'Tijdens de herbegrafenis
van mijn vader, veertig jaar
na zijn dood, rouwde
ik alsnog'
de bijna als een kunstproject. Ik nam de
touwtjes in handen van iets wat ik destijds
niet kon regisseren, en maakte er alsnog
iets moois van. Ik liet het eindigen op de
manier waarop ik wilde dat het eindigde.''
De vader van Van Royen maakte een
eind aan zijn leven toen ze 13 was. ,,Hij
wandelde de Amsterdamse Slotervaartplas
in en kwam nooit meer terug - hij heeft
een week in het water gelegen. 56 werd hij.
Ik was zo boos, dat ik niet naar zijn begra
fenis ben gegaan. Mijn twee oudere zussen
wel. Toen mijn moeder twee jaar geleden
overleed, zei ik tegen mijn 'uitvaartman'
Clemens dat ik mijn ouders idealiter in één
graf zou willen leggen. Niet mijn moeder
in mijn vaders graf, waarvan ik de beheer
der was, maar mijn vader bij mijn moeder.
'Dat kan ik regelen', antwoordde hij. 'Op
graven dus?' vroeg ik. En dat was precies
wat het was. Zijn lichaam was destijds
begraven in een kunststof hoes en bleek
nog bijna intact. Dat ik hem nu kon begra
ven met mijn moeder en naar hen samen
toe kon - dat was zo helend. Niet dat de
geschiedenis daarmee vergeten is; het
verdriet zit opgeslagen in mijn dna. Het
was ook niet de eerste keer dat ik het onder
ogen zag; tijdens het schrijven van De
gelukkige huisvrouw raakte ik in een psy
chose en heb ik de dood van mijn vader
veelvuldig besproken met mijn psychiater.
Maar nu, tijdens zijn herbegrafenis veertig
jaar na zijn dood, rouwde ik alsnog.''
Alles wat ze hem nooit had kunnen zeg
gen, gooide ze er in één keer uit, schrijft ze
in Moeder, dochter, minnares. 'Dat ik boos
was. Dat ik hem niet begreep. Dat ik hem
nu beter begrijp en dat ik het vreselijk jam
mer vind dat we nooit met elkaar hebben
kunnen praten toen we allebei volwassen
waren.' Van Royen: ,,En dat ik spijt had, ja,
dat ik niet naar zijn begrafenis ben gegaan.
Al had ik dat tot die tijd nooit zo ervaren.''
Spijt
,,Nee, ik ben niet iemand die over het alge
meen spijt heeft van dingen. Wat betreft
de dood van mijn vader kon ik het op die
jonge leeftijd niet anders. Ik heb er in de
veertig jaar die volgden ook nooit voor ge
kozen wél naar zijn graf te gaan. Misschien
is het feit dat ik de zorg voor mijn moeder
op me heb genomen toen ze in de laatste
fase van haar leven dementeerde een soort
compensatie. Het was voor mij fijn - en
eveneens helend - dat ik haar mocht
verzorgen en we op het eind zo tot elkaar
kwamen.
Precies twee jaar geleden overleed ze.
Onze band was altijd goed; ze oordeelde of
veroordeelde nooit. Soms liep het een tijd
minder goed; toen ik mijn eerste psychose
kreeg vond ze dat heel moeilijk. Wéér een
tje die gek wordt, dacht ze. Dat kwam goed
toen ik herstelde. Ze was een harde vrouw;
geen moeder die veel genegenheid toonde.
Het fijne aan de dementie was dat die haar
zachter maakte. Daarom heb ik in de film
die ik daarover maakte, Het doet zo zeer,
graag willen laten zien dat dementie niet
alléén maar verschrikkelijk is.''
Ouder worden
Van Royen is niet bang dat dementie ook
haar voorland zou kunnen betekenen.
,,Ik kan ook kanker krijgen. Of iets anders
vreselijks. Doe je niks tegen. Ik heb hoe dan
ook geen moeite met ouder worden. Sinds
deze zomer ben ik oma; sinds twee weken
pas ik elke vrijdag op. Het is niet dat ik
me daardoor opeens oud voel. Ik ben nog
steeds ook moeder, vriendin, schrijver.''
Wel helpt ze de natuur een handje met
behulp van haar 'heldin', plastisch chirurg
Helga. ,,Het is toch van de zotte dat
vrouwen tientallen euro's uitgeven aan
antirimpelcrèmes die niet werken maar
waarmee je wel met opgeheven hoofd de
drogist kunt uitwandelen, terwijl er ge
woon methodes bestaan die werken, maar
waarvoor je je vervolgens moet schamen?''
Jongere man
Toen Van Royen vlak na haar scheiding
van verslaggever Ton van Royen in 2013
haar huidige partner Bart Meeldijk leerde
kennen, wist ze in eerste instantie niet dat
hij 22 jaar jonger was. Tegen het Belgische
dagblad De Morgen zei ze destijds: 'Toen ik
hoorde hoe oud hij was - 26 - verdronk ik
zowat in mijn jacuzzi van schrik. Hij bleek
gelukkig goed te kunnen appen, met inter
punctie en hoofdletters.'
Van Royen: ,,In de praktijk merken we er
weinig van. We kijken op dezelfde manier
naar de wereld en zijn het eens over de
meeste dingen. Bart is niet onvolwassen,
ik heb veel van hem geleerd. Hij heeft
adhd, ik ben bipolair. Het kan daardoor
enorm knallen, maar Bart heeft me geleerd
dat te analyseren: als jij zo en zo doet, doet
dat dit met mij, en als ik zus en zo doe,
reageer jij zo. Nog steeds leren we elkaar
beter kennen.''
Overigens stelde Van Royen één eis
voordat hij bij haar mocht intrekken: hij
moest een baan zoeken. „Destijds was
hij drummer bij de band Rigby, maar dat
leidde nergens toe. Ik vind dat je gewoon
moet werken voor je geld. Toen is hij be
gonnen als tv-producer. Als de opnames
even platliggen door de coronacrisis, werkt
hij als instructeur in een klimbos.
Natuurlijk denk ik weleens: over vijftien
j aar ben ik 70, en dan is hij 48. Maar met
Ton had ik geen groot leeftijdsverschil en
hield het op een gegeven moment ook op.
Gelukkig had Bart geen kinderwens. Hij
klikt goed met mijn kinderen en klein
zoon. De man van mijn dochter is zes jaar
ouder dan hij.''
'Ontaarde' moeder
Ze is close met haar kinderen, zegt ze.
,,Zeker nu ik ouder word, word ik milder.
Ik geniet meer en meer van het familie
leven. Ik wilde graag kinderen en genoot
van ze, maar was ook blij toen ze zelfstan-
22
