Saskia Noort
Talentvolle jeugd,
wie helpt ze?
Zo doen zij dat
9 november, de meest
historische dag in Duitsland
PU
1
h
VEEL GEDEELD
A
'We herdenken
op de
authentieke
plek waar de
Jodenvervol
ging begon
12
We laten
ze in de
steek, deze
volg-je-hart-
generatie
Pandavulling
Saskia Noort schrijft op deze plek
wekelijks over nieuws dat haar raakt.
Iet enige optreden van mijn dochter, voor negen
mensen in Theater de Roode Bioscoop te Amster
dam, ja het theater dat noodgedwongen al zijn
personeel moest ontslaan, werd deze week ook
geannuleerd. Huilde ze nog bij de eerste perscon
ferenties vanwege gecancelde afstudeerprojecten en zomer-
tours, zeg maar alles waar zij zeven jaar lang keihard voor
heeft gewerkt, nu werd de boodschap murw en gelaten on
dergaan. „Wanneer weet ik of ik me moet laten omscho
len?" vroeg ze en daarop huilde ik in haar plaats, na uren
wakker liggen, me afvragend of ik mijn kinderen misschien
verkeerd heb opgevoed door te zeggen dat ze hun hart moe
ten volgen en ze te laten kiezen voor de kunsten.
Hoe vurig drukte ik hen ooit op het hart dat er niets
mooiers was dan muziek maken, schrijven, tekenen, creë
ren, dan rondkomen van wat je het liefst doet, van je talent.
Jullie kunnen de mensen echt iets geven, zei ik, iets van je
zelf, iets dat alleen jij zo
hebt bedacht. En hup daar
gingen ze, naar de kunstaca
demie, naar het conservato
rium. Zenuwslopende audi
ties, toelatingscommissies,
telkens weer door de keu
ring, doorzetten, afwijzing
incasseren.
Er zijn aan mijn eettafel
heel wat peptalks gegeven
met de strekking: doorzet
ten, volhouden, niet aan
stellen, tel je zegeningen,
het komt goed. En nu voel ik
me schuldig. Want ze doen
het nog steeds, allebei.
Doorzetten, terwijl de cul
tuursector door ons eigen
kabinet al van de beade
ming is gekoppeld. Hadden
ze een ander vak moeten le
ren? Piloot? Arts? Politicus?
Heb ik ze hoogstpersoonlijk
op de schopstoel van de
maatschappij gezet? Maar
goed, het maakt op dit mo
ment ook niet zo heel veel
meer uit. Niets heeft zin.
Omscholen ook niet, er is
geen werk. Er is ook geen af
leiding, geen uitlaatklep, geen huis, geen geld, geen uitzicht
en geen knuffel. Mijn eigen kinderen die op 1,5 meter af
stand blijven, met een awkward zwaaitje op het eind. We la
ten ze in de steek, deze hele volg-je-hart-generatie en alle
generaties daaronder en het enige dat we ze wel geven is
schuldgevoel. Ik moet zeggen, mijn generatie had allang de
nojUture-kont tegen de krib gegooid, alle leegstaande kan
toorpanden en hotels gekraakt en daar heftige anarchisti
sche feesten gegeven.
En kom niet aan met de bullshitpraatjes als: vroeger,
toen was het pas erg! Jullie verwende ettertjes hebben ver
warming en Netflix! We hebben ons destijds ook weinig
aangetrokken van de vergelijking met de arme kindjes in
Afrika. De eindeloos uitgesmeerde semi-lockdown raakt
bijna iedereen genadeloos hard, maar vooral de starters in
de cultuur. Ik heb heel grote bewondering voor hun be
scheiden aanpassingsvermogen, hun tomeloze optimisme
en energie voor weer een livestream, gratis en voor niks.
Worden zij ooit aan een talkshowtafel uitgenodigd? Gaat ie
mand hen ooit ontdekken, een kans geven of laten we de
kunstlichting 2020 gewoon lekker verrekken? Misschien
moeten ze daarvoor eerst viruswappie worden of draaien
op illegale feestjes? Hoe leggen we uit dat optreden in een
theater voor negen mensen verboden is, maar een tien uur
durende vlucht naar Curasao gepromoot wordt in de pers
conferentie? Ik word er wappie van.
Ook in tijden van corona
herdenkt Duitsland op
9 november slachtoffers
van de Kristallnacht in
1938. De naam verwijst
naar de glasscherven
van synagogen en
andere Joodse
eigendommen die
sneuvelden in de nacht,
die aan de basis lag van
de grootste
volkerenmoord uit de
geschiedenis.
CASPAR NABER
BERLIJN
De centrale herdenking van
de Reichspogromnacht be
staat maandag op de meeste
plaatsen uit een minuut
stilte, gevolgd door een
kranslegging en enkele toe
spraken bij de gedenktekens
voor de slachtoffers. Daarbij
moeten bezoekers dit jaar
minstens 1,5 meter afstand
houden en waar dat niet
kan mondkapjes dragen. In
München wordt noodge
dwongen digitaal herdacht.
De centrale herdenking
vindt in Berlijn plaats in het
oude raadhuis waar Hitlers
propagandaminister Josef
Goebbels in een toespraak
opriep tot geweld tegen de
Joden. De zaal biedt plaats
aan 350 mensen, en dat is
meer dan de vijftig perso
nen die in de nieuwe lock-
down zijn toegestaan. ,,Om-
dat de ruimte ook bij dat
aantal niet coronaproof is en
gevaarlijk voor de hoogbe
jaarde overlevenden, is be
sloten te herdenken zonder
publiek'', zegt Susanne
Körber van de Joodse ge
meenschap München en
Opper-Beieren.
Verplaatsen was volgens
haar geen optie. ,,We her
denken op de authentieke
plek waar de Jodenvervol
ging begon.'' Dit jaar staan
191 joodse burgers uit Bei
erse sanatoria, verpleeghui
zen en gehandicaptenin
stellingen centraal die in
1940 werden gedeporteerd
en vermoord in het Oosten
rijkse euthanasiecentrum
Hartheim.
Een van hen was een neef
van Herschel Grynszpan,
een Pools-Joodse kleerma
kerszoon uit Hannover die
op 7 november 1938 in Parijs
een Duitse diplomaat neer
schoot. Dit uit woede over
uitzetting van 15.000 Poolse
Joden waaronder zijn fami
lie uit Duitsland. De dood
van de diplomaat, twee da
gen later, gaf de nazi's een
'excuus' voor de pogrom.
Geen andere datum
speelde vaker een beslis
sende rol in de Duitse ge
schiedenis dan 9 november.
Op deze dag in 1848 mis
lukte een revolutie tegen
keizer Frederik Willem IV
van Pruisen, veranderde
Duitsland in 1918 van kei
zerrijk in republiek, pleegde
Hitler in 1923 tevergeefs een
staatsgreep én viel in 1989
de Berlijnse Muur.
In een fabriek in het Chinese Lianyungang vullen medewerksters pandaknuffels met
zacht materiaal. De panda's zijn bedoeld voor de export en de fabriek draait dan ook,
met het oog op de komende feestdagen, op volle toeren. De berg olifanten lijkt al
klaar te zijn om geknuffeld te worden. foto vcg via getty images
ZATERDAG 7 NOVEMBER 2020 GO
FOTO GETTY
