BIPHARTS VERRUKKELIJKE 4 DOKTERSROMANS
,,Op 7 november,
de Dag van de
medische dokter,
aandacht voor
vier romans met
een dokter in de
hoofdrol die wél
de moeite waard
zijn.
Neurochirurg
belandt in
een thriller
Arts neemt
prostituee
in huis
Moetje pijn
ondergaan of
wegstoppen?
Roman uit
1962 is nog
altijd urgent
Schrijver en veellezer Ronald Giphart leidt ons door zijn goedgevulde boekenkast.
Zaterdag 13 februari 2003 lijkt
een onbetekenende datum,
maar in de literatuur is deze
dag vereeuwigd in de roman
Zaterdag (2005), van de Engel
se schrijver Ian McEwan.
Ogenschijnlijk gaat het
om een zaterdag als zovele,
tot er iets in het leven van
de 48-jarige hoofdpersoon
Henry Perowne gebeurt
dat grote gevolgen heeft.
Perowne, als neurochirurg
werkzaam in een groot zie
kenhuis, leidt een rustig en
bevredigend leven, al lijkt de
wereld om hem heen dankzij
de nasleep van 11 september
een draaikolk van gebeurte
nissen.
Als Henry vroeg wakker
wordt, ziet hij een vliegtuig in
noodlanding naar Heathrow
en direct denkt hij aan een
aanslag.
Door zijn ogen volgen we
wat er de rest van de dag
gebeurt, momenten die
McEwan nauwgezet beschrijft.
Veel van de handelingen zijn
nogal triviaal, conform een
doorsneezaterdag. Zeer gede
tailleerd lezen we over een
hersenoperatie, over een
stevig potje squash, over het
verzorgen van een demente
moeder en wat niet al. Maar
dan transformeert de roman
langzaamaan tot een ware
thriller en nemen de gebeur
tenissen een dusdanige loop
dat 13 februari 2003 voor altijd
in het geheugen blijft.
Ian McEwan, Zaterdag
In literaire kringen wordt er geklaagd
dat vrijwel niemand Simon Vestdijk
(1898-1971) meer leest. Zijn roman De
dokter en het lichte meisje uit 1951 (ook
te koop als e-book) heeft zo nu en dan
een taalgebruik waarvoor een gemiddel
de hedendaagse lezer een beetje moeite
zal moeten doen, maar de beloning is
groot: hoe verder je in het boek raakt,
hoe minder archaïsch de stijl en hoe
dwingender het plot.
Hoofdpersoon is de net afgestudeerde
arts Paul Schiltkamp, die in dansclub
Ebenova een jonge prostituee ontmoet.
Zij geeft haar bestaan voor hem op en
trekt bij hem in als zijn huishoudster.
Uiteraard blijkt dit een slecht idee.
Funfact: voor Ebenova staat het nog
steeds bestaande Casablanca op de Am
sterdamse Zeedijk model, een club die
door Vestdijk regelmatig werd bezocht.
Simon Vestdijk
De dokter en het lichte meisje
In het nawoord van De verdovers (2011)
schrijft Anna Enquist over haar reden
over anesthesie te schrijven. 'In mijn
eigen vak, de psychoanalyse, gaan we
ervan uit dat het voor de patiënt in de
meeste gevallen heilzaam is te voelen
wat er in hem of haar omgaat. De anes
thesist beschermt zijn patiënt juist tegen
het voelen en acht zijn werk geslaagd als
de patiënt totaal geen weet heeft van de
pijn die hem tijdens de ingreep wordt
aangedaan.'
De anesthesist in de roman is de zus
van een psychoanalist wiens vrouw net
is gestorven. Zonder al te veel te verklap
pen: een van zijn patiënten zal een grote
rol gaan spelen in het leven van haar en
haar man.
De verdovers is een spannende relatie
thriller over de vraag of we pijn moeten
ondergaan, moeten wegstoppen of ver
doven.
Anna Enquist, De verdovers
hartog
In 1962 verhuisde de succesvolle Neder
landse schrijver Jan de Hartog (1914
2002) naar het Amerikaanse Houston.
Hij hoorde over de slechte omstandig
heden in een liefdadigheidsziekenhuis
aldaar, waarna hij en zijn echtgenote be
sloten er als vrijwilligers te gaan werken.
Toen ze van dichtbij de mensonteren
de omstandigheden zagen van de vooral
zwarte patiënten en hun artsen, begon
De Hartog lezingen te geven om geld in
te zamelen en problemen bespreekbaar
te maken. In 1964 publiceerde hij de
even vlammende als ontroerende
non-fictieroman The Hospital. Het boek
veroorzaakte grote controverse en de
De Hartogen werden zelfs beschoten.
In 1965 kwam er ook een succesvolle
Nederlandse editie, Het ziekenhuis, maar
helaas is het boek alleen tweedehands
leverbaar. Jammer, want deze roman is
nog steeds urgent.
Jan de Hartog, Het ziekenhuis
Lezen
Verzamelde romans
Dctloktcr
en her
licit te meisje
De Bezige Bij
HET ZIEKENHUIS
ZATERDAG 7 NOVEMBER 2020 33
