droste. ,,We zijn nog met zorgver
zekeraars in gesprek.''
Het is niet zo dat de Griptest abso
lute zekerheid biedt over je vrucht
baarheid. Zwanger worden is van zo
veel meer afhankelijk, bijvoorbeeld
de kwaliteit van sperma. Droste: ,,Op
basis van de testresultaten kunnen
we iets zeggen over hoe het ervoor
staat. Zijn de waarden niet goed? Dan
is er vaak genoeg aan te doen.''
Fertiliteitsarts Grada van den Dool
(56), voorzitter van de Nederlandse
Vereniging van Fertiliteitsartsen, be
vestigt dat de test van Grip betrouw
baar is. Toch roept het doe-het-zelf-
'Zijn de
waarden
niet goed?
Dan is
ervaak
genoeg
te doen'
ONDER
DE LOEP
gehalte vragen op. ,,Wat als de test
iets toont waar je niet op zit te wach
ten? Het is belangrijk je te realiseren
wat de consequenties kunnen zijn.
Ik begrijp dat Grip een digitaal con
sult aanbiedt met een fertiliteitsarts,
en dat is goed, maar een arts die de
uitslag fysiek meedeelt, heeft ook zo
zijn voordelen.''
Tegelijk ziet Van den Dool ook dat
de medische zorg zich op dit mo
ment vooral op protocollen baseert.
,,Ik hoop dat in de toekomst ook de
medische wereld zich meer op pre
ventieve zorg richt. Betrouwbare
informatie op vroegere leeftijd kan
later een hoop schelen. Voorzichtig
heid blijft geboden, maar dit bedrijf
draagt bij aan bewustwording om
trent de vruchtbaarheid van de
vrouw en dat zie ik als iets goeds.''
Is zo'n vruchtbaarheidstest niet
een zoveelste stap richting een maak
bare samenleving? Droste: ,,Ik denk
niet dat dit testen per se bijdraagt
aan een maakbare samenleving. Ik
durf zelfs te stellen dat het eerder
andersom is. Als samenleving over
schatten we onszelf als het aankomt
op vruchtbaarheid, waardoor vrou
wen op latere leeftijd een intensief
en peperduur traject instappen.''
Afspraak
Amper een week na de test krijg ik
de uitslag. Mijn schildklier doet het
naar behoren (een trage schildklier
bemoeilijkt zwanger raken) en mijn
eileiders lijken niet geblokkeerd.
Minder leuk is mijn hoge testoste-
ronwaarde. Die kan duiden op een
verhoogd risico op Polycysteus Ova
rium Syndroom (PCOS), met andere
woorden: er zitten mogelijk cysten
op mijn eierstokken die een eisprong
kunnen belemmeren. Uit het uitge
breide rapport leer ik dat één op de
tien vrouwen er last van heeft, vaak
zonder het te weten. Om PCOS te
diagnosticeren is een echo nodig en
het advies is dan ook een afspraak bij
de huisarts te maken.
Los van het feit dat ik mijn twijfels
heb bij kinderen krijgen, ben ik nu
op de hoogte van de stappen die ik
kan nemen. En dat geeft me een goed
gevoel.
dinsdag 17 november 2020
GO
Een collega beschreef ooit
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
Ben ik wel
vruchtbaar?
Doe de test
-ANNE MARIE
DROSTE
Mamaworden.nl
kwam deze zomer
onder vuur te lig
gen nadat Tim Hof
man de website in
zijn YouTubepro-
gramma Boos kri
tisch onder de loep
nam. Het heikele
punt: de bloedtest
die de website
(voorheen) aanbood
miste medische on
derbouwing, maar
deed anders ver
moeden. De bloed
testen van Grip zijn
betrouwbaar. Ze zijn
ontwikkeld in sa
menwerking met het
UMC Utrecht en
worden onderzocht
in een gecertificeerd
medisch laborato
rium in Maastricht.
